ترکیه برای ماندن در عراق دنبال بهانه است

دیپلماسی ایرانی: عملیات آزاد سازی موصل با تلاش تمامی نیروهای نظامی و مردمی عراق  نزدیک به یک ماه است که آغاز شده و با موفقیت های چشم گیری همراه بوده است؛ بطوریکه در گام به گام پاکسازی مناطق تحت سیطره تکفیری های داعش اکنون به نزدیکی قلب موصل (با توجه به اهمیت این شهر برای داعش و ترکیه) یعنی شهر تلعفر رسیده اند. در واقع این شهر به لحاظ موقعیت جغرافیایی و مکانی در اتصال به سوریه و رفت و آمد های رهبران داعش از عراق به سوریه و بالعکس از سوریه به عراق نقش حیاتی دارد. از لحاط مختصات جغرافیایی شهر تلعفر با فاصله 65 کیلومتری از موصل مرکز استان نینوا در غرب آن (موصل)، قرار دارد که در سال 2014 به اشغال گروه تروریستی داعش در آمد.

با این اوصاف پس از این که حشد الشعبی جاده بین المللی بین تلعفر و سوریه را قطع کرد، داعش گذرگاه های مخفی را بین موصل و رقه ایجاد کرد. در واقع داعش توانسته راه های زمینی فرعی را برای متصل کردن شهر موصل به مرزهای سوریه ایجاد کند. یکی از این راه ها تلعفر را به سنجار متصل می کند و به شهرستان البعاج در مرز سوریه و عراق و از آن جا به حومه حسکه و رقه سوریه می رسد. با عنایت به این موضوع است که نقش مهم تلعفر و عملیات هدفمند حشد الشعبی در راستای پاکسازی آن از لوث تکفیریان داعش را مشخص و نمایان می کند. 

از جمله دیگر عواملی که تلعفر را به یک شهر رسانه ای در چند ماه اخیر تبدیل کرده استفاده از نام این شهر و ساکنان آن از سوی ترکیه برای دست اندازی و مداخله در خاک عراق است. در واقع با توجه به وجود اقلیت ترکمان نشین ساکن در این شهر، ترکیه این مسئله را بهانه قرار داده و با ادعای تامین امنیت آنان  با تجاوز به مرزهای عراق و استقرار نیروهای خود در پایگاه بعشیقه و پرواز هواپیماهای خود بر فراز شهر تلعفر به مداخلات متجاوزانه خود ادامه می دهد. از این رو دولت ترکیه از ابتدای عملیات آزاد سازی موصل همواره به تامین امنیت ساکنان تلعفر و عدم ورود نیروهای حشد الشعبی به این شهر به دولت عراق هشدار داده است.

 اما از آن جا که در چند روز گذشته فرآیند آزادسازی غرب موصل به حشد الشعبی واگذار شده، مقامات ترک را به تکاپو انداخته است. در واقع عملیات غرب موصل توسط حشد الشعبی، از غرب شهر «تلعفر» تا مرز سوریه را در بر می گیرد و با هدف قطع کامل مسیر امدادی داعش از سوریه انجام می شود. از این رو حشد الشعبی ابتدا درصدد است که شهر تلعفر در شمال غرب موصل را محاصره کرده و با قطع راه های ارتباطی تکفیریان داعش در درون شهر تلعفر با داعشی های بیرون از آن، مقدمات ورود به شهر را فراهم کند. با توجه به این شرایط و وضعیت پیش آمده در عرصه میدانی عمیات آزاد سازی موصل و واگذاری بخشی از عملیات آزاد سازی تلعفر به حشد الشعبی از سوی دولت عراق و حساسیت های ترکیه به این نظامیان عراقی که متشکل از نیروهای بسیج مردمی است، «ابراهیم کالین»، سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه، در کنفرانس مطبوعاتی با بیان این که «حیدر العبادی»، نخست وزیر عراق به آمریکا تعهد داده که نیروهای حشد الشعبی وارد شهر تلعفر نشوند اما در حقیقت به نظر می رسد که این نیروها وارد تلعفر شده اند. وی در ادامه اعلام کرد ما هرگز ساکت نخواهیم نشست و از طریق آمریکا به دولت عراق هشدار می دهیم که باید به تعهداتش پایبند باشد.

از سوی دیگر نیز «احمد الاسدی»، سخنگوی رسمی بسیج مردمی عراق با اشاره به تلاش بی وقفه ترکیه برای حضور غیرقانونی در عملیات آزادسازی تلعفر مدعی شده است که آنکارا با حمایت «مسعود بارزانی»، رییس اقلیم و رهبر حزب دموکرات کردستان عراق در پی رسیدن به دستاوردهایی خاص از جمله فراری دادن سرکرده های ترکیه ای داعش هستند. به بیانی دیگر از نظر «الاسدی» فشارهای ترکیه برای حضور در عملیات آزادسازی تلعفر به دلیل حضور سرکرده هایی از داعش در این شهر است که با دولت ترکیه مرتبط هستند. بطوریکه با توجه به نکات بیان شده توسط «الاسدی» هر چند هواپیماهای ترکیه مرتب بر فراز تلعفر پرواز می کنند اما تاکنون حمله ای به مواضع داعش را ثبت نکرده اند و این از نهان هویدا بوده و کاملا معلوم است که ترکیه طی هماهنگی با «بارزانی» درصدد اجرای نقشه های خاص خود در موصل و نینواست. بطوریکه از نظر بیشتر تحلیلگران مرتبط با عراق همراستا با گفته های «الاسدی» زیاده خواهی مقامات کردستان عراق در خاک استان نینوا نیز به بقای مداخلات ترکیه در عراق کمک کرده است.

خلاصه کلام این که از آنجا که تلعفر از پایگاه های مهم داعش و راهی برای عبور تروریست ها از سوریه به موصل و بالعکس است و با توجه به این که از این مسیر همه کمک های لجستیک برای داعش فرستاده می شود، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بطوریکه «ابوبکر البغدادی»، رهبر داعش تلعفر را مهمتر از موصل می داند چراکه از لحاظ استراتژیکی و موقعیت ویژه اش، برای داعش پل ارتباطی عراق و سوریه محسوب می شود؛ از این رو در همین راستا نیز با توجه به اتفاقات میدانی در غرب موصل و ادعای یکی از فرماندهان داعشی بازداشت شده در محور غربی، «البغدادی» با اذعان به این که نیروهای عراقی تلاش های نظامی خود را بر تلعفر متمرکز خواهند کرد خواستار انتقال سلاح ها و تجهیزات نظامی از موصل به تلعفر شده است. شهری که از قضا برای ترکیه و «اردوغان» نیز مهم است و این که پای حشد الشعبی که ترکیه آنها را تروریست می خواند به آن جا باز شده و مسئولیت پاکسازی آن را برعهده گرفته و این به معنای بر هم خوردن معالادت ترکیه در عراق است. در واقع حشد الشعبی در عملیات آزاد سازی تلعفر درصدد جداسازی نهایی تلعفر از سوریه است. فلذا ترکیه ترس این را دارد که هم منافع خود را در عراق از دست بدهد و نتواند به سران داعشی مرتبط با خود برای فرار از موصل به سمت سوریه یا رقه کمک کند. این بدان معناست که ترکیه و اردوغان پاشا با این اوضاع قافیه را نیز در سوریه به رقبای منطقه ای و حتی سوری اش یعنی کردها خواهد باخت.