اعمال نفوذ فرانسه در شمال سوریه با هدف ضربه به ترکیه

نویسنده: ایگور سوبوتین 

دیپلماسی ایرانی: فرانسه قصد دارد نقش خود در سوریه را افزایش دهد. اداره مناطق شمال شرقی جمهوری عربی (سوریه) که عمدتاً تحت کنترل تشکیلات کُرد است، در حال آماده کردن هیئتی برای سفر به پاریس است. فعال شدن فرانسوی ها را می توان نه تنها تلاشی برای رسمیت بخشیدن به حوزه نفوذ خود، بلکه میل به مخالفت با ترکیه هم دانست.

در ماه آوریل، نمایندگان فرانسه دو بار از شمال شرقی سوریه بازدید کردند. به گفته نشریه المانیتور در واشنگتن، در نیمه اول ماه، یکی از نمایندگان جمهوری پنجم (فرانسه) از مناطق تحت کنترل شورشیان دیدن کرده و با رهبران عرب و کرد گفت وگو کرده است. این گزارش همچنین می افزاید که از مقامات محلی در این دیدار دعوت شده تا برای ملاقات با رئیس جمهور امانوئل مکرون در کاخ الیزه به فرانسه سفر کنند. چند هفته پیش هم یک هیئت رسمی وزارت امور خارجه فرانسه از شمال شرقی سوریه بازدید کرده که به گفته سایت های خبری مخالفان سوری در حال کار روی جزئیات سفر سیاستمداران محلی به فرانسه است. هنوز اطلاعاتی در مورد زمان این سفر وجود ندارد. ترکیب هیئتی که ممکن است به پاریس برود هم تا اینجا مشخص نشده است. یک منبع ناشناس به نقل از المانیتور می گوید «از جمله کسانی که دعوت فرانسه را دریافت کرده اند، حزب اتحاد دموکراتیک (سوریه) و شورای ملی کرد بوده اند و اختلافاتی بر سر ترکیب هیئت ملاقاتی با ماکرون بین دو گروه سیاسی بزرگ کرد به وجود آمده است» چرا که جناح های مختلف کردهای سوریه خواستار حق نمایندگی برابر در مذاکرات هستند.

فرانسه یکی از اصلی ترین حامیان ایجاد نیروهای دموکراتیک سوریه بود که ائتلافی چند ملیتی است با ترکیبی که اکثریت قریب به اتفاق آن را شبه نظامیان کرد تشکیل می دهند. پس از آن که آمریکا به طور فعالانه به مقابله با هسته اصلی «داعش» در سوریه پرداخت، نیروهای دموکراتیک تبدیل به ستون اصلی آنها «در سطح زمین» شدند. همچنین باید گفت که نیروهای کرد ارتباط با ایالات متحده را در اولویت قرار دادند اما پس از اعلام پایان رسمی جنگ علیه «خلافت خودخوانده داعش»، ارتباط این نیروها با آمریکا تضعیف شد.

در همین زمینه، می توان ادعا کرد که موضع فرانسه منسجم تر به نظر می آید و در برخی مواقع، پاریس به ساختارهای غیر دولتی در شمال شرقی سوریه کمک ارسال می کرد. در سال ۲۰۱۹، رسانه های رسمی ترکیه اطلاعاتی را در مورد حضور نیروهای فرانسوی در استان های دیرالزور، حسکه و رقه منتشر کردند. در همین راستا، پاریس یکی از مخالفان آشکار طرح دونالد ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از جمهوری عربی سوریه بود. همچنین، طرف فرانسوی تلاش های جداگانه ای برای غلبه بر جناح گرایی در میان کردها انجام داد.

فعالیت مجدد پاریس پیرامون انتخابات ریاست جمهوری در جمهوری عربی هم به چشم می خورد که قرار است در تاریخ ۲۶ مه برگزار شود. به گفته روزنامه سعودی الشرق الاوسط ، فرانسه برای دستیابی به محکومیت همگانی انتخابات ریاست جمهوری سوریه، یک کارزار تمام عیار را شروع کرده است تا بگوید که انتخابات فقط فرصتی را برای «حفظ» قدرت در دستان بشار اسد فراهم می آورد. وزیر امور حارجه فرانسه، ژان ایو لودریان می گوید که «انتخابات ریاست جمهوری امسال که در سوریه برنامه ریزی شده است، آزاد و قانونی نخواهد بود و آنها نباید از این انتخابات به عنوان ابزاری برای دور زدن راه حل سیاسی استفاده کنند.»

غالباً، اقدامات فرانسه در جریان اتفاقات سوریه به عنوان تلاشی برای دفاع از حق داشتن یک حوزه نفوذ تاریخی در منطقه خاورمیانه تفسیر می شود. با این حال، این تلاش ها همچنین برای ایجاد توازن با سایر بازیگران بین المللی، از جمله ترکیه است. کریل سمیونوف، کارشناس شورای امور بین الملل روسیه در گفت وگو با روزنامه نیزاویسیمایا گازتا می گوید که جهت گیری خاص علیه ترکیه در اقدامات دولت فرانسه نه تنها برای کمک به شورای ملی کرد، بلکه با هدف «جداسازی» آنها از همکاری ها با ترکیه است. به گفته این تحلیلگر، در مجموع باید گفت که این سیاست ها برای افزایش نقش فرانسه در سوریه است و این کشور برای تحقق چنین هدفی هیچ گزینه دیگری به جز استفاده از نیروهای کرد را ندارد. سمیونوف صحبت های خود را با ذکر این نکته به پایان می رساند که «در اینجا فرانسه مطابق فعالیت های واشنگتن عمل می کند.»

منبع: نیزاویسیمایا گازتا / ترجمه: علی مفتح