نیاز جهان به انرژی چقدر بر مذاکرات هسته ای تاثیر دارد؟

نویسنده: مازیار معتمدی

دیپلماسی ایرانی: اکثر نمایندگان مجلس ایران می گویند این کشور باید از فرصت پدید آمده برای ایجاد ثبات در بازار انرژی جهان استفاده و بر خواسته هایش در گفت وگوهای وین، پافشاری کند. یکصد و شصت نماینده از جمع 290 نماینده مجلس ایران با امضای نامه ای خواسته اند که دولت تسلیم مهلت های ساختگی تعیین شده از سوی غرب نشود و بر خواسته های خود در گفت وگوهای وین پافشاری کند.

در این نامه آمده است، اکنون که بر اثر بحران اوکراین، نیاز غرب به بخش انرژی ایران افزایش یافته و آمریکا به کاهش قیمت نفت نیاز دارد، نباید ایران بدون دستیابی به خواسته های مشروع خود، خواسته های غرب و آمریکا را برآورده کند. آنها در ضمن بر دریافت تضمین کتبی از آمریکا برای خودداری از خروج دوباره از توافق هسته ای تاکید کرده اند.

با اینکه پس از یازده ماه گفت وگو، دستیابی به توافق هسته ای مراحل نهایی خود را می گذراند، درخواست روسیه برای دریافت تضمین از غرب برای دور نگه داشتن همکاری های مسکو - تهران از تحریم های برقرار شده علیه روسیه در ارتباط با بحران اوکراین، دستیابی به توافق هسته ای را با تردید روبه رو ساخته است. چندی پیش مقامات انگلیس ، فرانسه و آلمان درباره مطرح ساختن چنین مساله ای از سوی روسیه هشدار دادند و تاکید کردند خواسته عنوان شده از جانب مسکو، ممکن است به شکست گفت وگوهای وین منجر شود. آمریکا نیز درخواست روسیه برای چنین تضمینی را بی مورد توصیف و اعلام کرده است تضمینی به روس ها نخواهد داد. با وجود این، ایران از سرزنش روسیه خودداری کرده و خواسته های آمریکا و ایجاد تاخیر در دستیابی به توافق هسته ای از سوی این کشور را علت توقف گفت وگوهای هسته ای معرفی کرده است.

چند روز پیش علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت که آمریکا علاقه ای به دستیابی به توافقی خوب ندارد، اما همان روز پوتین در اظهار نظری مغایر با دیدگاه شمخانی گفت آمریکا برای صلح با ایران آماده است و برای مهار قیمت نفت در جهان حاضر است بی درنگ با ایران و ونزوئلا به توافق برسد.

اکنون چنین به نظر می رسد که شیخ محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، وزیر امور خارجه قطر برای حل و فصل مشکل پدید آمده قصد میانجیگری دارد. وی با همتای ایرانی خود تلفنی گفت وگو کرده و سپس با وزیر امور خارجه آمریکا به رایزنی پرداخته است.  وزیر امور خارجه قطر همچنین روانه مسکو شد و با مقامات روسیه درباره توافق هسته ای ایران و بحران اوکراین گفت وگو کرد.

حمید رضا شکوهی، روزنامه نگار و تحلیلگر مسائل نفت می گوید که موضع گیری نمایندگان مجلس ایران، موقعیت تیم مذاکره کننده ایران در وین را تضعیف می کند. وی در مصاحبه با الجزیره گفت اکنون که آمریکا نیازمند تثبیت بازار نفت است نمایندگان مجلس ایران از تیم مذاکره کننده می خواهند بر خواسته های مشروع ایران پافشاری کنند. وی گفت اگر چنین معیاری بر گفت وگوها حاکم شود در آن صورت می توان گفت که چند ماه قبل که آمریکا دغدغه بازار نفت را نداشت، ایران می باید برای رسیدن به توافق هسته ای از برخی از خواسته های خود دست بر می داشت. این روزنامه نگار گفت که سرازیر شدن نفت ایران به بازارهای جهانی ظرف چند ماه آینده بی تردید به تثبیت بازار نفت کمک خواهد کرد اما در زمینه تامین کمبودها در عرضه گاز به بازارهای جهانی نمی تواند نقش مهمی داشته باشد چون بیشتر تولید گاز این کشور مصرف داخلی دارد. شکوهی معتقد است که توافق هسته ای همچنان برای غرب در اولویت قرار دارد و نیاز خود به نفت و گاز را به نوعی از منابع مختلف تامین خواهد کرد. وی گفت اینکه آمریکا به علت نیاز خود به انرژی به ایران در زمینه هسته ای امتیاز بدهد، به باور من بعید است.

هنری روم، کارشناس مسائل ایران در "گروه اورآسیا" نیز بر این باور است که نفت ایران می تواند تا اندازه ای از فشار بر بازارهای نفتی بکاهد اما نمی تواند کمبود پدید آمده از قطع صادرات نفت روسیه را جبران کند. وی گفت اگر مساله درخواست های روسیه نبود، تا کنون توافق هسته ای به دست آمده بود اما هنوز هم با مشارکت یا عدم مشارکت روسیه می توان راهی برای دستیابی به توافق هسته ای پیدا کرد.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی