ناصر هادیان، غلامعلی خوشرو و صادق خرازی در وبینار دیپلماسی ایرانی بررسی کردند
ایران و امریکای پساترامپ+ متن و دانلود فیلم
دیپلماسی ایرانی: چهارمین نوبت از سلسله وبینارهای دیپلماسی ایرانی با موضوع «ایران و آمریکای پساترامپ» با حضور علامعلی خوش رو، نماینده پیشین جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، ناصر هادیان، استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا به همراه سیدمحمد صادق خرازی، سفیر پیشین ایران در فرانسه و نماینده اسبق ایران در سازمان ملل متحد برگزار شد. نکات مهم هر کدام از مدعوین این وبینار به شرح ذیل است:
ناصر هادیان: با وجود لابی ها بایدن تحت تاثیر لابی ها علیه ایران قرار نخواهد گرفت
در ابتدای این وبینار ناصر هادیان در پاسخ به این سوال که آیا با آمدن بایدن شاهد تغییراتی در معادلات جهانی خواهیم بود، عنوان داشت اگر بخواهم با یک کلمه و کلیدواژه دولت بایدن را شرح دهم باید به (Restoration)، بازگردانی، بازسازی و یا بازتعریف اعتبار ایالات متحده در سطح نظام بین الملل اشاره کنم. چرا که دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود از نظام لیبرال دموکراسی آمریکایی عقب نشینی کرد و حامی آن نبود. لذا به جای چندجانبه گرایی، ائتلاف سازی با عربستان سعودی، اسرائیل و کشورهای از این دست را در دستور کار قرار داد.
وی در ادامه تصریح کرد که اگرچه جو بایدن در سایه سالها حضور در کمیته روابط خارجی سنا و ۸ سال تجربه سیاسی و دیپلماتیک به عنوان معاون اول باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده آمریکا از توان و دانش لازم برای بازسازی اعتبار آمریکا در جامعه جهانی برخوردار است، اما اگر به هر دلیلی اتفاقی برای وی بیفتد، من بسیار بعید می دانم که کاملا هریس، معاون اول او به دلیل سابقه و تجربه کم در حوزه سیاسی و دیپلماتیک از توان و دانش لازم برای این مهم (بازسازی اعتبار آمریکا در جهان) برخوردار باشد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد که به دلیل همین سابقه طولانی مدت سیاسی و دیپلماتیک جو بایدن، وی تحت تاثیر فشارهای لابی صهیونیستی، عربستان سعودی امارات، متحده عربی و کشورهای از این دست برای فشار به جمهوری اسلامی ایران قرار نخواهد گرفت و هدف و راهبرد خود را در قبال تهران پی خواهد گرفت، ولی کاملا هریس از این توان و دانش برای تقابل در برابر فشارهای این لابی ها برخوردار نیست.
غلامعلی خوشرو: ترامپیسم در امریکا ادامه می یابد
در مقابل غلامعلی خوشرو هم در پاسخ به سوال مشابه بیان داشت که این دوره از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا بی سابقهترین دوره انتخابات بود چرا که شاهد حضور بیش از ۱۵۰ میلیون آمریکایی بودیم که با یک رقابت بسیار نزدیک و جزئی بین جو بایدن و دونالد ترامپ به پایان رسید. به گونهای که اختلاف آراء در برخی از ایالت ها به کمتر از ۵۰ هزار رای می رسید و سرنوشت انتخابات تنها به چند ایالت مهم مانند پنسیلوانیا و جورجیا پیوند خورد. ضمن اینکه علیرغم تمام انتقادات به عملکرد ترامپ در دوران ریاست جمهوری شاهد بودیم که وی در این دوره ۱۰ میلیون رای بیشتر از انتخابات ۲۰۱۶ به دست آورد و این نشان میدهد که وی ترامپ توانسته است جایگاه خود را در میان افکار عمومی ایالات متحده آمریکا پررنگ تر کند.
نماینده پیشین ایران در سازمان ملل پیرامون شخصیت دونالد ترامپ اینگونه برآورد خود را مطرح میکند که او (ترامپ) مجموعه ای از درست و غلط ها بود که در یک آینه از خودشیفتگی گم شده بود. اما با این وجود و علیرغم پایان دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ شاهد تداوم جریان ترامپیسم در آمریکا خواهیم بود. لذا در آینده جامعه آمریکا دچار افراط گرایی خواهد شد. از این رو ادامه کار برای جو بایدن و برای ما ایرانیان سخت خواهد بود. به هرحال جو بایدن نیز در شرایط ایده آلی نیست که بتواند به راحتی موقعیت خود را تثبیت کند.
