چالش های ایران، تغییرات آب و هوایی، همه گیری کرونا و غیره برای دولت جدید آمریکا

نویسنده: مارتین پنگِلی

دیپلماسی ایرانی: جو بایدن گفته است در اولین روزهای ریاست جمهوری خود یک سری دستورات اجرایی را امضا و سعی خواهد کرد خسارات وارد شده توسط دونالد ترامپ در داخل و خارج از کشور را جبران کند. بایدن، رئیس جمهوری منتخب 78 ساله از حزب دموکرات، پیشتر برنامه های لایحه مهاجرت و بسته تحریک مالی و تشویقی مرتبط با کووید-19 را برای ارسال به کنگره که هر دو مجلس آن به تازگی تحت کنترل دموکرات ها درآمده، آماده کرده است. او جمعه گفت که در روند توزیع واکسن کرونا که در دولت ترامپ به شدت آشفته و نامنظم بوده، تحولی عظیم ایجاد خواهد کرد.

بایدن همچنین قصد دارد ایالات متحده را به توافق های آب و هوایی پاریس و هسته ای ایران برگرداند، ممنوعیت سفر ترامپ علیه برخی از کشورهای با اکثریت جمعیت مسلمان را لغو کند، اخراج ها و سلب حق مالکیت تحت همه گیری را محدود سازد و پوشیدن ماسک را در اماکن عمومی اجباری کند. ران کلین، رئیس دفتر کاخ سفید جدید، روز شنبه در یادداشتی گفت: «این اقدامات مسیر کووید-19 را تغییر می دهد، به مبارزه با تغییرات آب و هوایی کمک می کند، برابری نژادی را ارتقاء می بخشد و از دیگر جوامع محروم حمایت می کند و اقتصاد ما را در مسیری بازسازی می کند که می تواند به تقویت پشتوانه این کشور، یعنی زنان و مردان کارگر بیانجامد. اگرچه اهداف سیاست گذاری که از طریق این دستورات اجرایی دنبال می کنیم، متهورانه است، اما می خواهم یک مساله را به وضوح بیان کنم: نظریه حقوقی پشت آنها بنیادی نمایانگر تلاشی برای بازسازی یک نقش مناسب و مطابق قانون اساسی برای رئیس جمهوری است.» در این یادداشت هیچ اشاره ای به پیوستن مجدد آمریکا به سازمان بهداشت جهانی نشده است. به گفته کلین، رئیس جمهوری بایدن در دستورات اجرایی بعدی به مساله «عدالت» و «حمایت از جوامع رنگین پوست» و اصلاح عدالت کیفری، دسترسی به مراقبت های بهداشتی و سایر اولویت ها می پردازد.

دونالد ترامپ در حالی کاخ سفید را ترک می کند که دو مرتبه استیضاح شده و مرتبه دوم آن به دلیل حمله طرفدارانش به پایتخت ایالات متحده بود که 5 کشته بر جا گذاشت. همه گیر ویروس کرونا از کنترل خارج شده و شمار کشته ها در ایالات متحده به 400 هزار و شمار موارد ابتلا به 24 میلیون نزدیک است. طبق آمارهای دانشگاه جان هاپکینز، تنها در روز شنبه نزدیک به 3300 نفر در ایالات متحده در پی ابتلا به کرونا کشته شدند. اقتصاد آسیب دیده و نرخ بیکاری به شدت بالا رفته است. در میان مورخانی که به چالش های پیش روی دولت جدید بایدن پرداخته و شرایط را ارزیابی کرده اند، دوریس کرنز گودوین، زندگی نامه نویس روزولت و لینکلن، در گفت و گو با واشنگتن مشکلات رئیس جمهوری جدید را «عظیم» توصیف کرده: «تاریخ نشان داده است که وقتی شما با بحران هایی از این دست مواجه هستید، این بحران ها می توانند به فرصتی برای رهبران برای بسیج منابع دولت فدرال تبدیل شوند. همه روسای جمهوری که به یاد داریم، با نوعی بحران دست و پنجه نرم کرده اند. وقتی این فرصت برای شما فراهم می شود، تنها سوال این است: آیا شما برای آن لحظه مناسب هستید؟»

