چرا مسکو حاضر به فروش سلاح به تهران نیست؟

نویسنده: حسن فحص

دیپلماسی ایرانی: یک دیپلمات روس که قبلا در سفارت این کشور در تهران خدمت کرده است در یک گفت وگوی خصوصی درباره شکایت ایران از همراهی نکردن مسکو و وقت کشی مقامات روس در برابر درخواست ایران برای خرید سلاح های پیشرفته روسی از جمله سامانه های پدافند هوایی و جنگنده های پیشرفته روسی به نکاتی اشاره کرد که عمق مشکلات بین دو کشور را نشان می دهد. 

این دیپلمات روس خاطر نشان کرد که دولت روسیه به علل متعدد نمی تواند خواسته های ایران را برآورده کند. از جمله این که: مسکو نمی تواند به ایران تسلیحات پیشرفته ای بفروشد که قادر است تغییر نسبی در توازن راهبردی نظامی در منطقه ایجاد کند به ویژه با وجود تنش کنونی که هر لحظه ممکن است به انفجار منجر شود. به خصوص که مسکو به حفظ معادلات منطقه ای و مشخصا به آنچه به امنیت اسرائیل مربوط می شود پایبند است. 

این دیپلمات روس همچنین گفت: ایران به علت تحریم های خفه کننده اقتصادی و مسدود بودن حساب هایش در بانک های بین المللی، نمی تواند بهای این سلاح ها را بپردازد در حالی که مسکو تلاش می کند در کمترین زمان ممکن به درآمد حاصل از فروش این سلاح ها دست یابد تا اقتصاد خود را که آن هم با تحریم های غرب مواجه است، تقویت کند. 

به گفته این دیپلمات روس، شروط ایران برای خریدهای تسلیحاتی برای طرف روس جذاب نیست چرا که تهران شرط کرده است کارشناسان ایرانی در عملیات ساخت تسلیحات در روسیه شرکت کنند و مونتاژ آنها در ایران به دست کارشناسان ایرانی و زیر نظر کارشناسان روس صورت بگیرد. این اقدام به ایران کمک می کند این سلاح ها را با استفاده از مهندسی معکوس که در آن مهارت دارد، بسازد و طرف روس از قراردادهای نگهداری و تعمیر و آموزش بعد از فروش محروم شود. 

مهمتر از همه این که به گفته این دیپلمات روس، در شرایطی که ایران با تهدید نظامی آمریکا مواجه است، مسکو تسلیحات نظامی پیشرفته به این کشور نخواهد فروخت زیرا امضای چنین قراردادهایی ممکن است روسیه را به شریک ایران در رویارویی نظامی احتمالی با آمریکا و متحدانش در منطقه تبدیل کند. 

در شرایطی که تهران به ارتقاء روابط با مسکو تا سطح روابط راهبردی دل بسته است و قصد دارد در سفر آینده ابراهیم رئیسی به مسکو، توافقنامه راهبردی بیست ساله با روسیه امضا کند، روسیه با این ارتقاء روابط و این توافقنامه مشکل دارد و ترجیح می دهد روابطش با ایران در سطحی پایین تر از روابط دو هم پیمان راهبردی باشد تا همواره بتواند از نیاز ایران به یک هم پیمان قدرتمند و تاثیرگذار در سطح بین المللی برای رویارویی با فشارهای آمریکا، بهره برداری کند. 

این رفتار روس ها با نظام ایران و بهره برداری آنان از نیازهای امنیتی و نظامی ایران و باج خواهی از این کشور در شرایطی که تهران زیر فشارهای بین المللی و تهدیدات نظامی قرار دارد، موجب شده است نیروهای سیاسی در ایران شامل بخشی از محافظه کاران و اکثریت اصلاح طلبان، انگیزه های روسیه را در مذاکرات هسته ای با پنج قدرت بین المللی زیر سوال ببرند به ویژه که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین به شکلی رفتار می کند که گویا سخنگوی طرف ایرانی است و فشارهایی غیر از فشارهای اروپا و آمریکا بر ایران وارد می کند تا کنترل منافع ایران را به دست گیرد به ویژه که گفته است ایران پس از توافق، ذخایر اورانیوم 60 درصد غنی شده و سانتریفیوژهای پیشرفته خود را به روسیه منتقل خواهد کرد! 

اکنون سئوال این است که آیا نظام ایران خواهد توانست بین باج خواهی روسیه و شجاعت گشایش به سوی غرب و آمریکا و شکستن حلقه هراس از رابطه با آمریکا، سازگاری ایجاد کند؟

منبع: ایندیپندنت عربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11