این کارشناس مسائل بین الملل در ادامه پیرامون تغییرات احتمالی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در دوره جوبایدن به این نکته اشاره دارد که احتمالا شاهد بازسازی روابط آمریکا با اروپا خواهیم بود و در ادامه حذف اقدامات یکجانبه گرایانه در دستور کار کاخ سفید خارج خواهد گرفت، اما در حوزه نگاه به ابرقدرت های جهانی (روسیه و چین) یک جابه جایی در توازن قوا شکل خواهد گرفت. به این معنا که تهدید راهبردی و امنیتی روسیه به اولویت سیاست خارجی دوره بایدن بدل خواهد شد و به تبع آن تهدید اقتصادی، تجاری و تکنولوژیک چین در مرحله دوم قرار خواهد گرفت.
این دیپلمات پیشین کشور در خصوص نگاه و رویکرد دولت جو بایدن نسبت به خاورمیانه اذعان کرد که متاسفانه سیاست ایالات متحده آمریکا نسبت به اسرائیل همچنان بدون تغییر پی گرفته خواهد شد و امنیت اسرائیل کماکان اولویت اول سیاست خارجی واشنگتن خواهد بود و به دنبال آن متحدین خاورمیانه ای ایالات متحده عربستان، امارات، بحرین هستند و در مقابل جمهوری اسلامی ایران، حزب الله و دیگر گروههای مقاومت دشمنان امنیت آمریکا تلقی خواهند شد. اما با این وجود تغییراتی در روند یکجانبه گرایانه آمریکا در صلح با اسرائیل شکل خواهد گرفت. به این معنی که آمریکا بیشتر با متحدین اروپایی خود و روسیه و چین در روند صلح اسرائیل همراه خواهد شد و با همان بازسازی اعتبار جهانی آمریکا، کماکان مسئله دو دولت را در فلسطین در دستور قرار خواهد گرفت. البته این مسئله در تعارض با اقدامات مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل قرار خواهد داشت. لذا احتمالاً شاهد فشار بر تل آویو برای بازگشت به میز مذاکره با فلسطینی ها خواهیم بود.
ناصر هادیان: وضعیت بهتری برای ایران شکل خواهد گرفت
در ادامه ناصر هادیان پیرامون رویکرد سیاست خارجی جو بایدن نسبت به خاورمیانه تصریح کرد که در مجموع وضعیت بهتری برای ما شکل خواهد گرفت. چرا که اگر چه در دوران جو بایدن شاهد حمایت جدی ایالات متحده آمریکا از اسرائیل خواهیم بود، اما حمایت از اسرائیل به معنای حمایت از بنیامین نتانیاهو و سیاست های وی نیست. با وجود آنکه روابط صمیمانه ای همبین جوبایدن و نخست وزیر اسرائیل وجود دارد.
این استاد دانشگاه پیرامون مسئله ایران و برجام خاطرنشان کرد که اکنون دو دیدگاه در میان دموکرات ها پیرامون ایران وجود دارد؛ یک دیدگاه با محوریت خانم کلینتون در جریان است و یک دیدگاه نیز با محوریت باراک اوباما و جو بایدن؛ دیدگاه منسوب به خانم کلینتون معتقد است که باید کماکان از اهرم سیاست فشار حداکثری و تحریمهای بیسابقه دوره دونالد ترامپ برای فشار به ایران استفاده کرد تا بتوان امتیازات بیشتری از تهران گرفت. اما کسانی مانند جو بایدن و باراک اوباما که مسئول شکلگیری توافق هستهای بودند دیدگاهی کاملاً مخالف دارند. چرا که این افراد معتقدند که گذر زمان باعث تقویت جایگاه و توان برهم زنندگان توافق هستهای، هم در تهران و هم در واشنگتن خواهد شد. لذا دیدگاه بایدن و تیم او بر این است که اگر بخواهیم در خصوص برجام تعلل کنیم شرایط به گونهای پیش خواهد رفت که هم برهم زنندگان توافق هستهای در ایران و آمریکا با تقویت نفوذشان وضعیت را به گونهای خواهند چید که امکان بازگشت به برجام و توافقات بعدی وجود نخواهد داشت. بنابراین باید در ۱۰۰ روز اول کاری دولت جو بایدن این مسئله حل و فصل شود. هرچند که خود مسئله نیز چندان ساده نیست.
