بر خلاف انتظار ریاض، دوحه تضعیف نشده است

دیپلماسی ایرانی: همین امروز و فرداست که مهلت ده روزه کشورهای عربستان سعودی و مصر و امارات متحده عربی و بحرین برای پاسخ دادن قطر به فهرست 13 گانه شروط این کشورها که شامل بستن شبکه تلویزیونی الجزیره، اخراج 59 شخصیتی که گفته می شود از گروه های تروریستی حمایت می کنند یا تغذیه کننده فکری تروریسم هستند از جمله یوسف القرضاوی و رهبر عالی جماعت اخوان المسلمین، انتخاب حفظ روابط نزدیک با ایران یا بازگشت به جمع کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، بستن پایگاه نظامی ترکیه در قطر و ... پایان می یابد.

روشن است که بحران قطر می تواند از این هم شدیدتر شود، به ویژه  بعد از آن که عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان اعلام کرد که فهرست مطالبات داده شده غیر قابل مذاکره است و توپ در زمین قطر است که خود را به آن پایبند نشان دهد و همه ظواهر حمایت از گروه های تروریستی را متوقف کند، و سخنگوی رسمی دولت امارات نیز گفت که در سایه لج بازی های قطر راهی برای این چهار کشور باقی نمی ماند جز این که به تشدید تحریم ها بیندیشد از جمله قطع کامل روابط با قطر و بیرون راندن آن از شورای همکاری. این چهار کشور عربی نمی توانند مطالبات سیاسی مربوط به روابط بین المللی با قطر را تشدید کنند برای این که بسیاری از کشورهای غربی که گاز و سرمایه گذاری های قطر برایشان بسیار اهمیت دارد فرصت تشدید فشارها به این کشور را نداده اند. آنها می گویند مطالبات این چهار کشور غیر واقع بینانه است و قبول یا اجرای آن سخت است، علاوه بر آن بحران را پیچیده تر می کند و مشکلات پیش بینی نشده دیگری را موجب می شود. در حالی که کشورهای عربی به صراحت دو دلیل را دلیل اصلی تحریم قطر بیان کرده اند یکی حمایتش از گروه های تروریستی و دیگری تعمیق روابط با ایران با وجود مخالفت کشورهای شورای همکاری.

اگر این چهار کشور بر ارتباطات قطر با گروه های تروریستی تمرکز کرده بودند و قطع این ارتباطات را هدف خود تعریف کرده بودند، موضع قطر ضعیف تر و فرارش از مسئولیت سخت تر می شد. آن گاه دیگر کشورهای غربی نیز نمی توانستند نسبت به نیات این چهار کشور در قطع روابط با قطر تردید کنند. فهرستی از مطالبات ارائه شده به قطر آن قدر طولانی است که هدف اصلی در آن گم شده است. تروریسم اصلی ترین و مهمترین دلیلی بود که مصر را واداشت که به جمع کشورهای تحریم کننده قطر بپیوندد.

به اعتقاد من نشست فوری وزرای امور خارجه چهار کشور عربی با توجه به وضعیت فعلی ضروری به نظر می رسد، تا به این ترتیب به ضد حمله قطر که می رود در پی این فهرست علیه این چهار کشور آغاز کند، پاسخ دهند. به ویژه که برخی کشورهای عربی از مواضع قطر حمایت می کنند و مطالبات چهار کشور عربی را زیر سوال می برند. اگر طرح رابطه قطر با گروه های تروریستی به تنهایی پیش می رفت و به عنوان هدف تعریف می شد، آن گاه کشورهای عربی می توانستند پرونده قطر را به شورای امنیت بکشانند و در آن جا با ارائه سند این کشور را محکوم کنند. برای این که جامعه جهانی نمی تواند شعار مبارزه با تروریسم سر دهد در حالی که کشورهایی مثل قطر را رها کند که با پول و اسلحه و ایجاد سرپناهی امن به حمایت از تروریسم ادامه دهند، به عبارت دیگر کشورهایی که با تروریسم مبارزه می کنند نمی توانند نسبت به خون شهدا و افراد بی گناه بی تفاوت باشند و اجازه دهند کشورهای دیگر برای منافع خود به حمایت از تروریسم بپردازند.

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: دوشنبه 12 تیر 1396 / انتشار مجدد: یکشنبه 25 تیر 1396