نقطه روشن سفر «رافائل گروسی» به تهران

روزنامه ایران در یادداشتی به قلم حسن بهشتی‌پور کارشناس مسایل بین‌الملل نوشت: این در حالی است که ایران معتقد است طبق پروتکل الحاقی که بعداز دستیابی به برجام به‌صورت داوطلبانه آن را اجرا می‌کند، آژانس باید اسناد و مدارک کافی داشته باشد تا بتواند به مراکز اعلام نشده دسترسی یافته و از آن مکان‌ها بازرسی کند. از منظر ایران از آنجایی که چنین اسناد و مدارکی دریافت نکرده است بنابراین آژانس حق دسترسی ندارد اما طرف مقابل مدعی دریافت اسنادی است که جنبه محرمانگی دارد و نمی‌تواند در اختیار ایران بگذارد ...
ولی در عین حال می‌گوید که این مدارک از طریق کارشناسان و صاحبنظران این سازمان قابل بررسی توصیف شده است؛ یعنی به اعتقاد مقامات آژانس، هر مدرک و سندی که این سازمان دریافت کند، بلافاصله مورد پیگیری در کشور مربوطه قرار نمی‌گیرد بلکه دستور کار آژانس براساس ارزیابی کارشناسان فنی اجرایی می‌شود. طرح موضوع اختلافی جدید علیه ایران در قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس و تهدید شورا به ارجاع این پرونده به شورای امنیت سازمان ملل در صورت حل نشدن آن و عدم همکاری ایران این ضرورت را ایجاب می‌کرد تا ایران هم در قالب تفاهمنامه جدیدی مانع از ساختن پرونده تازه‌ای مشابه مطالعات ادعایی در شورای امنیت شده و بهانه به دست دشمنان دهد تا فشارهای خود علیه جمهوری اسلامی را به نتیجه برسانند.
حضور آقای «گروسی» در تهران که پیش از نشست بعدی شورای حکام انجام شد، می‌تواند کمک مؤثری به رفع سوء‌تفاهم ایران و آژانس و همکاری برای رفع این اختلافات تازه باشد. ایران از بعد از دستیابی به برجام تاکنون تحت گسترده‌ترین و شدیدترین نظارت‌های آژانس قرار گرفته است. طبق آمار، آژانس در سال ۲۰۱۹ بیش از ۳۰۰ مرتبه از مراکز هسته‌ای ایران بازرسی داشته که در طول تاریخ این نهاد بین‌المللی بی‌سابقه است. بیش از ۳۰ مورد از این بازرسی‌ها به‌صورت اعلام نشده، سرزده و تحت اجرای پروتکل الحاقی بوده است. حالا ایران که تاکنون مسیر مثبتی را بعد از حل پرونده «پی‌ام‌دی» با آژانس آغاز کرده درصدد است با پیگیری بموقع ادعاهای جدید مانع از بازگشایی پرونده دیگری شود. رایزنی‌های «گروسی» در تهران و تفاهماتی که در این مذاکرات حاصل شد فرصت خوبی را برای یافتن راه میانه جهت ایجاد اطمینان به آژانس نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران و رفع مشکلات تازه میان طرفین فراهم می‌کند. بویژه آنکه پروتکل الحاقی که ایران از آن پیروی می‌کند، تدابیری را اندیشیده تا ملاحظات امنیتی کشور در مسیر راستی‌آزمایی آژانس رعایت شود. به هر روی سفر مدیرکل آژانس به تهران فرصتی را برای مسدود کردن سناریوی مخالفان جمهوری اسلامی فراهم کرده که نشانه‌های استفاده از این فرصت از طریق تفاهماتی که طی روزهای اخیر شکل گرفته، پدیدار شده است.