تحریم ایران همواره باعث افزایش قیمت نفت شده است

ثریا سپاه پور

دیپلماسی ایرانی: آقای ترامپ، بدون هیچ دلیل و بهانه ای از برنامه ی جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد و ضربه ای سخت به متحدان اروپایی آمریکا و البته به اعتبار خودش، وارد کرد. به علاوه، کشورهای اروپایی را تهدید کرده است که اگر به تجارت با ایران ادامه دهند مورد تحریم های ثانویه قرار خواهند گرفت.

در راس همه، ترامپ در آخرین اقدامش، خواسته است تمام صادرات نفت ایران تا ماه نوامبر پایان پذیرد. یا به لحاظ عملی، او محاصره ی اقتصادی را بر ایران تحمیل می کند. این همان ماجرایی است که انگلیس در سال 1951، علیه ایران و دکتر مصدق پیاده کرد. دکتر مصدق پس از این ماجرا در سال 1953 در کودتای انگلیس و آمریکا عزل شد. اما ایران اکنون، ملقب به جمهوری اسلامی، آن ایران سال 1953 نیست و آتش اقدامات و خواسته های آمریکا فقط دامن ایران را نخواهد گرفت.

اما مسئله فراتر از حاکمیت دولت و نفرت است. اقدامات ترامپ، تاثیرات مخربی بر اقتصاد متحدان و بر توانایی مالی آمریکایی ها خواهد داشت. اگر ترامپ ماه نوامبر را به عنوان مهلت نهایی انتخاب کرده، به این خاطر است که می خواهد تاثیرات این اقدامش را تا انتخابات ماه نوامبر به تاخیر بیاندازد. او می خواهد قبل از اینکه آمریکا را به طور کامل ورشکست کند، حاکمیت کامل آن را به دست گیرد.

مطالعات اخیر نشان می دهد با اینکه آمریکا یک بشکه نفت از ایران وارد نمی کند، نفت ایران تاثیر زیادی بر اقتصاد آمریکا دارد. در سال 2008، دین دروسا و گری هافباور، دو اقتصاددان، مقاله ای ارائه کردند که در آن آمده بود که اگر آمریکا تحریم های علیه ایران را بردارد، قیمت جهانی نفت 10 درصد کاهش پیدا خواهد کرد که این امر منجر به صرفه جویی 38 تا 76 میلیارد دلاری در سال برای آمریکا خواهد شد.

اما تحریم ها تنها دلیل افزایش قیمت نفت از سال 2008 به بعد نبود. در ژوئیه 2008، قیمت نفت با 142.05 دلار به ازای هر بشکه نفت، به اوج خود رسید. این افزایش قیمت به خاطر یک سری اتفاقات مهم بود. ماه مه، پرزیدنت بوش، پیام تهدید آمیزی برای ایران فرستاد و در همان روز چند ناوبر هواپیمای دیگر که دارای تسلیحات تخریب موشک های هدایت شونده بودند، به خلیج فارس فرستاده شدند.

ماه ژوئن همان سال، نیویورک تایمز گزارش داد: "اسرائیل یک تمرین نظامی گسترده در اوایل ماه جاری انجام داده که مقامات آمریکایی می گویند این تمرین برای کسب آمادگی جهت حمله احتمالی به تاسیسات هسته ای ایران بوده است."

در ماه ژوئیه، باراک اوباما، نامزد ریاست جمهوری خواستار اعمال تحریم های سخت تر علیه ایران شد.

اما در سپتامبر 2008، وقتی که پرزیدنت بوش، درخواست کمک اسرائیل برای حمله به ایران را رد کرد، قیمت نفت شروع به کاهش کرد. در دسامبر 2008، بیش از 53 دلار از هر بشکه ی نفت کم شده بود.

در زمان تحریم های دولت اوباما، قیمت نفت دوباره بالا رفت و باز در زمان مذاکرات برجام، این قیمت به پایین ترین حد خود، 30.24 دلار، رسید.

اکنون قیمت نفت به 74.30 دلار به ازای هر بشکه رسیده است. هنوز چند ماه تا مهلت پایانی برای پایان صادرات نفت ایران مانده اما تاثیرات آن شروع شده است.

با توجه به اینکه سایر کشور ها ممکن است برای جبران بخشی از نفت ایران که از دست داده اند، اقداماتی انجام دهند، عوامل دیگری که قیمت ها را تحت تاثیر قرار می دهند، باید مورد توجه قرار گیرند - مهمترین آن امنیت تنگه هرمز است. همانطور که گفتیم تاثیر تحریم های آمریکا مانند تحریم های نفتی انگلیس در سال 1951 نخواهد بود.

در سال 1950، ایران توانایی نظامی نداشت تا تحریم نفتی را تلافی کند و محاصره ی دریایی به منظور در هم شکستن اقتصاد و براندازی رژیم بود. اما محاصره ی اقتصادی فعلی، اگر اتفاق بیافتد، اقتصاد کشورهای دیگر زیادی را هم نابود خواهد کرد.

بنابراین مردم آمریکا (و مردم سایر کشورها) با انتخابی حساس روبه رو هستند. یا تسلیم خواسته های آقای ترامپ شوند و از دست رفتن کسب و کارشان را بپذیرند و پول بیشتری برای بنزین خودروشان و تهیه ی اقلام مصرفی بدهند و آماده ی یک جنگ احتمالی بشوند، محیط زیست به ویژه آب را قربانی کنند و آینده ی زمین را بیش از این به خطر بیاندازند و یا اینکه در برابر خواسته های ترامپ مقاومت کنند – حتی اگر به معنای متضرر شدن در بازه ای کوتاه باشد.

منبع: ژورنال فارین پالسی / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33