شرکت های آمریکایی باید در برابر ترامپ بایستند

نویسنده: جان کسیدی

دیپلماسی ایرانی: «جفری ایملت»، رییس هیئت مدیره و مدیرعامل اجرایی شرکت صنعتی «جنرال الکتریک» بیانیه ای را علیه طرح ضد مهاجرتی ترامپ که میان این شرکت و برخی کارکنانش فاصله انداخته، منتشر کرد. وی در این بیانیه اعلام کرد: «ما کارکنان بسیاری از هفت کشور مذکور داریم و با سراسر منطقه نیز روابط تجاری برقرار کرده ایم». رئیس شرکت جنرال الکتریک در ادامه این بیانیه افزود: «شرکت جنرال الکتریک از کارکنان و مشتریان خود در این هفت کشور عمدتاً مسلمان که از سیاست های تبعیض آمیز ترامپ متأثر شده اند، حمایت کرده و در کنار آنان خواهد ایستاد».

بیانیه مدیرعامل شرکت جنرال الکتریک بسیار قابل ستایش بود و وی باید به خاطر این اظهارات مورد تمجید و ستایش قرار گیرد. با این حال، در روز انتشار این بیانیه، انجمن ملی تولیدکنندگان آمریکا که به نوعی نماینده شرکت جنرال الکتریک و بسیاری از شرکت های بزرگ تولیدی و صنعتی آمریکا به شمار می رود، موضع بسیار متفاوتی را در قبال دولت ترامپ در پیش گرفت. این انجمن با پخش تبلیغاتی در یک گفت وگوی تلویزیونی از کنگره آمریکا خواست تا با انتصاب «اسکات پریوت»، دادستان کل ایالت اوکلاهاما و گزینه انتخابی ترامپ برای مدیرکلی سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا موافقت کنند.

پریوت ارتباطات نزدیکی با صنعت نفت و گاز دارد. وی یکی از مخالفان اصلی قوانین و مقررات فدرال برای مقابله با گرمایش جهانی و دیگر تهدیدات زیست محیطی است. حتی در یکی از تبلیغات های این انجمن صنفی از این قوانین و مقررات به عنوان "قوانین نابودکننده مشاغل" نام برده شده که به تولیدکنندگان حوزه صنعت، انرژی و حتی کشاورزان ضربه شدیدی وارد کرده است. اگر پریوت به عنوان مدیر کل سازمان حفاطت از محیط زیست انتخاب شود، بدون شک از بسیاری از قوانین فدرالی که به کاهش هزینه های مالی شرکت های بزرگی همچون جنرال الکتریک می انجامد، عقب نشینی خواهد کرد.

هم زمانی بیانیه مدیرعامل شرکت جنرال الکتریک با اعلام حمایت انجمن ملی تولیدکنندگان آمریکا از پریوت نشان دهنده دو رویکرد متضاد شرکت های آمریکایی به دولت ترامپ است. بسیاری از مدیران ارشد شرکت های آمریکایی از وعده های دولت جدید مبنی بر کاهش مالیات شرکت ها و پایان دادن به قوانین فدرالی استقبال کرده اند. بر اساس گزارش «اندرو راس»، ستون نویس نشریه «تایمز» در جلسه روز شنبه مدیرعاملان شرکت های آمریکایی در واشنگتن، یکی از آنها این سوال را مطرح کرد که چگونه می توان بدون آن که از سوی دولت ترامپ با مشکل یا دردسر خاصی روبه رو شد، به دستور اجرایی اخیر ترامپ انتقاد وارد کرد.

