ایران خود را پل بین آسیا و اروپا بداند

دیپلماسی ایرانی: در چرخه اقتصاد جهانی هر کشوری دارای مزیت نسبی محلی و منطقه ای است که باید با راهبرد، سیاست و برنامه ریزی عملیاتی مناسب آن را به مزیت رقابتی بین المللی تبدیل کند. وجود بناهائی با قدمت تاریخی چند هزار ساله، شرایط جغرافیائی، وسعت سرزمینی، طول جاده ها، برخورداری از نعمت آفتاب در طول سال، تنوع آب و هوا و تناسب آن برای تبادلات انسانی و کالائی جاده ای و نقش تاریخی ایران در مناسبات تجاری جهان، امنیت و میهمان نوازی از مزیتهای نسبی ایران است. این مزیتها می توانند با تامین زیر ساختهای نرم و سخت افزاری لازم، از جمله تربیت و آموزش نیروی انسانی، سرمایه گذاری بهینه کرده و با استفاده از فرهنگ و میراث ملی کشور به مزیت رقابتی نه تنها در سطح منطقه بلکه در جهان تبدیل شوند. در این راستا و با اتخاذ چنین راهبردی جاده ابریشم باید بعنوان سمبلی از قلب اقتصاد جهان در آمده و همان گونه که وظیفه اصلی قلب پمپاژ خون به تمامی بدن است جاده ابریشم نیز باید به توزیع و پمپاژ ثروت به کشورهای جهان بپردازد. لازمه این امر محقق شدن اصل اولویت گردش سرمایه در میان کشورهای حاشیه این شاهراه استراتژیک بر اساس اصل اقتصادی اویت استفاده از مزیت نسبی در رونق بازار، تولید و تبادل کالا است.

با چنین نگرش و رویکردی و با توجه به ظرفیتهای بیشمار بناهای تاریخی و از جمله کاروانسراهای این مسیر، ایران اولا" باید با استفاده از این مزیت نسبی وحید خود در قلب طرح راه ابریشم قرار گیرد و ثانیا" باید با توجه به این ظرفیتها جایگاه خود را فراتر از منطقه خاورمیانه و به عنوان پلی بین آسیا و اروپا تعریف کند. زیرا برای ارائه تصویر ِصحیح از سیر حرکت جهان در دهه آینده و شکل و شمایل آتی ساختار ژئوپلیتیکی آن، نمی توان کمیت و کیفیت ارتباطِ سمت وسوی تحولات جامعه بشری، عمق رویدادهای سیاسی، اجتماعی و میزان و سرعت تغییرات ایجاد شده را با موقعیت مکانی و فضایی آنها نادیده گرفت. ممیزه ای که ایران باید از این ویژگی ژئوپلیتیکی خود استفاده کرده و یک جایگاه ژئو اکنومیک برای خود تعریف کند.

از این منظر با توجه به روند فقر منابع و یا کاهش منابع اصلی زیستی در دسترس بشر، ازدیاد جمعیت و نیاز به زمین و فضا برای تأمین مایحتاج زندگی، دوران تفوق ژئوپلیتیک در رقابتهای منطقه ای و بین المللی بر سیاست آغاز شده است، اما هم اکنون کم کم ژئوپلیتیک نیز دارد جای خود را به ژئو اکومیک واگذار می کند. در این دوران سه عنصر اصلی 1- شکل، ابعاد و نحوه و سهولت دسترسی نه تنها به نقاط مرزی کشور برای اتصال کشورهای همسایه به یکدیگر، بلکه فراتر بردن تامین منافع ملی ورای مرزهای سیاسی 2- وجود آبراه (دریا و رودخانه)، راه های حمل و نقل جاده ای و ریلی و 3- تفاهم نامه دوجانبه و چند جانبه منطقه ای بین المللی، نظام حمل و نقل متشکل از بستر (راه، ریل)، تجهیز ناوگان حمل و نقلی (کمیت و کیفیت ناوگان، فن آوری و میزان آموزش و آشنائی رانندگان)، تسهیلات بانکی، بیمه ائی و گمرکی. اینها عواملی هستند که موقعیت ژئو اکونومیکی به کشورها می بخشد که خوشبختانه ایران نه تنها دارای آنهاست بلکه سمت و سوی سیاستگذاری های خود را نیز بر تقویت و اصلاح ساختاری استفاده از این مزیتهای خود قرار داده است، اما باید با تداوم و جدیت و سرمایه گذاری مادی و معنوی بیشتری همراه باشد.

از سوی دیگر چین در استراتژی جدیدش بنام "یک کمربند ، یک جاده" که یک مگاپروژه هزار میلیارد دلاری است سعی دارد از قرار دادن مزیتهای نسبی کشورهای در مسیر این کمربند و راه جدید ابریشم و تشکیل یک بازار بین منطقه ای از آنها استفاده کند. در پاییز سال 2013، شی جین پینگ، رییس جمهوری چین که در این روزها مجددا انتخاب شده و نظراتش در زمینه توسعه اقتصادی چین در قانون اساسی این کشور و مرامنامه حزب کمونیست بعنوان سوسیالیسم چینی آمده است، در جریان سفر خود به آسیای مرکزی و آسیای جنوب شرقی طرح ایجاد کمربند اقتصادی جاده ابریشم و احیای راه ابریشم دریایی در قرن 21 را ارایه کرد. طرح یک کمربند – یک جاده، قاره های آسیا و اروپا را با جمعیت 4 میلیارد و 400 میلیون نفر در برگرفته است که 63 درصد جمعیت کل جهان را شامل می شود. حجم کل اقتصاد کشورهای آن نیز به 230 هزار میلیارد دلار رسیده که 29 درصد حجم کل اقتصاد جهان را شامل می شود. در این پروژه کشورها می توانند به برقراری ارتباطات بین المللی در زمینه های مختلف، ارتقای سطح همکاری در زمینه تجارت و سرمایه گذاری و پیشبرد همکاری در صنایع تولید بپردازند و ما نیز برای استفاده از مزایای این پروژه و عقب نماندن از قافله تحولات اقتصادی زیر ساختهای نرم و سخت افزاری لازم را آماده کنیم تا فقط مصرف کننده نبوده بلکه تولیدات خود را در این کریدور اقتصادی به جریان بیاندازیم. انشاالله!