آیا ترامپ جلوی پرواز بویینگ ها به تهران را خواهد گرفت؟

وال اسریت ژورنال نوشت: به دنبال اعلام قرارداد چند میلیارد دلاری شرکت آمریکایی بوئینگ برای تحویل ده ها فروند هواپیما به ایران، شرکت اروپایی ایرباس هم از نهایی شدن قرارداد مشابهی با تهران خبر داد. موضوعی که آزمونی خواهد بود در مورد نحوه مواجهه دولت جدید ایالات متحده با روند توسعه همکاری های تجاری غرب با ایران.

به گزارش انتخاب، ایرباس، دومین غول هواپیماسازی جهان پس از بوئینگ، روز پنجشنبه اعلام کرد برای ساخت و تحویل ۱۰۰ فروند هواپیمای جدید، توافقی را با هواپیمایی دولتی جمهوری اسلامی ایران نهایی نکرده است. ارزش این قرارداد، بر اساس فهرست قیمت محصولات ایرباس و بدون در نظر گرفتن تخفیف های احتمالی، بیش از ۱۸ میلیارد دلار است.

شرکت بوئینگ آمریکا نیز پیشتر در روز ۲۱ آذر ماه ماه از نهایی شدن توافقی به ارزش ۱۶ میلیارد و ششصد میلیون دلار برای ساخت و تحویل تدریجی ۸۰ فروند هواپیمای جدید به ایران خبر داده بود، که به گفته فلِچر بارکدال معاون مدیرعامل بوئینگ پس از تایید دولت باراک اوباما رئیس جمهوری کنونی ایالات متحده نهایی شده است.

این دو قرارداد از زمان اجرای رسمی توافق جامع ایالات متحده و دیگر قدرت های جهانی با ایران بر سر پرونده هسته ای آن کشور در دی ماه سال گذشته، بزرگترین توافق های اقتصادی بین شرکت های تجاری غربی و جمهوری اسلامی ایران به شمار می آیند.

با پیروزی دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری هشتم نوامبر (۱۸ آبان ماه) آمریکا، که از منتقدان جدی توافق اتمی ایران بوده است، تردیدها در مورد آینده برجام و سرنوشت بسیاری از قراردادها و توافق های یک سال اخیر کشورهای خارجی با تهران افزایش یافته است.

این در حالی است که منتقدان توافق هسته ای در کنگره آمریکا نیز از قرارداد بوئینگ با ایران ایر انتقاد کرده و گفته اند که سعی خواهند کرد مانع اجرای آن شوند. با این حال، دونالد ترامپ و تیم او تا کنون به صورت علنی درباره توافق بوئینگ با تهران سخنی نگفته و جزئیات موضع دولت او در برابر برجام نیز هنوز دقیقاً مشخص نیست.

ایرباس هم، با این که یک شرکت اروپایی است، برای فروش هواپیما به ایران نیاز به کسب مجوز از دولت ایالات متحده دارد، چرا که برای ساخت هواپیما، از بسیاری از قطعات و فناوری های آمریکا استفاده می کند و از این رو با عوض شدن دولت و تغییر احتمالی سیاست های کاخ سفید در قبال ایران، می تواند متحمل ضرر شود.

ضمن این که ایالات متحده از طرق دیگری نیز – مثل خطوط اعتباری برای تامین مالی قراردادها و نقل و انتقالات بانکی و غیره – می تواند اجرای این دو قرارداد را دشوارتر کند.

نویسنده وال استریت جورنال در پایان با اشاره به کاهش سفارش ساخت هواپیمای جدید در چند سال گذشته، به این نکته هم اشاره می کند که اما اجرای این قراردادها، از نظر مالی به نفع هر دو شرکت بوئینگ و ایرباس هم خواهد بود.