پاسخ به سوال این مدیرعامل ناشناس این بود که به احتمال زیاد نمی توان چنین اقدامی را صورت دارد زیرا ترامپ شخصی کینه توز و انتقامجوست که موضوعات و مسائل بسیار ریز را به دقت به خاطر می سپارد و گاهی ماه ها یا سال ها بعد آنها را دوباره پیش می کشد. او به عنوان رئیس جمهور این قدرت را دارد که افراد و شرکت هایی که از خواسته های او عبور می کنند را مجازات کند. نمایندگان نزدیک به 500 شرکت آمریکایی از جمله پیمانکاران دفاعی همچون جنرال الکتریک و بوئینگ و نیز شرکت های بزرگ داروسازی روز سه شنبه در کاخ سفید با ترامپ دیدار و ملاقات کردند. دولت فدرال مشتری بزرگی است و قراردادهای بزرگی در خطر هستند. بانک ها و سایر موسسات مالی به دنبال روابط خوب با سازمان های فدرالی هستند چرا که این سازمان ها بر آنها نظارت و کنترل دارند. همچنین ادغام شرکت ها از جمله ادغام مورد انتظار دو شرکتAT&T  و «تیم وانر»، نیازمند تایید آنهاست.

در یک دولت عادی اگر رئیس جمهور در کار و امور سازمان های فدرال تخصصی مانند اداره ضدتراست (مقابله با انحصار) وزارت دادگستری دخالت کند، بسیار عجیب و غیرعادی به نظر می رسد؛ البته دولت ترامپ پر است از چیزهای غیر عادی و عجبی و غریب. ترامپ کمی پیش از ورود به کاخ سفید با «راندل استفنسون»، مدیر اجرایی شرکتAT&T  دیدار و گفت وگو کرد. پس از این دیدار، مقاماتAT&T  ادعا کردند که در دیدار با ترامپ صحبت خاصی در مورد ادغام مورد نظر این دو شرکت انجام نشد، اما گروه های حامی منافع عمومی اشاره کردند که این جلسه ناقض سنت بلند مدتی است که براساس آن مقام ریاست جمهوری از تماس مستقیم با طرف هایی که در انتظار تصمیم نظارتی بسیار مهم هستند خودداری و اجتناب می کند.

در چنین فضایی، قابل درک است که مدیرعاملان شرکت های بزرگ آمریکایی که همواره نگران سهامدارن و ارزش سهامشان هستند، تمایلی به انتقاد از سیاست های دولت جدید نداشته باشند چه برسد به خود ترامپ. اما باید این موضوع را هم در نظر داشت که در بسیاری موارد، منافع بلندمدت شرکت های بزرگ آمریکایی با سیاست های مورد نظر ترامپ فاصله بسیاری داشته و گاهی نیز در تضاد کامل با این سیاست ها قرار می گیرند.

شرکت هایی مانند «جنرال موتورز»، «کاترپیلار»، «اپل»، «گوگل» و «فیسبوک» از منظر مسائلی چون چشم اندازها، سازمان ها و درآمدها، بینشی جهانی دارند اما دولت ترامپ انزواطلب بوده و همان طور که از شعارهای تبلیغاتی وی نیز مشخص بود، رویکرد دولت جدید آمریکا این است که کشور باید در اولویت نخست قرار بگیرد. شرکت های چندملیتی به واسطه عواملی چون تجارت آزاد، بازارهای باز و برون سپاری رونق می گیرند اما دولت ترامپ حامی تولیدات داخلی است و به دنبال آن است تا مشاغل تولیدی ایالات متحده را حفظ کند. این مسئله تا حدی است که «استفان بنن»، استراتژیست ارشد ترامپ، خود را «یک ناسیونالیست اقتصادی» توصیف می کند.

شرکت های چندملیتی بزرگ برای دسترسی به بازارها و استعدادهای خارجی، بر قدرت نرم آمریکا تکیه می کنند (توانایی وادار کردن کشورهای دیگر برای عمل در راستای منافع و اهداف ایالات متحده آمریکا و شهروندان این کشور بدون استفاده از زور و قدرت نظامی). اما ترامپ قدرت نرم آمریکا را روز به روز بیشتر تضعیف می کند. در این مدت تظاهرات و اعتراضات بسیاری در سراسر جهان علیه ترامپ برگزار می شود و دولت های خارجی به طرز فزاینده ای آمریکای تحت رهبری ترامپ را کشوری سرکش قلمداد می کنند.

