پکن و «نمک گیری» ما

تقصیر از چین نیست از ماست

۲۲ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۵:۰۰ کد : ۱۹۹۰۶۴۶ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
محمد فاضلی در یادداشتی می نویسد: اصولگرایان درست می‌گویند که در این شرایط حساس نباید برای کشور هزینه تراشید، آن هم وقتی فقط یک کشور باقی مانده که در این شرایط کمک کند. سخنگو کار درستی نکرده است.
تقصیر از چین نیست از ماست

محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

دیپلماسی ایرانی: 

شرح ماجرا

سخنگوی وزارت بهداشت ایران می‌گوید «به نظر می‌رسد آمار‌های چین یک شوخی تلخ بود.» سفیر چین پاسخ می‌دهد «وزارت بهداشت چین هر روز نشست خبری دارد. پیشنهاد می‌کنم برای حصول نتیجه، اخبار آن را با دقت بخوانید.»

سخنگو: «مباحث علمی را هیچگاه نه می‌توان و نه باید با سیاست آمیخت، همه محافل آکادمیک دنیا بر پایه اطلاعات اپیدمیولوژیک و گزارش محققان چین، حداقل آنفلوآنزای تیپ A  را از ویروس نوپدید کرونا وخیم‌تر قلمداد کردند، امروز یافته‌ها خلاف این را نشان می‌دهد، به یافته‌های خودی اطمینان بیشتری داریم.»

سفیر چین پاسخ می‌دهد: «آقای عزیز، بنابراین امیدوارم که شما به حقایق و تلاش‌های بزرگ مردم چین احترام بگذارید.»

داستان بالا می‌گیرد. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران توئیت می‌کند «شجاعت، فداکاری و عملکرد حرفه‌ای چین در مهار کووید ۱۹ را باید تائید کرد.»

سفیر ایران در چین هم دست به کار می‌شود و می‌نویسد «تاکنون کمک‌های دولتی و مردمی چین با ۲۸ پرواز طبق جدول پیوست از شهرهای پکن، شانگهای و گوانجو به کشورمان ارسال شده است، بیش از ده میلیون ماسک، ۵۰۰ هزار کیت تشخیص کرونا، ۳۰۰ هزار جراحی و لباس ایزوله، دو میلیون و ۲۰۰ هزار دستکش، ۳۵۰ ونتیلاتور، ۵۰۰ اتاق پیش ساخته بیمارستانی و انواع دارو و تجهیزات بیمارستانی از جمله این کمک‌ها می‌باشد.»

حمله‌های اصولگرایان به سخنگو هم شروع می‌شود که چرا در این شرایط حساس برای کشور هزینه تراشیده و در شرایطی که هیچ کشور دیگری در جهان کمک و یاور ایران نیست، چین را رنجانده است.

آقای سخنگو هم از دل چینی‌ها درمی‌آورد و توئیت می‌کند «و اما، دولت و ملت ایران قدردان دولت‌ها و ملت‌هایی است که بویژه در این همه گیری جهانی کرونا در کنارشان ایستادند و حافظه تاریخی ایرانیان البته این قسمت ماجرا را هم فراموش نخواهد کرد. حمایت‌های چین از ملت ایران در این روز‌های سخت، هکذا فراموش ناشدنی است. بیگانگان ذوق زده نشوند.»

تحلیل و نتیجه‌گیری

یک؛ اگر سفیر چین خیلی تند و حتی خارج از عرف دیپلماتیک جواب سخنگو را می‌دهد، کارش را درست انجام داده است. سفیر اصلاً وظیفه‌اش حفاظت از منافع کشورش است. ایرادی به سفیر چین وارد نیست، سفرای ما اگر انجام نمی‌دهند، وظیفه‌شان را نمی‌دانند یا آن‌قدر  احساس قدرت نمی‌کنند که از منافع کشور دفاع کنند.

دو؛ اصولگرایان درست می‌گویند که در این شرایط حساس نباید برای کشور هزینه تراشید، آن هم وقتی فقط یک کشور باقی مانده که در این شرایط کمک کند. سخنگو کار درستی نکرده است.

