بدترین رفراندوم‌های جهان

نویسنده: شیبان او گرادی

دیپلماسی ایرانی: در دوران پس از جنگ جهانی دوم ـ با تجربه چهار همه پرسی در دوران آدولف هیتلر که به تحکیم حکومت نازی انجامید ـ آلمان تا حد زیادی مخالف این است که هرگونه تصمیم سیاسی دموکراتیک، مستقیما به دست شهروندان سپرده شود. آلمان ها ترجیح می دهند که تصمیمات سرنوشت ساز را نمایندگان منتخب مردم بگیرند.

آنها ممکن است در این باره چیزی بدانند که دیگران از آن آگاهی نداشتند. اما اگر سال جاری چیزی به ما آموخته باشد، آن چیز خطر پرسیدن سوال های مهم، سپردن تصمیم گیری های به یاد ماندنی و رفراندوم های محبوب به دوش مردم است. از برکسیت تا پروسه صلح کلمبیا و تعیین میزان ورود مهاجران به مجارستان، مشاهده کردیم که شهروندان به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، پایان ندادن به جنگی 50 ساله در آمریکای لاتین و عدم پذیرش مسئولیت مهاجران و پناهندگان رای داده اند. تصمیم هایی که همگی بسیار بد بودند. با این زمینه جالب است که اینجا بدترین رفراندوم هایی را که انجام شده بررسی کنیم:

سوئیس و ممنوعیت احداث مناره های مساجد

در سال 2009 ثابت شد که چگونه پیشنهاد یک حزب کوچک، می تواند الهام بخش یک ملت برای گرفتن تصمیمی غلط و اشتباهی عجیب وغریب باشد. پس از سوال درباره ساخت وساز مناره ها در مساجد، حزب راستگرا 57,5 درصد از رای دهندگان سوئیسی را متقاعد کرد که به نفع ممنوعیت ساخت این سازه ها رای دهند. در نهایت این ممنوعیت، به عنوان قانونی بیهوده و عقب مانده، وارد قانون اساسی سوئیس شود. در آن زمان 150 مسجد در سوئیس وجود داشت و تنها دو مسجد دارای مناره بودند. دو مسجد دیگر نیز برنامه ای برای ساخت مناره داشتند. منتقدان می گویند که حزب SPP حمایت رای دهندگان و شهروندان سوئیس را با ترساندن آنها از اسلام به دست آورد و با تبلیغاتی پوپولیستی باعث ایجاد چنین ممنوعیتی شد. این قانون که بر ضد 400هزار مسلمان سوئیسی تصویب شد، لکه ننگی روی سنت های ایده آلیستی و مترقی سوئیس است.

کریمه و پیوستن به روسیه

تقریبا یک ماه پس از این که نیروهای روسی کنترل شبه جزیره کریمه را در سال 2014 به دست گرفتند، رای دهندگان به پای صندوق رفتند تا به صورت رسمی تعیین کنند که آیا کریمه به فدراسیون روسیه خواهد پیوست یا خیر؟ این رای گیری دقیقا زمانی انجام شد که ویکتور یانوکوویج از قدرت در کیف برکنار شد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه اعلام کرد که او از خواسته های مردم کریمه حمایت خواهد کرد. آرای مردم 95,5 درصد، به نفع این مرد خوش شانس بود تا این جزیره به روسیه ملحق شود. ایالات متحده اصرار دارد که این الحاق و رفراندوم غیرقانونی است. اما قضیه مدت هاست به شکل واضحی تمام شده است.

رد قانون اساسی اتحادیه اروپا توسط فرانسه و هلند

در سال 2004، نمایندگان 25 کشور اروپایی گرد هم آمدند تا قانون اساسی اروپا را به امضا برسانند با این امید که امضای این قانون اساسی پس از تصویب در کشورهای عضو، گامی موثر برای تحکیم روابط در سراسر این قاره باشد. اما سال بعد، رای دهندگان فرانسوی و سپس هلندی ها اتحادیه را به شوک فرو بردند. آنها در رفراندوم برگزار شده پاسخ «نه» چشمگیری به این قانون اساسی دادند. در نهایت پیمان لیسبون به وجود آمد تا جایگزینی برای قانون اساسی اروپا باشد. سال 2007 این پیمان به امضا رسید و برقراری توافق بین المللی موثر تا سال 2009 طول کشید.

منبع: فارین پالیسی/ مترجم: روزبه آرش