سید محمد صادق خرازی: انتظار می رود در دوره بایدن برجام فرجام خوبی داشته باشد
دیگر کارشناس این گفت و گوی مجازی دکتر سید محمد صادق خرازی بود که به دلیل نقص فنی از ارائه نکات کلیدی باز ماند. لذا متن پیش رو گفته ها و تحلیل ایشان از «ایران و آمریکای پساترامپ» است که از نظر می گذرایند:
ایشان ارزیابی خود را با ذکر این نقطه آغاز کردند که موضوعیت و ماهیت ایالات متحده آمریکا دستخوش تحولات جدی شده است. لذا این دوره از انتخابات ریاست جمهوری تحولات شگرفی را برای این کشور رقم زد. همه از خود آمریکا تا دیگر کشورها و به خصوص اروپایی ها در یک خوف و رجا از نتایج این انتخابات به سر می بردند. اکنون با مشخص شدن نتیجه انتخابات همه انتظار دنیای پساترامپ را دارند. به عبارت دقیق تر دنیای پس از ترامپ به یک خواست جهانی بدل شده است. چرا که نمی توانیم از تحولات جهانی صحبت کنیم و سخنی از ایالات متحده آمریکا به میان نیاوریم که بزرگترین قدرت اقتصادی و نظامی دنیا به شمار می رود. امنیت بیشتر کشورها به شرایط آمریکا به شدت ارتباط دارد؛ نه تنها امنیت، بلکه مشروعیت بسیاری از سیستم ها، قراردادها و سازمان های بین المللی به نگاه و همکاری ایالات متحده آمریکا وابسته است.
این دیپلمات پیشین کشورمان ضمن تاکید بر قدرت روز افزون کشور چین در حوزه اقتصادی و تجاری عنوان کردند اگرچه چین توانسته است در چهار دهه گذشته خود را به قدرت جدی جهانی بدل کند، اما کماکان از قدرت تاثیرگذاری، آن هم تاثیر گذاری سریع و لازم مانند ایالات متحده آمریکا بر تحولات جهانی محروم است. لذا اگر بخواهیم روی نقشه سیاسی جهان میزان تاثیرگذاری کشورها را بررسی کنیم هیچ قدرت و هیچ کشوری به اندازه ایالات متحده آمریکا، چه در قالب مثبت و چه در بعد منفی از اثرگذار سریع و جدی برخوردار نیست. از این رو مسائل آمریکای پساترامپ تاثیر بسیار مهمی بر تمام مناسبات، معاهدات، کنوانسیون ها و مسائل جهانی خواهد داشت. با این وصف می توان گفت که آمریکا فقط بخشی از جهان نیست، بلکه مهمترین بخش جهان است. پس تاثیرات و تحولات درونیش باید به عنوان واقعیت و صد البته یک ضرورت مورد ارزیابی قرار گیرد؛ چون همین تاثیرات است که در شکل بندی و بلوک بندی نظام جهانی موثر است.
دکتر سیدمحمد صادق خرازی در ادامه به این نکته اشاره کردند که چون در این دوره شاهد حضور بیسابقه مردم در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا بودیم و پیرو این حضور بی سابقه حدود ۱۶۰ میلیون رای به صندوقها ریخته شد، نشان از این دارد که تحولات و نتایج این انتخابات برای آمریکا و آمریکایی ها تا چه اندازه مهم و اثرگذار است لذا قطعاً تاثیرات و تبعات نتایج این انتخابات برای جهان هم به همان اندازه و شاید بیشتر مهم و تعیین کننده خواهد بود. از این حیث قطعاً باید در کشور بررسی های دقیق، عمیق و جدی در خصوص این دوره از انتخابات ایالات متحده آمریکا، تحولات بعد از برگزاری و نتایج آن شکل گیرد و بحث های کارشناسی واقع بینانه ای انجام پذیرد. خصوصا که این دوره از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا را نمیتوان به عنوان یک انتخابات صورت گرفته متعارف در این کشور بپذیریم. پس می بینید که موضوعات و مسائل مربوط به آمریکای پساترامپ به شدت مهم است.
سفیر اسبق کشورمان در فرانسه با اذعان بر این نکته که جهان و به خصوص اروپایی ها در دوران پساترامپ به دنبال ترمیم روابط خود با ایالات متحده هستند، یادآور شد که چون ایالات متحده در دوران ترامپ به یک آمریکای یاغی، قانون شکن و تروریست بدل شده بود، همه کشورها اکنون انتظار بازتعریف ایالات متحده و به تبع آن تغییر مناسبات با آمریکای پس از ترامپ در دوران جو بایدن دارند.