سه. اصل این حرف که نباید با سخن و گفتار برای کشور و منافع ملی هزینه تراشید هم درست است، اتفاقاً در همه شرایط درست است. میلیون‌ها ایرانی سال‌هاست همین را می‌گویند، برخی گوش نمی‌دهند.

چهار؛ تقصیر چینی‌ها نیست که در کشور ما به گونه‌ای عمل شده است که در جهان فقط چین انگیزه‌هایی برای حمایت نیم‌بند از ما دارد. اگر هم چینی‌ها از این موقعیت ما استفاده کرده و منافع‌شان را دنبال کنند، کار غیراخلاقی نکرده‌اند (یعنی اصلاً در روابط بین‌المللی عمدتاً اخلاق کیلویی چند)، کارشان را درست انجام می‌دهند.

 پنج؛ شایسته نیست ما به گونه‌ای عمل کنیم و به نقطه‌ای برسیم که چشم‌مان به حمایت چین باشد. چینی‌ها که تقصیری ندارند، نگاه‌مان به سیاست خارجی که واقعی و متوازن شود، آنها هم به گونه بهتری با ما رفتار خواهند کرد.

شش؛ چین، بخواهیم یا نخواهیم، یک قدرت اقتصادی، نظامی و سیاسی جهانی است و قدرتمندتر هم می‌شود. چینی‌ها هم مثل همه قدرت‌ها دنبال منافع‌شان هستند، هیچ تفاوتی هم ندارند. ما نتوانیم وزن چین در سیاست اقتصادی و روابط بین‌الملل ایران را با توسعه روابط با سایر قدرت‌ها متوازن کنیم، چینی‌ها همان کاری را با ما می‌کنند که باید بکنند: دنبال کردن منافع‌شان با تمام توان و فشار. این کار سخت را با چاشنی زبان هم خواهند آراست و از منظر منافع ملی خودشان، کار درستی هم می‌کنند، البته تلخ است.

هفت؛ این ما هستیم که باید گونه‌ای عمل کنیم که «چین‌گیر» (بر وزن نمک‌گیر) نشیم یا «گیر»ی نیفتیم که چینی‌ها بتوانند منافع‌شان را با فشار دنبال کنند، یا «گیر» چینی‌ها نیفتیم. هر جوری بخوانیدش، همان «چین‌گیر» عبارت خوبی است.

خلاصه کاری کنید «چین‌گیر» نشیم، قدرت‌شان که بیشتر شود، سخت‌تر هم می‌شود.

اصل «هزینه نتراشیدن برای منافع ملی» را هم همه در همه موقعیت‌ها رعایت کنند نه فقط سخنگوی وزارت بهداشت.

کلید واژه ها: چین ایران و چین ویروس کرونا شیوع ویروس کرونا در ایران شیوع ویروس کرونا سید عباس موسوی


( ۲۰ )

نظر شما :

