کاهش شتاب در وین

دیپلماسی ایرانی: شتاب اخبار مربوط به پیشرفت در پنجمین دور از مذاکرات وین نسبت به هفته هاى پیش از این کاهش یافته است. برخى ناظران کندى روند جارى را به گره هاى گشوده نشده در پاره اى موارد اختلافى میان تهران و واشنگتن بر سر کمیت و ماهیت رفع تحریم ها تفسیر مى کنند، اما به نظر مى رسد، انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهورى در ایران و گمانه هاى مربوط به آن بر فرایند گفت وگو ها تأثیر گذاشته است. این در حالى است که همه طرف هاى گفت و گو کننده با تهران در وین بر این مهم تصریح داشتند که انتخابات و نتایج آن، نقش متغیرى را در چگونگى انجام گفت وگوها و آنچه در پى کسب آن هستند، نخواهد داشت.

میخاییل اولیانوف، نماینده دولت روسیه در کمیسیون مشترک برجام که همواره گزارشگر پیشرفت در مذاکرات و نزدیک بودن به نقطه توافق در وین بوده، با نگاه به کندى روند پنجمین دور از گفت و گوها، خبر از پایان آن در مرحله داده و گفته است: برنامه اى براى دور ششم مذاکرات ندارد و روند گفت وگو ها در زمینه احیاى برجام به احتمال زیاد، در دور کنونى پایان مى یابد. اظهارات مقام هاى ایرانى و به ویژه سخنگوى وزارت امور خارجه از اخبار وین نیز چندان چنگى به دل نمى زند. به گفته او، برخلاف ادوار پیشین گفت وگوها، دولت بایدن همچنان به ادامه سیاست فشار حداکثرى به جا مانده از دولت دونالد ترامپ اصرار دارد و همین، مانع دست یابى به نتایج فورى در وین است.

اگرچه تلفیق مدیریت شده تحریم هاى برجامى با دیگر تحریم هاى موضوعى آمریکا علیه ایران از سوى دولت ترامپ، به عنوان مانع اصلى هرگونه توافق آتى در وین پیش بینى مى شد اما اراده نمایش داده شده دولت بایدن این امید را تقویت مى کرد که اختلافات تهران و واشنگتن براى عبور از بن بست گفت وگوها با سد غیر قابل عبورى روبرو نخواهد بود؛ به ویژه که تهران نیز آمادگى خود را در این باره نشان داده بود.

نکته قابل تأمل در چرایى کند شدن روند گفت وگوها مى تواند تا حدود زیادى به انتخابات ریاست جمهورى ایران مربوط شود. جالب اینکه تا پیش از اعلام اسامى نامزدهاى تأیید صلاحیت شده ، این گمان پر رنگ بود که نتیجه گفت وگوهاى وین بر چگونگى رویکردهاى انتخاباتى در ایران تأثیر مستقیم خواهد داشت، اما حالا به نظر مى رسد، وین در حال رصد اتفاقاتى است که انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهورى رقم مى زند. به عبارت دیگر طرف هاى اصلى گفت وگو کننده با تهران، در انتظار نتیجه انتخابات ۲۷ خرداد و رویکرد غالبى هستند که قرار است پس از دولت کنونى ایران، طرف گفت وگو با اعضاى برجامى باشد. طرفه اینکه با معلوم شدن نامزدهاى انتخاباتى تأیید شده از سوى شوراى نگهبان، مخالف خوانى ها علیه برجام در تهران نه تنها کاهش یافته بلکه امیدوارى ها براى نتایج فورى از گفت وگوهاى وین نیز نزد آنان کم و بیش قابل دریافت است.

به این ترتیب تغییر در سپهر گفت وگوها به گونه أیى رقم خورده که اگر تا پیش از اعلام نامزدهاى تأیید شده انتخاباتى ، گمان مى رفت، نتیجه گفت وگوهاى وین رویکرد انتخاباتى در ایران را تعیین خواهد کرد و از این رو همه طرف ها براى دستیابى به نتایج فورى با نتایج متغیر و قابل قبول عمومى إصرار دارند، اما اکنون با کاهش شتاب اولیه،  براساس اظهارات مقام هاى حاضر در وین، پنجمین دور از گفت وگوها، فعلا آخرین آن خواهد بود تا بعد چه شود.