در جلسه سفارت کانادا در امان، میان عراقی ها و امریکایی ها چه گذشت؟

نویسنده: دیوید هرست (David Hearst)

دیپلماسی ایرانی: ارتش آمریکا، طرحی را به مقام های ارشد امنیتی عراق برای یک عقب نشینی نسبی نیروهایش در عراق پیشنهاد داده به عنوان واکنشی به رای ژانویه پارلمان عراق که خواهان خروج نیروهای خارجی از این کشور شده است.

در نشستی دو جانبه، که هفته گذشته و کاملا محرمانه برگزارشد، واشنگتن "در اصول" آمادگی خود را برای بحث درباره عقب نشینی اعلام کرده است. یک نماینده ارتش آمریکا به نمایندگان عراقی حاضر در نشست گفت که آمریکا آماده است مواضع خود در نزدیکی یا داخل مناطق با اکثریت جمعیت شیعه همچون پایگاه هوایی بلاد را ترک کند. این پایگاه در هشتاد کیلومتری شمال بغداد قرار دارد و پیمانکاران و نیروهای آموزشی آمریکا در آن مستقر هستند. به عراقی ها گفته شده که واشنگتن حتی حاضر است حضورش در بغداد را کاهش دهد. نمایندگان ارتش آمریکا همچنین به همتایان عراقی شان گفتند که "ما حاضریم برخی مناطق با اکثریت جمعیت شیعه را ترک کنیم، مثلا پایگاه بلاد را، و چه بسا بتوانیم حضورمان در بغداد را هم کاهش دهیم." 

برداشت مقام های عراقی این است که حضور آمریکا در بغداد به محافظان سفارت و نیز فرودگاه بغداد محدود خواهد شد. با این حال، طرف آمریکایی، قاطعانه عقب نشینی از بزرگترین پایگاهشان درعراق یعنی عین الاسد و در واقع کل خاورمیانه را رد کرده است.

پایگاه استان الانبار، ماه گذشته در پاسخ به ترور فرمانده ارشد ایران، سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، معاون رئیس حشد الشعبی که در فرودگاه بغداد کشته شدند، زیر آتش موشک های بالستیک ایران قرار گرفت.

نمایندگان آمریکا در این نشست گفته اند: "عین الاسد یک خط قرمز است. ما حتی نمی توانیم درباره عقب نشینی از این پایگاه، گفت وگویی را آغاز کنیم. عقب نشینی از عین الاسد به هیچ وجه در دستور کار نیست."

این نشست به اندازه ای حساس بود که خارج از عراق و در اقامتگاه سفیر کانادا در امان، پایتخت اردن برگزار شد. در این نشست، نماینده ارتش آمریکا، یک مقام ناتو و یک مشاور ارشد امنیت ملی عراق شرکت داشتند.

پیشنهادی که در امان به عراقی ها داده شده، بسیار فراتر از موضع اعلام شده ماه پیشِ مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکاست. وی با رد درخواست عادل عبدالمهدی، نخست وزیر مستعفی عراق از آمریکا برای اعزام هیئتی به منظور گفت وگو درباره خروج 5200 نظامی آمریکایی از عراق گفت: "ما خوشحالیم که با عراقی ها در این باره گفت وگو کنیم که ساختار درست کدام است. ماموریت آمریکا در عراق، آموزش نیروهای این کشور و مبارزه با داعش است و ما به این ماموریت ادامه خواهیم داد."

رای ماه ژانویه پارلمان عراق، یک توصیه است و الزام آور نیست و نخست وزیر آینده یعنی محمد توفیق العلاوی در صورتی که بتواند موافقت اکثریت نمایندگان مجلس را به دست آورد و نخست وزیر شود باید به این موضوع بپردازد. علاوی مورد حمایت تهران و نیز مقتدی صدر، روحانی ذینفوذ شیعی است.

 جیمز جفری، نماینده ویژه آمریکا در ائتلاف ضد داعش تاکید کرده که توافق استقرار نیروها در عراق، میان واشنگتن و دولت بغداد است و نه با پارلمان این کشور. با این حال، عبدالمهدی در دیدارهای مکرر به جفری گوشزد کرده است که نیروهای آمریکایی تا چه اندازه در معرض آسیب شبه نظامیان قدرتمند شیعه این کشور هستند.

فشار بر نیروهای آمریکایی برای ترک عراق، همچنان شدید است. یک منبع از یک حزب سنی که می خواست ناشناس بماند به میدل ایست آی گفت: «مسعود بارزانی، رئیس پیشین اقلیم کردستان می گوید: "هیچ کس به آمریکایی ها اعتمادی ندارد". بارزانی در جلسه ای گفته که به نظر او، آمریکایی ها به منطقه کردی و به عراق پشت خواهند کرد. بارزانی همچنین گفته که "احساس من این است که آمریکایی ها مجبور به کنارکشیدن هستند اما بیرون نخواهند رفت.»

وزارت امور خارجه آمریکا از اظهار نظر درباره نشست امان پرهیز کرده است. منابع آمریکایی گفته اند که درباره مباحث محرمانه دیپلماتیک، حرفی نخواهند زد. یک سخنگوی دولت کانادا نیز از اظهار نظر در این باره خودداری کرده است.

منبع: میدل ایست آی / تحریریه دیپلماسی ایرانی