نگین ۲۲ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۵:۴۴
مختصر و مفید. امید که گوش شنوایی باشد متاسفانه نیست دوستان روسیه و چین لطفا از دیوار سفارت هم بالا نروید درشت‌گویی‌های تریبون‌های هفتگی را هم در این چارچوب قرار دهید تیترهای بزرگ جنگ‌طلبی را هم به عنوان تیتر اول روزنامه‌ها (روزنامه که چه عرض کنم) قرار ندهید. با تشکر
ایرانی ۲۲ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۶:۲۴
دوست عزیز اینجا اصلا قلمرو دیپلماسی و حتی سیاست هم نیست که شما موضوع را سیاسی کرده اید. سخنگوی وزارت بهداشت یک موضوع علمی را گفته اند و آنهم واقعیت دارد نه تنها طبق آمار ما بلکه طبق آمار همه کشورهای دنیا. اینکه چینی‌ها از روز اول گفتند که دو درصد مبتلایان فوت می‌کنند در پیشرفته ترین نظام‌های درمانی دنیا هم اتفاق نیافتاده است. مقامات چین مختارند مانند کره شمالی هر آماری می‌خواهند به خورد مردم خودشان بدهند، ولی حق ندارند آمارهای علمی را بالا و پایین کنند. اینکه چین بیماری را به خوبی کنترل کرده غیرقابل انکار است، ولی اینکه به آمار آنها که متناقض با تمام دنیاست اعتراض شود و آنها هم به ما حمله کنند قابل فهم نیست. مخصوصا وقتی که در مورد کشوری صحبت میکنیم که در هیچ کدام از فاکتور های سلامت و درمان در بین پنجاه کشور اول دنیا هم قرار نمی‌گیرد. و چه خفتی از این بدتر که همان فرد هموطن ما مجبور شود فکت علمی خودش را هم به خاطر فشارهای داخلی نقض کند! اگر آنها حق دارند طبق منافعشان صحبت کنند ما هم نه تنها حق داریم این کار را انجام دهیم بلکه در مورد حقایق علمی حتی نباید کوچکترین تعارفی با بهترین دوستان مان هم داشته باشیم. ضمنا فکر نکنید چینی‌ها به ما لطف خاصی کرده اند، مجموع محموله های ماسک و کیت اهدایی آنها در عرض چند روز در کشورمان تولید می‌شود و اصولا آنها هستند که از صادرات کالاهای بی کیفیت و جارو کردن خلیج فارس که واکنش نیروهای نظامی ما را هم در پی داشته است، سود می‌برند نه ما. این حرفها البته هیچ چیزی از مسئولیت مقامات ما در پاسخگویی سریع به این بیماری کم نمی‌کند ولی ظاهرا به جایی رسیده ایم که به کشوری که بارها به تحریم‌های ما رای داده است آمار را هم نمی‌توانیم بازگو کنیم! دوران کاپیتولاسیون هم اینگونه بوده است؟
ناشناس ۲۲ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۸:۳۹
هستید دیگه چین گیر و روسیه گیرید
ناشناس ۲۲ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۸:۴۹
از ماست که در ماست
محمد ۲۲ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۸:۵۷
از این همه غرب پرستی انسان در شگفت می ماند. آیا جز این است که غرب با همه ی ملت های مستقل در ستیز است باز هم ظاهرا ما مقصریم! ظاهرا آقای نویسنده فراموش کرده اند که ما هر وقت در پی منافعمان بودیم یا جزیره خارک و بندر خرمشهر را اشغال کردند یا کودتا بر علیه دولت طرفدار منافع ملی ما انجام دادند. حالا هم ما هزینه استقلال و موجودیتمان در منطقه مهم خاورمیانه را می پردازیم. احتمالا این هم تقصیر ماست نه غربی ها که هرجا حتی در تهران و در خانه های ایرانی ها هم منافع برای خود تعریف می کنند و زیاده طلبی اون ها باید تحمل شود چون قدرت دارند!
افخمی ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۱:۰۲
