نگرانی مشاوران کاخ سفید از دیدار ترامپ و روحانی

نویسندگان: مارک لندلر و دیوید ای. سنجر
دیپلماسی ایرانی: سال گذشته که رئیس جمهوری دونالد ترامپ برای اولین مرتبه در مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافت، با خطاب کردن کیم جونگ اون رهبر کره شمالی تحت عنوان «مرد موشکی» انتحاری او را مورد استهزا قرار داد و تهدید کرد که کشور او را کاملا نابود خواهد ساخت. او همچنین در حالی که توافق هسته ای ایران را «مایه ی شرم ایالات متحده» توصیف می کرد، وعده پاره کردن آن را داد.
او باز هم در مجمع عمومی حاضر می شود تا تغییر رویکردش را در قبال رهبر کره شمالی که اکنون «بسیار محترم» می خواندش، با سر و صدای زیاد اعلام کند و این در حالی است که شواهد زیادی همچنان از ادامه برنامه ساخت زرادخانه هسته ای در کره شمالی حکایت دارند. ترامپ که به وعده خود در رابطه با نابودسازی برجام عمل کرده، همچنین گفته که برای دیدار با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران «همیشه در دسترس» خواهد بود.
برای مشاوران ترامپ، بزرگ ترین مخاطره در رابطه با نشست های مجمع عمومی سازمان ملل این است که روند عکس سال گذشته پیش برود؛ اینکه او دیگر به طرز نگران کننده ای غیردیپلماتیک نباشد و در خصوص تعامل با دشمنان زیرک آمریکا مشتاقانه عمل کند.
مشاوران ارشد ترامپ اکنون در خفا در تلاش هستند تا از هرگونه مواجهه مستقیم او با رئیس جمهوری ایران جلوگیری کنند، چرا که باور دارند او برای چنین دیداری آمادگی لازم را ندارد یا ممکن است امتیازاتی قائل شود که بر تلاش های واشنگتن برای تحت فشار گذاشتن پیونگ یانگ، تاثیر منفی بگذارند. در هر دو حالت، مشاوران ترامپ که از منتقدان سرسخت ایران و کره شمالی به شمار می روند و حامی تحت فشار گذاشتن این کشورها به جای مذاکره با آنها هستند، خشنود نخواهند شد.
رابرت مالی که به عنوان یکی از مقامات دولت اوباما به روند مذاکره بر سر توافق هسته ای ایران کمک کرده بود، گفت: «رئیس جمهور برای تحقیر و تهدید آماده است، اما در عین حال می خواهد که به توافق قرن دست یابد. کره شمالی یک شریک مشتاق بود و این اتفاق رخ داد. اما در خصوص ایران مشکل این است که سران این کشور باور دارند دیدار با ترامپ به استراتژی او اعتبار می بخشد.»
مقامات ایالات متحده گفته اند تقریبا مطمئن هستند که دیداری بین ترامپ و روحانی رخ نخواهد داد به این دلیل که ایرانی ها گفته اند تمایلی به چنین دیداری ندارند. مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه در صدد ایجاد موانع بیشتری برای دیدار احتمالی برآمد و گفت ایالات متحده یک سری «خواسته های ساده» دارد که ایران پیش از تمایل به تعامل بایستی مد نظر قرار دهد و از جمله آنها متوقف کردن برنامه موشکی و پایان دادن به ایفای نقش به عنوان «بزرگترین حامی تروریسم در جهان» است.
اما مطرح کردن یک سری الزامات برای ایرانی ها یک مساله است و کنترل بر اعتماد ترامپ به اینکه می تواند در برابر هر رهبری قرار بگیرد یا هر توافقی که می خواهد به دست آورد، مساله ای دیگر. تلاش ها برای آماده سازی ترامپ برای ریاست نشست شورای امنیت نمونه ای از همین چالش ها بود. غریزه ترامپ این بود که کل جلسه را به ایران اختصاص دهد، فهرستی از درخواست های خود از این کشور در رابطه با دستیابی به یک توافق هسته ای جدید ارائه و متحدان ایالات متحده از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان را به اعمال تحریم های شدید در صورت خودداری آنها از قطع روابط تجاری با ایران تهدید کند.
به ویژه، بریتانیا و آلمانی ها به این مساله اعتراض کردند و هشدار دادند برگزاری جلسه ای با موضوع اختصاصی ایران، فاصله ها در اتحاد غرب را که در پی تصمیم ترامپ به خارج شدن از برجام آغاز شد، آشکار خواهد ساخت. در ابتدای امر گوش کاخ سفید به این شکایت ها شنوا نبود، اما بعدتر در پی تلاش های گروهی از مشاوران به رهبری جان بولتون مشاور امنیت ملی، تغییر نظر داد. بولتون که پیشتر نماینده آمریکا در سازمان ملل بود، دریافت که اگر ایران موضوع جلسه باشد، روحانی می تواند برای پاسخگویی یک کرسی در نشست داشته باشد. نتیجه، تغییر دستورکار جلسه به موضوع گسترده تر مقابله با گسترش تسلیحات هسته ای، شیمیایی و بیولوژیکی به جای مقابله با ایران بود. اگرچه احتمالا در کاخ سفید کسی به این مساله توجه نکرده، اما محور اولین نشست شورای امنیت به ریاست رئیس جمهوری باراک اوباما در سال 2009 نیز همین بود.
با این حال، باز هم ترامپ روز جمعه در توئیتی نوشت: «هفته آینده ریاست جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد با موضوع ایران را برعهده خواهم داشت.»
این مساله با شک و تردید اروپایی ها مواجه شد، چرا که فکر می کردند مشکل حل شده است. یک دیپلمات ارشد کاخ سفید که خواست نامش فاش نشود، گفت مقامات کاخ سفید نمی توانند توئیت ترامپ را توجیه کنند، اما از اروپایی ها خواسته اند که این مساله را نادیده بگیرند و بدانند که تغییری در دستورکار رسمی نشست ایجاد نشده است.

منبع: نیویورک تایمز / مترجم: طلا تسلیمی