۱۰ دلیل بی تفاوتی عربستان سعودی به واکنش آمریکا

نویسنده: چارلز تیفر

دیپلماسی ایرانی: ممکن است به نظر برسد که عربستان سعودی با قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست، در کنسولگری خود در استانبول خطر بزرگی کرده است. محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی تصمیم برای اجرای این عملیات را با امیدی کورکورانه به اینکه آمریکا و به ویژه دولت ترامپ آن را نادیده می گیرد یا دست کم تا زمانی که انتقادها فروکش کند واکنش چندانی به آن نشان نمی دهد، نگرفت. بالعکس، ریاض دست کم ده دلیل موجه داشت برای اینکه مطمئن باشد می تواند رضایت خاطر دولت ترامپ را به رغم چنین اقدامی، جلب کند.

اول، همانطور که خود ترامپ هم اعلام کرد، ایالات متحده قرارداد 110 میلیارد دلاری فروش تسلیحات با سعودی ها دارد. اگرچه ترامپ عادت دارد درباره نتایج و منافع سیاست گذاری هایش اغراق کند، اما هر طور که محاسبه شود، رقم قرارداد بالا و قابل توجه است.

دوم، منافع فروش سلاح به سعودی ها برای صنعت تسلیحات ایالات متحده خیلی بیشتر از این عدد و رقم هاست. شرکت لاکهید جت های «اف 35» خود را به سعودی ها فروخت و بدین ترتیب هزینه های توسعه «اف 35» در عرصه ای گسترده تر از پایگاه اولیه تولید، تقسیم شد. این شرایط بدین معنا بود که لاکهید با فروش هواپیماهای خود به نیروهای مسلح ایالات متحده، سود بیشتری می برد بدون اینکه قیمت هواپیماها را در بازار داخلی گران کرده باشد.

سوم، ترامپ دوست دارد ادعا کند که فروش اسلحه از جمله قراردادها در این زمینه با عربستان سعودی، فرصت های شغلی ایجاد می کند. این یکی دیگر از اغراق های ترامپ است. سود فروش تسلیحات به عربستان سعودی ورای اشتغال زایی است. اما خوب فروش سلاح به سعودی ها مزایای تبلیغاتی خودش را برای ترامپ دارد.

چهارم، شاهزاده محمد روی ترامپ به عنوان یک متحد قابل اتکا حساب می کند که از دیپلماسی های هدفمند و متوازن باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا رو گردانده است. اوباما از حقوق بشر در خاورمیانه حمایت می کرد که با کنترل سفت و سخت خاندان آل سعود در عربستان مغایرت داشت. اوباما همچنین موفق شده بود با ایران که دشمن عربستان سعودی به شمار می رود، به توافق هسته ای دست یابد.

پنجم، دولت ترامپ از جنگ وحشیانه عربستان در یمن حمایت می کند. می شد از این اتفاق جلوگیری کرد. دولت اوباما در واکنش به حملات عربستان سعودی به غیرنظامی ها در یمن، موقتا فروش تسلیحات با قابلیت هدف گیری دقیق به این کشور را متوقف کرد. اما در دوران ترامپ، چنین سیاست گذاری وجود نخواهد داشت. اگرچه عربستان سعودی نسبت به آمریکا بیشتر در خطوط مقدم جنگ حضور دارد، اما ایالات متحده فعالانه از آنها حمایت می کند.

ششم، ایالات متحده در تلاش های برای حفظ ثبات در بازار جهانی نفت روی عربستان سعودی حساب می کند. عربستان رهبری سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) را بر عهده دارد و در رابطه با نفت شراکت خوبی با روسیه دارد. آمریکا نگران آن است که اگر قیمت نفت با سرعتی زیاد و بیش از اندازه بالا برود، به رشد اقتصادی جهان از جمله رشد اقتصادی آمریکا آسیب برساند. بدون مشارکت عربستان هم متوقف کردن روند صعودی قیمت نفت امکان پذیر نخواهد بود.

هفتم، دولت ترامپ با اسرائیل تحت نخست وزیری بنیامین نتانیاهو متحد شده و نتانیاهو هم در مقابله با ایران، عربستان سعودی را یک متحد به حساب می آورد.

هشتم، عربستان سعودی علاوه بر مساله فروش نفت مزایای اقتصادی دیگری هم دارد. شاهزاده محمد در حال ایجاد تغییر و تحولات گسترده در اقتصاد عربستان است. برای نمونه، او می خواهد سهام آرامکو که بزرگ ترین تولید کننده نفت عربستان است را به صورت عمومی در بازار عرضه کند. بانک های آمریکایی مشتاقانه بر سر رسیدگی به جایزه چند میلیارد دلاری رسیدگی به عرضه عمومی سهام آرامکو با دیگر بانک های جهان رقابت می کنند.

نهم، ترامپ همه ابزارهای موجود را برای آسیب رساندن به ایران، رقیب منطقه ای عربستان، به کار گرفته است. خارج کردن آمریکا از توافق هسته ای تازه اول کار بود. ترامپ در حال اعمال تحریم های شدید اقتصادی علیه ایران است و حتی از تحریم های ثانویه علیه ایران استفاده می کند که تهدیدی علیه شرکت های کشورهای ثالث از جمله اروپایی ها در ارتباط آنها با ایران، به شمار می رود.

دهم، هرگز نباید درس مهم حمله 11 سپتامبر را فراموش کرد. دولت آمریکا بر حسب شرایط حتی آنچه بر سر آمریکایی ها آمده را نادیده گرفته است. 15 نفر از 19 مهاجم 11 سپتامبر، گذرنامه سعودی داشتند. اسامه بن لادن فرزند میلیاردر مسئول ساخت و سازها برای پادشاه آل سعود بود. عربستان سعودی از فعالیت های اسامه در افغانستان حمایت مالی کرده است. اما جورج دابلیو. بوش یک هواپیمای ویژه برای فرستادن اعضای خاندان سلطنتی سعودی از ایالات متحده آماده کرد تا «اف بی آی» نتواند از آنها درباره حمله 11 سپتامبر بازجویی کند. شواهد زیادی دال بر ارتباط عربستان با این حمله تروریستی وجود دارد، اما هیچ گاه سعودی ها به صورت رسمی مقصر دانسته نشدند.

عربستان سعودی هنوز هم این 10 امتیاز را دارد و قتل جمال خاشقجی نشان داد که سعودی ها قبل از این اقدام محاسبات خود را مبنی بر اینکه ترامپ اجازه نمی دهد آسیبی به آنها برسد، انجام داده اند.

منبع: فوربز / مترجم: طلا تسلیمی