چرا در عراق دولت تشکیل نمی شود؟

نویسنده: جواد الهنداوی

دیپلماسی ایرانی: به نظر می‌رسد تداوم یافتن دولت سرپرست به ریاست آقای مصطفی الکاظمی و برای طولانی مدت، راه حل مطلوب و تحمیل شده است. تحمیل شده به اقتضای شرایط سیاسی و مطلوب به اقتضای منافع احزاب و رهبران سیاسی داخلی و خارجی از جمله کشورهای عربی، منطقه‌ای و قدرت‌های بزرگ.

اگر در صورت این تدوام تصویب بودجه کشور به تاخیر نمی‌افتاد و این تاخیر پیامدهای منفی بر کشور و ملت نداشت و اگر افزایش نرخ دلار و عدم  انتصاب‌ها نبود، تداوم دولت سرپرست با منافع و تمایل ملت نیز همسو بود.

دولت به این زودی‌ها تشکیل نمی‌شود و هر چه روزها می‌گذرد، موضوع پیچیده تر می‌شود. صحنه سیاسی دیگر محدود به احزاب سیاسی سنتی نیست. دو بازیگر اصلی پا به عرصه گذاشته‌اند: افراد مستقل و دادگاه فدرال.

امروز دوری احزاب و رهبران عناصر تشکیل دهنده کشور طولانی‌تر و اختلاف میان ‌آنها عمیق‌تر است وتقریبا اجماعی میان‌ آنها برای تشکیل دولت وجود ندارد و هیچ حزب یا عنصر شیعه یا سنی نمی‌تواند از تصمیم دادگاه فدرال درخصوص نفت و حاکمیت عراق عبور کند تا کردها را به ائتلاف با خود برای تشکیل دولت راضی کند.

گمان نمی‌کنم ابتکارعمل‌های سیاسی، تشکیل دولت موقت یا ساماندهی انتخابات فایده بخش باشد. دولت اصلا در حال حاضر موقتی است و انتخابات نیز صورت گرفته و نتایج آن نیز علی رغم اعتراضات مورد تایید قرار گرفته است. اختلافات میان احزاب و رهبران سیاسی عیمق‌تر و راهبردی است به ویژه میان خواسته‌های سیاسی و اقتصادی برخی رهبران کرد و آنچه قانون اساسی تصریح می‌کند و آنچه دادگاه فدرال تصویب می‌کند و آنچه ملت عراق با تمام عناصر تشکیل دهنده خود از جمله کردها آرزوی آن را دارند.

طرف های خارجی منطقه ای و بین المللی دیگر تمایل، زمان و علاقه‌ای برای دخالت در تشکیل دولت ندارند و هر یک از طرفین دغدغه‌ها، منافع و شرایط داخلی و خارجی خود را دارند. اگر آمریکا و اسرائیل منفعتی از نفت اقلیم کردستان داشتند، پس از اجرای تصمیم دادگاه فدرال و اقدامات وزارت نفت عراق، این منافع از نظر حقوق بین الملل با مانع مواجه شده است. 

همچنین تروریسم، داعش در عراق و تظاهراتی که در عراق صورت گرفت و در آن شعار «ایران برو بیرون» سرداده شد و فساد افسار گسیخته، باعث می‌شوند ایران قبل از طرح هرگونه ابتکار عملی هزار بار فکر کند.

آنچه امروز برای ایران درخصوص عراق مهم است امنیت ملی و درآمدهایش از صدور گاز است. درآمدهایی که به علت تحریم‌های آمریکا به حالت تعلیق درآمده است. هر دو مسئله یعنی امنیت ملی ایران و درآمدهای صادرات گاز در مسیر حل و فصل قرار دارد. در این راستا تروریسم نیز در عراق دیگر خطری برای ایران محسوب نمی‌شود و این کشور به نظر می‌رسد شیوه ترکیه را برای مقابله با تهدید امنیتی اسرائیل که از منطقه کردستان با آن مواجه است، اتخاذ کرده است.

منبع: رای الیوم / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11