باید اشاره کرد که در گذشته نیز ما با چنین مسائلی روبه رو بوده ایم، اما همکاری و مشارکت شرکت های بزرگ با دولت های خودکامه و مستند نیز نتوانست مشکل تضاد منافع میان دولت و شرکت ها را بر طرف کند. اقتصاد آمریکا مانند اقتصاد خودکفای آلمانِ دهه 1930 میلادی نیست که اتحادیه های تجاری مستقل و قراردادهای بزرگ دولتی را غیرقانونی اعلام کند و شرکت هایی چون «فولکس واگن»، «بایر»، «زیمنس» و دیگر شرکت های بزرگ آلمانی به واسطه سیاست های دولت در حمایت از تولیدات داخلی متنفع شوند. در اقتصاد امروز، شرکت های بزرگی چون جنرال الکتریک، اینتل و اپل بخش اعظمی از درآمدهای خود را از کشورهای دیگر کسب می کنند و عاملان فروش و نمایندگی های آنان در سراسر جهان پخش شده اند. آن چه برای شرکت هایی از این دست اهمیت بسیار بالایی دارد حفظ نظام تجارت جهانی است که ایجاد آن دهه ها زمان برده است.

ترامپ با شعارهای افراطی و نگاه تحقیرآمیزش به سازمان های بین المللی مانند اتحادیه اروپا و ناتو، مخالفت خود را با این نهادها و معاملات تجاری چندجانبه نشان داده است، بنابراین شکی نیست که رئیس جمهور جدید آمریکا تهدیدی بزرگ برای این سیستم ها به شمار می رود. اگرچه ایملت در بیانیه اخیر خود اشاره هایی به این مساله داشته اما هیچ مدیرعاملی تاکنون به صراحت درباره این موضوع صحبت نکرده است. وی در بخشی از بیانیه اخیر خود می گوید: «بدون همکاران فداکار و هوشمند ما از سراسر جهان، اکنون جنرال الکتریکی وجود نداشت». در پیشرفت قابل توجه دیگری، «رید هیستینگر» از شرکت نتفلیکس وجه اخلاقی موضوع ممنوعیت را به اندازه وجه اقتصادی آن مورد عتاب قرار می دهد: «ما تیمی جهانی هستیم و همچنان که وضعیت سیاسی جهانی به تحول خود ادامه می دهد ما نیز در کنار یکدیگر خواهیم ایستاد». هستیگنز همچنین در صفحه فیسبوک خود نوشت: «اقدامات تبعیض آمیز ترامپ به کارمندان نتفلیکس در سراسر دنیا ضربه می زند و این مساله برای همه ما همان قدر دردآور است که برای غیرآمریکایی هاست. «وایوهینی وارا» یکی دیگر از ستون نویسان نیویورکر نیز درباره واکنش شرکت های بزرگ دره سیلیکون به طرح ضدمهاجرتی ترامپ نوشت: «زمان آن فرا رسیده تا دست به دست یکدیگر بدهیم و از ارزش های آمریکایی همچون آزادی ها و فرصت ها دفاع کنیم».

باید منتظر بمانیم و ببینیم که کدام یک از رهبران شرکت های بزرگ این جرات و شجاعت را دارد تا از هاستینگر پیروی کند. بدون شک اتفاقات جالبی در هفته ها و ماه های اینده رُخ خواهد داد. کاهش مالیات و نظارت های کنترل شده مساله مهمی است اما برای برخی از بزرگترین و موفق ترین شرکت های آمریکایی، مسائل بزرگ تری نیز وجود دارد. با وجود ترامپ و بنن در کاخ سفید، کل اکوسیستم این شرکت ها اکنون در معرض خطر است.

 منبع: نیویورکر/ مترجم: زهره شهریاری