نماینده پیشین کشورمان در سازمان ملل متحد تصریح کرد که با ارزیابی اجمالی از میزان اهمیت نتایج این انتخابات و تاثیرگذاری آن بر تحولات جهانی باید سه نکته مهم را مدنظر قرار داد؛ اولین نکته به تغییرناپذیر کردن تحولات سیاسی، امنیتی، اقتصادی و دیپلماتیک پساترامپ تحت عنوان «بازسازی غیر قابل بازگشت مناسبات آسیب دیده بین المللی در دوران ترامپ» باز می گردد. به هر حال در همین چهار سال اخیری که ترامپ در راس کار بود، امریکا نزدیک به ۲۰ کنوانسیون، معاهده و توافقات دوجانبه، چندجانبه و بینالمللی را زیر پا گذاشت. لذا ضرورت دارد که جهان موضع قدرتمندی در برابر آمریکای جو بایدن داشته باشد به گونه ای که اگر بعد از جو بایدن، رئیس جمهوری به مراتب بدتر از دونالد ترامپ روی کار آمد نتواند تاثیرات منفی و تلخی بر مناسبات، معاهدات و توافقات داشته باشد. چرا که همین سیاست دونالد ترامپ برای زیر پا گذاشتن توافقات، معاهدات و کنوانسیون های جهانی سبب شد تا برخی بازیگران مخرّب جهانی فضا و مسیر مناسبی برای پیگیری اهداف خود پیدا کنند. پس باید یک بار برای همیشه جلوی این رفتار مخرب ایالات متحده آمریکا گرفته شود.
این تحلیلگر مسائل بین الملل در ارزیابی دومین نکته خود به نقش چین، روسیه ترکیه و جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و عنوان داشت که این بازیگران نقش و نفوذی به مراتب قدرتمندتر از دوران باراک اوباما، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده آمریکا و دونالد ترامپ پیدا کرده اند. اگرچه دونالد ترامپ در طول چهار سال گذشته سعی در مهار مسکو، پکن و تهران داشت. اما اکنون این کشورها نفوذ پررنگ تری پدا کرده اند. ضمن این که قطعا این بازیگران بنا به نگاه و ارزیابی خود از مناسبات جهانی که قطعاً با اولویت های ایالات متحده آمریکا در تضاد است به دنبال تعریف یا بهتر بگوییم بازتعریف نظم جهانی هستند.
دکتر خرازی در تشریح سومین نکته خود به اهمیت کابینه جوبایدن و چینش مهره های سیاسی، امنیتی و دیپلماتیک این دولت و تاثیر آن بر بازسازی مناسبات جهانی آمریکا اشاره کرد. خصوصاً اینکه دونالد ترامپ در طول دوران ریاست جمهوری خود با اقداماتی نظیر ایجاد گسل سیاسی و دیپلماتیک با سه کشور آلمان، فرانسه و انگلستان به عنوان تروئیکای اروپایی، شکل دادن شکاف امنیتی با ناتو و اختلافات جدی با اتحادیه اروپا به دلیل تلاش برای از بین بردن فروپاشاندن این اتحادیه از سوی دونالد ترامپ سبب شده که نظم بینالمللی به گونه ای دستخوش تغییرات شود که جو بایدن هم به فوریت نمی تواند روی آن اثرگذار باشد و این فرصت مغتنمی برای روسیه و چین را فراهم آورده است. البته قطعاً جو بایدن به دنبال بازسازی و ترمیم تبعات منفی اقدامات دونالد ترامپ خواهد بود، اما باید دید که گزینه های مهم کابینه وی مانند وزیر امور خارجه، مشاور امنیت ملی کاخ سفید و یا نماینده این کشور در سازمان ملل و شورای امنیت چه عملکردی خواهند داشت. در این راستا من در یک مقاله عنوان «دولت سناتورها» را برای ریاست جمهوری باراک اوباما به کاربردم. چراکه سناتور باراک اوباما به عنوان رئیسجمهور، سناتور جو بایدن به عنوان معاون اول، سناتور هیلاری کلینتون در جایگاه وزیر امور خارجه حضور پیدا کردند. کما این که دیگر مناصب و پستهای کلیدی امنیتی، اقتصادی و سیاسی به سناتورهای قدرتمند با نفوذی تعلق پیدا کرد. حال باید دید که آیا دولت جو بایدن هم می تواند مانند دولت باراک اوباما باشد یا خیر؟! البته در این میان رئیس جمهوری مسن، اما باتجربه مانند جو بایدن سعی خواهد کرد با تشکیل یک تیم قدرتمند سیاسی، امنیتی و دیپلماتیک به دنبال ترمیم سریع و جدی مناسبات آسیب دیده ناشی از عملکرد دونالد ترامپ باشد. اگر این کابینه تشکیل شود میتواند تاثیرات مثبت فوری روی توافقاتی مانند برجام داشته باشد و فرجام خوبی برای آن رقم بزند.
نظر شما :