فناوری‌های ارتباطی و زندان درون

نویسنده: کاس سانستین

دیپلماسی ایرانی: در سال 1995، نیکولاس نگروپونته، متخصص تکنولوژی دانشگاه ام آی تی، ظهور «دیلی می» را جشن گرفت. سرویسی دیجیتال که متناسب با سلیقه خاص هر خواننده خدمات ارائه می دهد. با دیلی می شما دیگر به روزنامه ها و مجلات برای مشاهده محتوای مورد علاقه خود وابسته نبودید و می توانستید شبکه های تلویزیونی را هم دور بزنید. به جای آن شما بسته ای ارتباطی داشتید که فقط مخصوص شما طراحی شده بود به همراه موضوعات و دیدگاه هایی از پیش تعیین شده.

نگروپونته آن چه در آینده اتفاق می افتاد را به خوبی درک کرده بود. در حال حاضر ساختن پیله اطلاعاتی مخصوص شما بسیار ساده است. این کار با انتخاب داستان ها و روایت های آنلاین از منابع مورد علاقه و پذیرش شما امکان پذیر است. حتی اگر شما این کار را نکنید الگوریتم هایی وجود دارد که ممکن است بدون اطلاع شما این کار را انجام دهند.

اما دست از جشن گرفتن بردارید. دیلی می دشمن دموکراسی است. می تواند نماینده دولت باشد برای ایجاد تجارب مشترک، دانش مشترک و برخوردهای غیرمنتظره. اغلب اوقات پیله اطلاعات اتاق اکویی است که درک متقابل را غیرممکن می کند، دگماتیسم را ترویج می دهد، قطبی گری را ترویج داده و به تکه تکه شدن جامعه منجر می شود.

ساده ترین شرح برای چنین خطری با یک یافته قدیمی در علوم اجتماعی به «قطب گروه» توضیح داده شده است. وقتی افراد همفکر در کنار هم قرار می گیرند با یکدیگر صحبت می کنند و به هم گوش می دهند آنها معمولا در پایان نسخه تشدید شده ای از آنچه پیشتر در آغاز صحبت به آن باور داشتند، خواهند رسید. اگر اعصای گروه به نقطه نظری خاص برسند، مثلا درباره مهاجرت، تغییرات آب و هوایی یا تجارت بین الملل بحث های داخلی آنها طرفداری از آن نظر را شدیدتر خواهد کرد. ظهور دیلی می کمک می کند تا متوجه تقسیمات سیاسی خاص در بریتانیا، آمریکا، فرانسه و جاهای دیگر شویم. این نظریه حتی کمک می کند تا ظهور شدیدترین اشکال دشمنی سیاسی از جمله تروریسم را درک کنیم.

چه می توان کرد؟ سرنخ پاسخ در دکترینی مبهم وجود دارد که در قانون اساسی آمریکا آن را «فعالیت بیانی» می نامند. به این معنی که دادگاه عالی آمریکا اعلام کرده که خیابان های عمومی و پارک ها باید به روی عموم برای «فعالیت بیانی» باز باشد. در برجسته ترین مورد در سال 1939 دادگاه اعلام کرد: «هرجایی اعم از خیابان ها و پارک ها، که استفاده از آنها برای عموم مردم امن باشد، می توان برای هدف برقراری ارتباط فکری میان شهروندان، گفت وگو و بحث در مورد مسائل عمومی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از خیابان ها و اماکن عمومی از دوران باستان بخشی از امتیازات، مصونیت، حقوق و آزادی های شهروندان بوده است.»

این دکترین انجمن های عمومی، همان طور که از اسمش برمی آید در خدمت سه هدف است. این امر احتمال این که شهروندان با دیدگاه های مختلفی روبه رو شوند را افزایش می دهد ـ از جمله شکایات و نگرانی های جدی ـ حتی اگر خود انتخابی برای مواجهه با آن نداشته باشند. برخی از این برخوردها شاید مردم را به شکلی پایدار تحت تاثیر قرار دهد.

این مساله همچنین تضمین می کند که بلندگوها در دسترس طیف وسیع تری از افرادی باشد که در خیابان ها و پارک ها راه می روند. اگر مردم بایستند و گوش دهند ممکن است استدلال های مختلفی را در مورد مسائل گوناگون مانند نابرابری، آموزش، مالیات، آلودگی و جرم و جنایت بشنوند. می توانید درباره ذات و شدت دیدگاه هموطنان خود نیز چیزهایی بدانید.

علاوه بر این انجمن های عمومی فرصتی برای قرار گرفتن دیدگاه های مختلف از افراد گوناگون در برابر هم و طرح شکایت فراهم می کند. در هر شهر مردمی با دیدگاه و شکایات و اعتراضات گوناگون وجود دارد و این انجمن ها فرصتی برای دیدار هم زمان آنها را فراهم می کند. مجموع این مسائل، نقش مهمی به انجمن های عمومی در عملکرد و اثرگذاری دموکراسی می دهد.

البته که نباید درباره انجمن های عمومی ایده آل گرایی به خرج داد. در نیمه دوم قرن بیستم، رسانه ها ـ ایستگاه های رادیویی و تلویزیونی، روزنامه ها و مجلات ـ تمام این سه عملکرد را تحت شعاع قرار دادند. آنها افق دید و پرستپکتیو مردم را تغییر دادند مساله ای که دیدگاه ها، روزها و زندگی های مردم را متحول کرد.

با اطمینان می توان گفت که رسانه ها قطبی شدن را ترویج دادند به ویژه زمانی که بحث منافع سیاسی در میان بود. با این وجود باز هم آنها اغلب برای خوانندگان و بینندگان خود منبع الهام بودند و منطقه ای امن و قابل اعتماد به حساب می آمدند تا دو ویژگی مهم و باارزش برای دموکراسی را به نمایش بگذارند: تواضع و کنجکاوی.

خیابان های عمومی و پارک ها هنوز هم مهم هستند همان طور که رسانه های سنتی هنوز با اهمیت به حساب می آیند. اما فناوری به طوری فزاینده افراد را برای ایجاد جهان ارتباطی خود که محدود به موضوعات و دیدگاه های مورد علاقه شان می شود، توانا کرده است. این مساله در نگاه اول ممکن است آزادی به نظر بیاید اما در حقیقت زندانی برای انسان ها است.

منبع: گاردین/ مترجم: روزبه آرش