اصلاحات مورد نیاز سازمان ملل و درهای قفل شورای امنیت

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هشتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا سی امین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

در ابتدای دیدارم با یکی از سوئدی های مقیم نیویورک که در سازمان ملل فعال است، درباره این سازمان و اصلاحات آن پرسیدم، جواب داد: «واقعیتش سازمان ملل به اصلاحات متعددی نیاز دارد. ما برای تحقق این اصلاحات کار می کنیم. دبیر کل، گوترش که بیش از یک سال پیش انتخاب شد و برای چهار سال دبیر کل خواهد بود، تلاش می کند برنامه ها یا طرح هایی برای بهبود کار در این سازمان بین المللی اعمال کند و اصلاحات لازم را در آن انجام دهد. مثلا مجمع عمومی به اصلاح نیاز دارد. این مجمع از زمان انتخاب گوترش تلاش کرده درباره قضایای مهم متعددی، حداقل، موضع گیری داشته باشد.»

نظر دادم: «اما مجمع عمومی عملا وزنه ای ندارد. تو می دانی که تصمیم هایش غیرالزام آور است و اجرایی نمی شوند. همه کشورها یا قدرت های بزرگ مجموعه ای از کشورهای حامی یا متمایل به خود در سازمان ملل دارند، وقتی که اعضای شورای امنیت نمی توانند بر سر موضوعی به توافق برسند و آرای لازم را کسب کنند، در تصمیم گیری ها شکست می خورند، یا اگر نظر یکی از اعضا جلب نشود یکی از پنج کشور عضو دائم در آن می تواند از حق وتوی خود استفاده کند. بعد از آن است که بعضی وقت ها بعضی هایشان به مجمع عمومی می آیند. در آن جاست که اکثریت، حالا چه اندک چه زیاد، بر سر موضوعی به توافق می رسند. اما چنین تصمیمی عملا وزنی ندارد. مثلا 194 عضو مجمع عمومی دهه ها پیش تصویب کردند که پناهندگان فلسطینی باید به سرزمین هایی که اسرائیل به زور آنها را از آن اراضی به مهاجرت وادار کرده است، بازگرداند. اعراب همچنان بر اجرای این قطعنامه تاکید دارند و همچنان خواستار اجرای آن هستند اما اسرائیل رد می کند و با اجرای آن هم مخالف است. هیچ کس از اعضای سازمان ملل هم اعتراض نمی کند که چرا این قطعنانه را اجرا نمی کند.»

جواب داد: «حق با توست اما تصمیمی مثل بیت المقدس مثلا، یا تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا برای انتقال سفارت کشورش به قسمت شرقی بیت المقدس، با انتقاد قاطع مجمع عمومی مواجه شد و اکثریت اعضا علیه آن رای دادند. این اتفاق مهمی است. از این مهمتر اتخاذ تدابیری است که مشورت و گفت وگو بدون «دستور العمل» و «محاسبه های» قبلی را باطل می کند.»

گفتم: «برای دنیا روشن است که شورای امنیت قفل شده است، روس ها خودشان بیشتر اوقات در سال های گذشته باعث قفل شدن آن شدند. همه می دانند که این شورا کلید دارد و در آن باز نمی شود مگر این که با هم بخواهند آن را باز کنند. یکی در حوزه روسیه است و دیگری در حوزه امریکا. در یکی از نشست های اخیر شورای امنیت بحث آن قدر بالا گرفت که رئیس شورا مجبور شد تصمیم بگیرد که اعضای غیرعضو از جلسه خارج شوند تا بحث و مناقشه ادامه یابد. اعضای غیرعضو آن برای نیم ساعت شاید هم بیشتر، بیرون رفتند و منتظر ماندند تا بعدا فهمیدند در آن مذاکرات چه گذشت. وقتی نماینده روسیه از آن خارج شد آن وقت معلوم شد نشست پایان یافته است، و از اظهارات او بود که رسانه ها فهمیدند در جلسه چه گذشته است. یکی از نمایندگان کشورهای جهان سوم در سازمان ملل (فکر می کنم مغرب بود) به یکی از همکارانش گفت: قیصر خارج شد.»

ادامه دارد...