محمد آقای گرامی،این ویروس حقارت که در جان ما در دو سده اخیر ومخصوصا در دوران پهلوی ملعون به اوجش رسیده بود هر چند با قیام حضرت روح الله فروکش کرده بود ولی متاسفانه این ویروس سالیان اخیر با وضعیت ناراحت کننده ای مجددا سر برآورده است.متولیان فرهنگی در این زمینه غفلت کرده اند.ما مازندرانی ها میگوئم:زبان لال را مادر لال می فهمد. ما در زمینه تبلیغات میتوانیم از درون همین غرب هر چند بیش از نود ونه درصد از افراد رسانه ای آنها ارواح خود را به شیطان قدرت فروخته اند از مابقی یک درصد اهل رسانه آزاده که تعدادشان کم نیست دعوت کرده وبه نحو احسن راه ورسم رسانه را یاد گرفنه تا به جنگ ویروس خود کم بینی وحقارت که دامان ما را گرفته برویم ،قبل از آنکه خیلی دیر شود وبه بی شخصیتی هندوستانی ها گرفتار شویم که در خانواده خود به انگلیسی صحبت می کنند.نمونه موفق قطر نشان داد که یک جزیره صحرایی دویست هزار نفره چگونه نبض سیصد میلیون عرب وبخشی از آفریقا را با تاسیس شبکه الجزیره در دست گرفت.بنده به سهم خود حاظرم بدون هیچگونه چشمداشتی برای تاسیس چنین شبکه ای وتماس با چنین افرادی بکوشم ولی کو متولی دلسوز وآینده نگری؟
محمد حسین ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۱:۲۸
ماهیت حقیقی روابط ایران و چین با آنچه در ذهن و تصور تصمیم سازان در ایران است نه تنها هیچ شباهتی ندارد که حتا ارتباط کوچکترین ارتباط و اشتراک معنا داری هم ندارد! حکومت ایران در طول چهار دهه گذشته، به هر دلیلی که باشد آمریکا را دشمن اصلی خود تشخیص داده و بخش اصلی سیاست خارجی خود را بر مبنای مقابله با این دشمن تعریف کرده است! این رویارویی در دوران پس از امام رحمه الله علیه ابعاد متفاوتی یافته است تا جایی که در مقایسه با دوران، که شعار "نه شرقی، نه غربی" سنگ بنای سیاست خارجی تهران را تشکیل می‌داد، به سیاست "نگاه به شرق" تغییر یافته است. در این سیاست نوین، چین به خاطر قدرت اقتصادی بالای خود، نقش تعیین کننده‌ای در سیاست خارجی ایران داشته و تهران به ویژه برای مقابله با تحریم‌های واشنگتن، بیش از هر کشور دیگری بر روی ایین توانایی برنامه ریزی کرده است! ولی جدا از چرایی های در پیش گرفتن چنین سیاستی و توجیهات ارزشی آن، به نظر می‌رسد که به لحاظ عملگرایانه، تصورات حکومت ایران از میزان "وفاداری" پکن، با اولویت‌های حقیقی دولت چین که در عمل و حقیقت از چین دیده می شود فاصله معنی‌داری داشته و دارد! اولویت‌هایی که مثلا باعث شده تا پکن، در دوران جنگ هشت ساله به ایران تسلیحات صادر کند ولی به دشمن آن سه برابر اسلحه بفروشد، یا از موضع ایران در پرونده هسته‌ای حمایت کند اما همزمان به تک تک قطعنامه‌های مورد نظر واشنگتن علیه تهران رای مثبت بدهد، یا با خروج یک جانبه دولت ترامپ از برجام مخالفت کند اما درعمل با تحریم‌های واشنگتن علیه تهران همکاری کند. نهایت آنکه دولت چین، حتما یکی از معدود دوستان خارجی قدرتمند حکومت ایران در دوران پس از انقلاب بوده‌ است. ولی کمک‌های آن به تهران، همواره به شدت متاثر از منافع اقتصادی "مستقیم" پکن در هر لحظه بوده و شباهت چندانی به یک "اتحاد راهبردی" -آن طور که حاکمان ایران تصور می‌کنند- نداشته است.
ناشناس ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۳:۵۷
اینکه در آینده چین احتمالا شبیه آمریکارفتار خواهد کرد بعید نیست ولی آنچه ما اکنون در مناسبات جهانی شاهد هستیم با متن بالا اصلا مطابقتندارد،در حال حاضر آیا چین در پی براندازی نظام های سیاسی در کشورهای مختلف است؟آیا تحریم های یکجانبه اعمال میکند؟آیا در همه جای دنیا پایگاه نظامی دارد؟آیا در کشور ما دولت قانونی را سرنگوم کرده است؟پس اساسا در حال حاضر مقایسه چین وآمریکا در روابط سیاسی سخنی غیر منطقی واز روی غرض ورزی میباشد،امروز جنبه ای از سلطه ی چین که ما باید آن مقابله کنیم،اقتصادی است که اصلی ترین موضوع تقویت تولید داخلی است.