سازمان ملل: غزه ممکن است غیر قابل سکونت شود

به سختی می توان آشتی میان حماس و فتح را باور کرد. مردم غزه که سال هاست پیامدهای منازعه بی پایان این دو گروه رقیب را به دوش می کشند، اینک با خطر گرسنگی روبرو هستند.

به گزارش ایسنا، به نقل از دویچه وله، کامل ابو علی جلوی درهای بسته "بانک فلسطین" در جبالیه در شمال نوار غزه ایستاده و دیگر جهان را نمی فهمد. باز هم از حقوق او و حدود ۶۰ هزار تن دیگر از کارکنان تشکیلات خودگردان فلسطین خبری نیست. در خانه هفت فرزند و همسر مبتلا به سرطان ابو علی منتظرند و او باز هم باید دست از پا درازتر با دستانی خالی برگردد.

جنبش فتح به ریاست محمود عباس در سال ۲۰۰۷ در نبرد با جنبش حماس، غزه را از دست داد و از آن پس حماس بر نوار غزه حاکم شد اما با وجود این که عباس قدرت را در این منطقه ساحلی از دست داده بود باز هم حقوق کارکنانش در این منطقه را پرداخت می کرد، از حقوق کارکنان بیمارستانی گرفته تا دست اندرکاران وزارت خانه ها و مأموران پلیس مانند کمال ابو علی. اما از یک سال پیش اوضاع تغییر کرد.

اشپیگل آنلاین در گزارشی اختصاصی در این باره می نویسد، عباس در تابستان ۲۰۰۷ برای اعمال فشار بر حماس حقوق های پرداختی در نوار غزه را کم کرد. آن ها در سال گذشته گاهی نصف یا یک چهارم پول خود را دریافت می کردند. اما این که اصلا حقوق دریافت نکنند موضوع تازه ای است. ابو علی باید اینک برای رسیدن به پول یخچال و ماشین رخت شویی خود را بفروشد اما این که او بعد چطور باید قسط های خود را پرداخت یا برای همسرش دارو تهیه کند را کسی نمی داند.

وزارت دارایی حکومت خودگردان در رام الله هفته گذشته اعلام کرد، حقوق ها به دلیل مشکل فنی پرداخت نشد اما فلسطینیان نمی توانند به این گفته اطمینان کنند. اسامه عنتر، دانش آموخته علوم سیاسی در دانشگاه مونستر که اینک در دفتر "بنیاد فریدریش ابرت" در شهر غزه شاغل است می گوید، مطمئن است که این روش "جدید عباس" است.

عباس گفت وگوهای آشتی ملی میان فتح و حماس را شکست خورده می داند. رسانه های عربی چهارشنبه ۱۱ آوریل از اولتیماتوم شش روزه عباس گزارش دادند. طبق این اولتیماتوم، حماس یا باید نوار ساحلی غزه را بازپس دهد یا تشکیلات خودگردان از این پس با این خطه به عنوان یک "منطقه شورشی" برخورد خواهد کرد. اسامه عنتر می گوید: «این به معنای فروپاشی سیستم بانکی، اقتصاد، بخش دولتی و در واقع همه چیز خواهد بود.»

مشکل اینجاست که تشکیلات خودگردان در نوار غزه نه تنها حقوق کارمندان دولتی بلکه برق و آب و دارو را نیز تأمین می کند. عباس تلاش می کند با قطع این کمک، حماس را وادار سازد به خاطر مردم غزه هم که شده تن به سازش دهد. مردم غزه سال هاست که از جنگ های متعدد و ۱۱ سال بلوکه شدن توسط اسرائیل در رنج اند.

رد پای این پیامدها را می توان در خیابان های غزه هم دید: در خیابان ها گاری به جای اتومبیل تردد دارد و رنگ دریایی که روزی محبوب همه بود به خاطر انبوه جلبک ها به قهوه ای ـ سبز تغییر یافته و پساب های تصفیه نشده آن را به شدت آلوده کرده است. نرخ بیکاری و فقر به ترتیب حدود ۵۰ و ۸۰ درصد است. تمامی این عوامل موجب هشدار سازمان ملل متحد شده است. این سازمان هشدار داده که غزه ممکن است تا سال ۲۰۲۰ "غیر قابل سکونت" شود.