بایدن در دولت خود شاهد کنترل دموکرات ها بر هر دو مجلس نمایندگان و سنای کنگره است و کامالا هریس در مقام معاون رئیس جمهوری در مجلس سنا 50-50 رای می دهد. اما مسائل سنا از جمله تایید نامزدهای معرفی شده از سوی بایدن برای سمت ها در کابینه به زودی تحت تاثیر محاکمه استیضاح ترامپ قرار خواهند گرفت. کلین روز یکشنبه به سی.ان.ان گفت: «مهم است که سنا وظیفه خود مطابق قانون اساسی را انجام دهد؛ اما در عین حال، این مساله هم اهمیت دارد که طبق وظایف خود در قانون اساسی مساله انتصاب ها را به عنوان یک اقدام فوریتی مورد نیاز کشور پیش ببرد.» او افزود: «آخرین مرتبه ای که رئیس جمهوری ترامپ محاکمه شد، مجلس سنا توانست جلسات استماع تایید نامزدها را صبح ها برگزار کند و به باقی امورات نیز برسد. امیدوارم که رهبران سنا بر یک اساس دو حزبی راهی برای انجام همه مسئولیت های خود پیدا کنند. این دادگاه استیضاح یکی از این موارد است، اما تحویل دولت به مردم و اقدام در رابطه با ویروس کرونا یکی دیگر از این مسئولیت هاست.»

اگر ترامپ از سوی سنا محکوم شناخته شود، امکان منع او از نامزدی مجدد وجود خواهد داشت. ده نماینده جمهوری خواه پیشتر به استیضاح ترامپ به دلیل شورش در ساختمان کنگره رای مثبت داده اند که این امر ترامپ را به دومین رئیس جمهوری استیضاح شده توسط دو حزب در تاریخ آمریکا تبدیل کرده است. چهره های ارشد حزب جمهوری خواه نگران ادامه کار هستند، اما اکثریت رای دهندگان این حزب از ترامپ حمایت می کنند و ادعای بی اساس او درباره سرقت آراء در انتخابات و تقلب در رای گیری را پذیرفته اند. در کل کنگره، 147 جمهوری خواه در مجلس نمایندگان و سنا به نتایج انتخابات اعتراض کرده اند.

بایدن بارها اعضای کنگره را به اتحاد فراخوانده و متعهد شده از تجربیات 36 سال فعالیت خود در سنا برای برقراری ارتباط میان ریاست جمهوری و کنگره استفاده کند. اما رابرت رایش، وزیر کار سابق ایالات متحده، روز یکشنبه در مطلبی در گاردین تلاش کرد تا رئیس جمهوری جدید را به اقدامات رادیکال و فاصله گرفتن از تلاش برای جلب حمایت جمهوری خواهان ترغیب کند: «مدام این جمله را می شنوم که جو بایدن در میانه حکومت خواهد کرد. آنها می گویند که او چاره ای ندارد چون در کنگره با اکثریت شمشیر از رو کشیده مواجه است و حزب جمهوری خواه نیز به سمت راست گرویده. این بی معناست. من به چندین رئیس جمهوری دموکرات خدمت کرده ام که برای آنچه می خواستند انجام دهند، به رای جمهوری خواهان احتیاج داشتند. اما جمهوری خواهانی که اکنون در کنگره هستند، هیچ شباهتی به آنهایی که پیشتر می شناختم، ندارند. بیشتر جمهوری خواهان امروز در یک جهان موازی زندگی می کنند. هیچ «میانه» ای بین دنیای مبتنی بر واقعیت و جهان آنها وجود ندارد.»

بایدن روز چهارشنبه در میانه امنیت گسترده و در واشنگتن تعطیل از ترس حملات جدید پس از شورش در ساختمان کنگره، سخنرانی و سوگند یاد خواهد کرد.

منبع: گاردین / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34