البته توقع ندارم این صحبت ها روی امثال آقای فاضلی اثر بزاره زیرا اساسا مشکل این طیف چیز دیگریست. ذر ضمن دوستانی که به آمار چین ایراد میگیرند،اولا که من در جایگاهی نیستم و علم هم ندارم که بخواهم دفاع کنم همانطور از آمار کرونا در کشورهای دیگر،دوما آیا همین آماری که چین داده مگه خیلی با میانگین جهانی تفاوت داره بعنوان مثال با آلمان مقایسه اش کنید،سوما باید پرسید پروپاگاندایی که رسانه های غربی چه در داخل وچه در خارج راه انداخته اند،قابل تامل نیست،چهارما چین با قرنطینه فوری پیامی که باید به دنیا میداد را داد،اینکه در مثلا کشورهایی مثل انگلیس وآمریکا آقای جانسون وترامپ اعتقادی به بیماری کرونا نداشتند،اینهم شوخی تلخ چین بود اساسا امثال آقای فاضلی میخواهند با شکاف بین ایران وچین فشار تحریم های آمریکا تکمیل بشه وگرنه این واکنش را ما از این جریان هیچ گاه ندیدیم
ناشناس ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۶:۰۰
چقدر زیبا غربزاده ها یه توییت سفیر چین رو (که کاملا طبیعی بوده در دفاع از کشورش که متهم به دروغ گویی شده ) تبدیل کردن به یه فضای رسانه ایی کش دار برای اهداف خودشون ، واقعا دیکتاتورگونه همونطور که مردم رو سر توافق هسته ای فریب دادن و یکی از توانمدی های کشورمون رو دادیم و چهار برابر تحریم گرفتیم ، این عزیزان حاضرن به هر قیمتی به اهدافشون برسن به هر قیمتی ، اینها ذهن مردم رو گروگان خودشون گرفتن
زهرا ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۸:۰۷
عالی بود ممنونم استاد عزیز
ارش ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۸:۲۸
چین برادر ماست هر کس مخالف است دشمن ماست ، آشکارا یا نهان
دکتر ۲۳ فروردین ۱۳۹۹ | ۱۵:۲۵
کشور چین بارها به تحریم‌های ما رای داده عزیز من. در موقعیت‌های حساس رفتارشون با غربی ها فرقی نمیکنه. و در مورد اون آمار هم که داخلیها قضیه رو سیاسی کردن چین آماری رو داد که آلمان یکی از مجهزترین و غنی‌ترین کشورهای جهان از نظر امکانات درمانی از نظر درصد کشته ها هم بهش نرسیدن. این شوخی نبود، دروغ بود.
بهروز ۲۴ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۴:۵۵
با تشکر از مقاله ارزشمند آقای فاضلی جا داره کمی کلان تر به موضوع و منافع ملی نگاه کنیم . چیزی که اقای فاضلی از اون صحبت میکنن رئالیسم در عرصه روابط بین الملل هستش که خوشبختانه یا متاسفانه یه حقیقت هستش مگر اینکه ما چارجوب ها یا قوانینی که نظم فعلی تمدن هارو شکل داده نپذیریم و الگوی دیگری برای ارتباط خلق کنیم که البته ساز ناکوک هست و همون طور که میدونیم در علم ارتباطات این استاندارد ناهمگون به سرعت از بین میره چون ایزوله میشه و کسی هم تمایلی بهش نداره چون باعث جنگ و بر هم زدن نظم جهانی. درمورد الگوی چینی اقتدار و الگوی پدرسلاری شرقی و توسعه سریع اقتصادی و مشت آهنینش در مقابل با رسانه های آزاد و اینترنت این میتونه برای کشورهایی با سیستم احزاب بسته و رسانه های کنترل شده جذاب باشه منتهی باید همواره یادمون باشه که توسعه نامتوازن به شکست منتهی میشه. مردمی که سطح سواد بالاتر دارن طبقه متوسط شکل میگیره و این طبقه متوسط موتور محرک جامعه میشه. در آخر اگر به ایران برگردیم در روابط بین الملل نه رئالیسم معنا داره و نه الگوی خاصیکه ادعا میشه کما اینکه در همون غربش مساجد وجود داره ولی مسلمون های اویغور در چین به کمپ فرستاده میشن تا بازپروری بشن. به نظر میرسه که این وابستگی اقتصادی به چین نه از سرناچاری که از روی تمایل بوده سیستم غیرشفاف تاجرمحوری که جز منافعش به چیز دیگری فکر نمیکنه
ناشناس ۲۵ فروردین ۱۳۹۹ | ۰۸:۴۴
اینکه صرفا تعداد مبتلا ها در چین را با کشورهای غربی مقایسه میکنند ونتیجه میگیرند دروغ است،برآمده از نگاه آرمانی ای هست که بعضی ها به غرب دارند،شما آمار کره جنوبی،ژاپن،تایوان،سنگاپور را نگاه کنید ومقایسه کنید.در ضمن اقدام بی سابقه چین در قرنطینه کامل رو هم در نظر بگیرید.