سفری بعد از دو دهه!

مهدی بازرگان، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان دیروز یکشنبه در اولین سفر رسمی خود از زمان به قدرت رسیدن به تهران سفر کرد. در این سفر که به دعوت رسمی سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری کشورمان، انجام شد دو طرف برای چهارمین بار در دو سال گذشته با یکدیگر دیدار  داشتند. از آخرین سفر رئیس‌جمهوری ازبکستان به ایران بیش از ۲۰ سال گذشته است. تا پیش از این، آخرین سفر رئیس‌جمهور ازبکستان به تهران در سال ۱۹۹۲ توسط اسلام کریم‌اف انجام گرفته بود. شهریور گذشته نیز رئیس جمهوری اسلامی ایران پس از ۱۸ سال سفری به این کشور آسیای مرکزی داشت. 

از این رو سفر شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان به تهران از ابعاد مختلف در مناسبات تهران - تاشکند دارای اهمیت است. چرا که این سفر در آستانه برگزاری همایش تجاری، برنامه‌ریزی‌شده است، لذا بستر ارزشمندی را برای تجار و تولیدکنندگان از هر دو کشور فراهم می‌کند تا همکاری‌ها را تقویت شود. به ویژه که روابط میان جمهوری اسلامی ایران و ازبکستان پس از به قدرت رسیدن شوکت میرضیایف، رئیس جمهور این کشور به تدریج تقویت یافت و با آغاز فعالیت دولت سیزدهم و نگاه پررنگ تر به دیپلماسی با همسایگان وارد فضای جدیدی شد. پیش از سفر دیروز یکشنبه، رئیسی و میرضیایف در حاشیه نشست سران سازمان همکاری های شانگهای در سپتامبر ۲۰۲۱ (شهریور ۱۴۰۰) در «دوشنبه» و سپس در ماه نوامبر همان سال (آذر ۱۴۰۰) در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی در «عشق آباد» برای بررسی زمینه‌های توسعه همکاری‌ها و اتخاذ تصمیمات لازم جهت رفع موانع و مشکلات و ایجاد فضای حسن اعتماد در روابط دوجانبه با هم دیدار داشته اند. 

 ورود، استقبال و امضای ۱۱ سند 

شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان صبح دیروز یکشنبه با استقبال عباس علی آبادی، وزیر صمت وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد. در این سفر هیئتی عالی‌رتبه از مقامات سیاسی و اقتصادی ازبکستان، میرضیایف را همراهی کرده اند. پس از آن سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان نیز از همتای ازبکستانی خود استقبال رسمی کرد. مراسم استقبال از شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان در مجموعه سعدآباد برگزار شد.

روسای جمهور ایران و ازبکستان پس از مراسم استقبال رسمی، دیدار خصوصی داشتند و سپس نشست هیات های عالی رتبه دو کشور برگزار شد. در این نشست ۱۱ سند شامل یک بیانیه مشترک و ده سند همکاری در حوزه‌های مختلف  در حضور سیدابراهبم رئیسی و شوکت میرضیایف به امضای مقامات دو کشور رسید که توافق‌نامه تجارت ترجیحی، حمل و نقل و ترانزیت، همکاری دارویی، برنامه همکاری در زمینه‌های استاندارد و بیمه، بررسی امکان ایجاد مناطق آزاد مشترک، برنامه اجرایی همکاری در حوزه فناوری و نوآوری و برنامه اجرایی همکاری در بخش کشاورزی از جمله محورهای اسناد امضا شده میان مقامات ایران و ازبکستان در حضور روسای جمهور دو کشور بود. از طرف ایران، علاوه بر رئیس جمهور، وزرای اقتصاد، صمت، امور خارجه، راه و شهرسازی، دادگستری، بهداشت، جهاد کشاورزی و معاونت علمی ریاست جمهوری، این اسناد را امضا ءکردند.

ایران مانعی برای گسترش روابط با همسایگان نمی بیند

 سیدابراهیم رئیسی بعد از ظهر امروز یکشنبه در جریان نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور، روابط ایران و ازبکستان را تاریخی و تمدنی و برخاسته از باورهای دو ملت توصیف و با اشاره به ظرفیت‌های خوب دو کشور در جهت توسعه همکاری، این سفر را گام مهمی در جهت تعمیق روابط جمهوری اسلامی ایران و ازبکستان عنوان کرد. رئیس جمهور در ادامه سفر همتای ازبکستانی خود به ایران پس از بیست سال، هدف‌گذاری برای دو برابر شدن مبادلات تجاری در گام اول و برنامه‌ریزی برای افزایش حجم آن به سه میلیارد دلار را به فال نیک گرفت و با اشاره به توافق دو کشور برای تجارت ترجیحی، از وزرای مربوطه دو طرف خواست طی دو هفته آینده لیستی از کالاها را برای تعرفه ترجیحی میان دو کشور را اعلام کنند.

رئیسی همچنین با تاکید بر لزوم تهیه نقشه راه برای گسترش همکاری‌ها و عملی شدن تفاهمات صورت گرفته میان دو کشور، حضور پر رنگ و موفقیت‌آمیز ایران در نمایشگاه بین‌المللی صنعتی در تاشکند را نشانه عزم جدی ایران در جهت توسعه روابط اقتصادی و تجاری با ازبکستان عنوان کرد. رئیس جمهور با بیان اینکه، پیشرفت‌های ازبکستان مایه خرسندی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود، بر پیگیری توافقات انجام شده میان دو کشور در حوزه‌های اقتصادی و تجاری، حمل و نقل و ترانزیت، علم و فناوری، کشاورزی، تجهیزات پزشکی و دارویی در جهت توسعه روابط و تبادل ظرفیت‌ها تاکید کرد.

رئیسی به این نکته هم اشاره داشت که جمهوری اسلامی ایران از تهدیدات ‌و تحریم‌ها برای پیشرفت فرصت ساخته است، بر آمادگی ایران جهت انتقال تجربیات در حوزه‌های مختلف علمی و اقتصادی به ازبکستان تاکید کرد. رئیس جمهور در پایان با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچ مانعی پیش‌روی مسیر گسترش روابط با کشورهای همسایه نمی‌بیند، توسعه روابط ایران و ازبکستان را به نفع دوملت و موجب قوی‌تر شدن دوکشور دانست. 

شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان نیز در این نشست، فاصله طولانی مدت بیست ساله برای سفر به ایران را ناشی عدم توجه و غفلت گذشتگان برای استفاده از ظرفیت‌های متقابل دو کشور دانست و با بیان اینکه ازبکستان به تجربیات موفق ایران در مسیر پیشرفت نیاز دارد، بر علاقه‌مندی این کشور برای توسعه همکاری با جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌های علمی، فناوری، حمل و نقل، زیرساخت‌های انرژی، پزشکی و کشاورزی تاکید کرد و از شرکت‌های ایرانی و فعالان بخش خصوصی ایران برای مشارکت در طرح‌های اقتصادی ازبکستان دعوت به عمل آورد./شرق