سازمان ملل می گوید، علائم سکونت ناپذیر شدن را هم اکنون نیز می توان دید: شرایط زندگی در نوار غزه به شدت ناگوار است. به دلیل نرخ بالای بیکاری جوانان، کمبود آب آشامیدنی و کاستی های متعدد در بهداشت و درمان زندگی عادی در غزه الان هم دیگر ممکن نیست.

آژانس امداد سازمان ملل متحد برای پناهجویان فلسطینی (UNRWA) یک میلیون و ۳۰۰هزار نفر از مردم غزه که شامل ۷۰درصد جمعیت این شهر می شود را از نظر آموزشی، غذایی و بهداشت و درمان تأمین می کند. اما در پی کاهش ۳۰۰ میلیون دلاری کمک های آمریکا آژانس هشدار داد که ممکن است نتواند دیگر مردم غزه را تأمین کند و اگر چنین اتفاقی بیفتد قطحی بر این منطقه حاکم خواهد شد.

تلاش های "بی رمق" آشتی جویی

در اکتبر ۲۰۱۷ در آشتی میان دو گروه رقیب فتح و حماس قدم های جدی برداشته شد اما وقتی در مارس ۲۰۱۸ به کاروان حامل رامی حمدالله، نخست وزیر تشکیلات خودگردان حین دیدار از غزه حمله شد، محمود عباس گفت وگوهای آشتی را قطع کرد.

ناظران می گویند، عباس هرگز باور نداشت که آشتی با حماس ممکن است. به گفته آن ها، عباس آماده کنار آمدن با حماس نیست و می خواهد یک باره به همه خواست های خود برسد، در حالی که این ممکن نیست. فلسطینیان می خواهند یک کشور و یک دولت داشته باشند و این به معنای ادغام یا خلع سلاح سریع همه گروه های مسلح است که امکان پذیر نیست. عباس حتی نمی خواهد به خلع سلاح مرحله به مرحله حماس و دیگر گروهای شبه نظامی مانند گردان های الاقصی و سازمان جهاد اسلامی تن در دهد.

"عباس حمایت اکثریت را از دست داده است"

خلیل شیکاکی، مدیر مرکز سیاست گذاری و پژوهش های میدانی در رام الله می گوید، محمود عباس معتقد به مقاومت مسالمت جویانه است، در حالی که اکثریت فلسطینیان معتقدند که گروه های مسلح باید تا صلح نهایی با اسرائیل بر جا بمانند.

شیکاکی می گوید، محمود عباس که ۱۳ سال است بی وقفه در کرانه باختری رود اردن فرمان فرماست دیگر حمایت اکثریت را از دست داده است. به گفته او، در غزه عباس را مسئول شکست گفت وگوهای آشتی جویانه می دانند.

شیکاکی ادامه می دهد، حماس نیز دیگر نمی خواهد نوار غزه بلوکه شده را اداره کند و خواستار جنگی جدید هم نیست. به همین دلیل حماس برای کاهش فشار به راه های دیگری متوسل شده و از "راه پیمایی بازگشت" به سرزمین مادری (سرزمین های تحت اشغال اسرائیل) نهایت حمایت را می کند.

شیکاکی می گوید، این راه پیمایی که از  ۳۰ مارس امسال آغاز شده و تاکنون ده ها کشته داده ممکن است موفقیت هایی به همراه بیاورد. برای مثال "ممکن است اسرائیل مجبور به کاهش محاصره منطقه شده یا بر مصر فشار بیاورد تا گذرگاه مرزی رفح را باز کند." یا این که "ممکن است محمد دحلان حاضر به پذیرفتن بخشی از قدرت شود."

محمد دحلان، رئیس سابق دستگاه امنیت تشکیلات خودگردان هنوز هم در غزه محبوبیت دارد. او در سال ۲۰۱۱ بعد از آن که در قتل یاسر عرفات، رئیس سابق حکومت خودگردان مقصر شناخته و از سازمان فتح کنار گذاشته شد، به امارات متحده عربی گریخت.

خلیل شیکاکی، مدیر مرکز سیاست گذاری و پژوهش های میدانی در رام الله می گوید، اما این هم کمکی نمی کند، چرا که عباس بیش از حماس از محمد دحلان بدش می آید و طبیعتا نفوذ دوباره او در غزه را هم نخواهد پذیرفت.