بایدن و نتیجه مذاکرات هسته ای با ایران

نویسنده: فاطمة یاسین

دیپلماسی ایرانی: دور جدید مذاکرات هسته‌ای شروع شد. این در حالی است که مذاکرات پنج ماه پیش به غیر از کلی‌گویی و ابراز امیدواری درباره برگزاری دوره‌های دیگر نتیجه‌ای در برنداشت و از زمانی که ایران اعلام کرد شخص تندرویی را به عنوان رئیس جمهوری جدید انتخاب کرده است متوقف شد.

از آن زمان به بعد ایران هربار اعلام کرد سطح غنی سازی را افزایش داده است و آژانس نیز گفته‌های ایران را تایید کرد. این در حالی است که به نظر می‌رسد این اقدامات ایران راهبردی مذاکراتی است. این راهبرد عبارتند از پافشاری و برخی اوقات سختگیری حداکثری به عنوان روشی برای بیان این که رئیسی جمهوری تندرو برای چهار سال کشور را اداره خواهد کرد.

تندروی ایران تنها به پنج ماه گذشته محدود نمی‌شود بلکه از همان لحظه خروج دونالد ترامپ از توافق و ازسرگیری تحریم‌ها این کشور شروع کرد چهره تندرو و سختگیر خود را نشان دادن. این در حالی بود که ترامپ تسلیم طرح‌های تشدید تحریم‌ها بود بدون اینکه مطمئن باشد فایده بخش خواهند بود یا خیر.

ماه‌هاست که موج تدارک آمریکا برای مذاکرات با تلاش برای محاصره ایران در میدان بدیهی و مسلم حضورش آغاز شده است. به این ترتیب که اردن و امارات به سوریه نزدیک شدند تا ایران را محاصره کنند، در مناطق حضورش برای این کشور مزاحمت ایجاد کنند و حضور منطقه‌ای این کشور را تضعیف کنند یا تحت نظارت قرار دهند.

ایران قبل از آن نیز در کنفرانس همکاری و شراکت در بغداد با حضور فرانسه و دیگر کشورهای منطقه مشارکت کرد. بایدن باور دارد این سیاست نرم یعنی وسوسه ایران برای حضور در کنفرانسی بزرگ از این نوع و رویارویی با دشمنان منطقه‌ای مانند عربستان یا تهدید ضمنی ایران از طریق آشتی کشورهای حاشیه خلیح فارس و اردن با سوریه ممکن است باعث شود موضع آمریکا در مذاکرات ثمربخش‌ باشد.

این درحالی است که ایران تنها یک چهره از خود نشان می‌دهد و آن هم تندروی و سختگیری است علی رغم اینکه از سفر وزیر امور خارجه امارات به دمشق استقبال کرد اما فرصت گفت وگو با عربستان در بغداد همانطور که انتظار می‌رفت به جایی نرسید.

به نظر می‌رسد شروط بازگشت به توافق آسان است؛ چرا که در ازای لغو تحریم ها باید به توافق قبلی و تمامی بندهای آن پایبند بود. اما ایران طبق نسخه سیاسی جدید خود که رئیسی آن را نمانیدگی می‌کند بر لغو تحریم‌ها قبل از بازگشت به تعهدات موجود در توافق پافشاری دارد.

برای اینکه مشارکت ایران جدی به نظر برسد طرح‌های مکتوبی به هیئت اروپایی ارائه شد که مضمون آنها با هدف اعلام شده یعنی تلاش برای لغو فوری تحریم‌ها و بازپس‌گیری میلیاردها دلار پول بلوکه شده تفاوتی ندارد؛ چرا که تورم در این کشور به ارقام سرسام‌آوری رسیده است.

این گفت وگوی غیرمستقیم ایران و آمریکا می‌تواند تا بی‌نهایت ادامه پیدا کند آن هم نه فقط در سالن مذاکرات بلکه در تمامی جبهه های منطقه و به نظر می‌رسد آمریکا در به کارگیری کشورهای منطقه برای کمک به این کشور در این رویارویی جدی است؛ مانند مانوری که در سوریه داد و ممکن است به عنوان اقدامی اضافی به خدمات اسرائیل نیز توسل جوید. اسرائیل تمایل خود برای توقف فوری مذاکرات و پناه بردن به زبانی متفاوت را پنهان نکرده است. علی رغم اینکه بایدن همچنان به قدرت نرم متوسل می‌شود؛ اما ممکن است در لحظه رسیدن به بن بست خدمات اسرائیل مفید و مورد نیازش باشد و تنها چیزی که در این صورت پیش روی او قرار دارد بررسی واکنش‌های منطقه‌ای است.

منبع: القدس العربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11