تهدید تحریم ها دوستان ایران را از تجارت باز نداشته است

نویسنده: جکی نورتام

دیپلماسی ایرانی: دولت دونالد ترامپ چندین سطح از تحریم های شدیدالحن اقتصادی را علیه ایران اعمال کرده است. اما برخی از کشورها و شرکت ها همچنان به تجارت با ایران ادامه می دهند چون باور دارند که دولت منتخب جو بایدن در روند تحریم ها و سیاست گذاری در قبال ایران تغییراتی ایجاد خواهد کرد. دولت ترامپ به پایان کار خود نزدیک می شود و در همین میان، تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال می کند تا شرایط را برای دولت بایدن دشوارتر سازد. اما در واقعیت، تاثیرگذاری این تحریم ها به موافقت دیگر کشورها به همکاری نیاز دارد و به ویژه در رابطه با تامین ایران با پول نقد، به نظر می رسد بسیاری از کشورها هیچ تمایلی به اینگونه همکاری با آمریکای یکجانبه گرا ندارند. جکی نورتام، خبرنگار امور بین الملل ان.پی.آر (رادیو عمومی ملی) در این رابطه با هنری رم، تحلیل گر ارشد گروه اوراشیا در واشنگتن با تمرکز بر امور ایران و اسرائیل و مسائل عمده جهانی، جیم برکهارد، رئیس بخش تحلیل بازار نفت در شرکت تحقیقاتی «آی.اچ.اس مارکت»، و سمیر مدنی، از موسسان پایگاه اینترنتی پیگیری نفتکشهای نفت (نفتکش ترکرز)، گفت و گو داشته که در ادامه متن آن را می خوانید:  

جکی نورتام: تحریم های اقتصادی بخشی جدایی ناپذیر از کارزار موسوم به «اعمال فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران است که صادرات نفتی، یعنی شاهرگ حیات اقتصاد ایران، را هدف گرفته. برنامه دولت ترامپ این بوده که فروش نفت ایران را به صفر برساند.

هنری رُم: دولت ترامپ با تصور اینکه می تواند صادرات نفتی ایران را به صفر برساند، به نوعی برای خود یک هدف غیرممکن تعیین کرده بود. این اتفاق رخ نداد و هرگز اتفاق نخواهد افتاد. منظور من این است که ایرانی ها روش های متعددی برای رساندن نفت خود به بازار دارند.

نورتام: شما می گویید تهدیدهای دولت ترامپ در رابطه با تحریم کشورها یا شرکت هایی که نفت ایران را می خرند، تا اندازه ای تاثیر داشته است. واردکنندگان بزرگی مانند هند و ژاپن روابط نفتی خود را با ایران قطع کرده اند، اما دیگران تصمیم گرفتند که خرید نفت ارزان قیمت ایران ارزش مخاطره مواجهه با تهدید تحریمی آمریکا را دارد.

رُم: بیشتر از همه، شرکت های مستقر در چین یا مرتبط با شبکه هایی که شرکت های چینی برای تهیه نفت استفاده می کنند، آماده پذیرش چنین خطری هستند. دولت ایالات متحده اساسا مجبور شده مثل یک بازی به طور تصادفی برخی شرکت ها را هدف بگیرد.

نورتام: جیم برکارد می گوید ونزوئلا، مالزی و امارات متحده عربی نیز از ایران خرید می کنند. اگرچه به دست آوردن رقم قطعی مشکل است، اما او باور دارد که از زمان اعمال تحریم ها، فروش نفت ایران روی حدود نیم میلیون بشکه در روز متغیر بوده است که اساسا 20 درصد فروش ایران در سال 2018 است. اما ظاهرا این فروش اخیرا افزایش یافته و شمار بیشتری از نفتکش های خارجی در بنادر ایران کناره گرفته اند.

جیم برکارد: می شود گفت که عبور و مرور نفتکش ها در ماه های اخیر حدود 20 تا 25 درصد بیشتر از کل سال جاری بوده است.

نورتام: تقریبا همه نفت ایران در پی تحریم ها مخفیانه حمل می شود. کشتی ها اغلب ردیاب های خود را خاموش می کنند و از این رو، مشخص کردن مسیر دقیق آنها دشوار است. انتقال نفت بین کشتی ها زمانی که از بندر فاصله دارند، نیز انجام می شود. سمیر مدنی می گوید صاحبان خارجی نفت خریداری شده از ایران به طور مداوم راه های جدیدی برای فرار از دریابی پیدا می کنند.

سمیر مدنی: کشتی های خارجی سعی می کنند از شناسایی شدن روی رادارها ممانعت کنند. اما به هر حال امکان شناسایی آنها از طریق دنبال کردن تصاویر ماهواره ای وجود دارد.

نورتام: تابستان امسال، ایالات متحده اعلام کرد که چهار نفتکش یونانی در حال تحویل نفت ایران به ونزوئلا را شناسایی کرده است. اما برکارد می گوید در بیشتر موارد نفتکش هایی که وارد بنادر ایران و از آن می شوند، توانسته اند از تحریم ها اجتناب کنند.

برکارد: این احتمال هم وجود دارد که دولت ترامپ به دنبال به صفر رساندن صادرات نفت ایران نبوده باشد. شاید اعمال فشار حداکثری آن اندازه ای که در تبلیغات بیان شده، حداکثری نبوده باشد.

نورتام: این تحریم ها تاثیر جدی بر اقتصاد ایران داشتند، اما این کشور را به هدف دولت ترامپ یعنی رضایت به مذاکره مجدد درباره توافق هسته ای و تغییر رفتار در منطقه ترغیب نکردند. هنری رم معتقد است این تحریم ها می توانند برای دولت جدید بایدن مفید باشند.

رم: پیش بینی من این است که دولت جدید بایدن به اهرم فشاری که در نتیجه سیاست دولت ترامپ به دست آمده، دیدگاهی واقع گرایانه داشته باشد و در صدد استفاده از آن برای تقویت قدرت خود در مذاکرات برآید.

نورتام: دولت ترامپ می گوید که تا 20 ژانویه که زمان تحلیف رئیس جمهوری منتخب است، هر هفته به اعمال یک سری تحریم های جدید علیه ایران ادامه خواهد داد.

منبع: ان.پی.آر / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34