استفاده روسیه از پایگاه نوژه: پیامی به امریکا

دیپلماسی ایرانی: استفاده روسیه از یکی از پایگاه های هوایی ایران در همدان برای عملیات در سوریه، پیغامی از تهران به واشنگتن است که در حال بررسی گزینه همکاری نظامی با روسیه است؛ با ما ملحق شوید، در غیر این صورت ما به سوی دشمنان شما خواهیم رفت.

عملیاتی که سه شنبه آغاز شد، پیش از این بی سابقه بود. ایران به جنگنده هایی روسی اجازه داد تا از پایگاه هوایی واقع در سرزمین آن پرواز کرده و برای انجام عملیات به سوی سوریه بروند. این عملیات بدون کمترین توجهی به آمریکا انجام شد.

چندین هفته است که مذاکرات صلح به تعلیق در آمده است. روسیه صبوری خود را از دست داده و مقامات آن بارها از توافق قریب الوقوع خبر داده اند. استفاده از پایگاه نوژه در 175 مایلی جنوب غرب تهران می تواند هشداری به اوباما باشد مبنی بر این که اگر واشنگتن با مسکو همکاری نکند، روسیه به سمت ایران حرکت می کند.  

اندرو تابلر، کارشناس مسائل سوریه در موسسه واشنگتن برای خاور نزدیک می گوید: «روس ها می خواهند نشان دهند که در سوریه گزینه های دیگری هم دارند و واشنگتن را برای اقدام به آنچه می خواهند، تحت فشار قرار دهند. به عقیده وی این عملیات اتحاد ایران و روسیه را در منطقه تقویت می کند.»

روسیه و ایران به کمک هم طی پنج سال گذشته به شدت دولت سوریه را در جنگ داخلی مورد حمایت قرار داده اند. در مقابل، آمریکا و متحدان آن از جمله ترکیه و عربستان از نیروهای معارض حمایت کرده اند.

اما غرب امید خود را به مسکو گره زده است.

به گفته دیپلمات های اروپایی و آمریکایی، روسیه در آگوست گذشته و پس از ورود به جنگ سوریه محرمانه به مقامات غربی وعده داده بود که نهایتا ایران و حزب الله را به حاشیه رانده و اسد را مجبور می کند که به روند صلح تن دهد.

این موضوع یکی از وعده هایی بود که از سوی روسیه ارائه شد و آمریکا آن را به عنوان پتانسیلی به سوی صلح می دید که امکات آزمایش آن با آغاز مذاکرات صلح وجود داشت، اگر چه آمریکا به دفعات روسیه را به خاطر هدف قرار دادن نیروهای معارض معتدل مورد انتقاد قرار داد.

همکاری اخیر میان روسیه و ایران نشان می دهد که قرار نیست ایران به حاشیه رانده شود. در تاریخ اخیر ایران استفاده یک نیروی خارجی از پایگاه نظامی کشور سابقه ندارد و روسیه پیش از این تنها از خاک خود و پایگاه خودش در خاک سوریه برای انجام عملیات استفاده کرده بود. اگر روسیه واقعا در حال نزدیک شدن به ائتلاف اسد-ایران- حزب الله باشد، این واقعیت حکم فنا را برای نیروهای معارض تحت محاصره در سوریه دارد.

مارک تونر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز سه شنبه و در حالی که مشخص بود آمریکا از این اقدام روسیه غافل گیر شده، اعلام کرد که آمریکا هنوز در حال بررسی ابعاد مختلف این اقدام است.

به گفته ژنرال کریستوفر گارور، یکی از مقامات نظامی آمریکا در بغداد، روس ها درست پیش از اقدام به عملیات از سوی جنگنده ای که از نوژه بلند شده بود، موضوع را به اطلاع مقامات آمریکایی رسانده بود.

«روس ها قبل از آغاز عملیات اعلام کردند که احتمال دارد وارد حریم هوایی در سوریه شوند که تحت کنترل نیروهای ائتلاف قرار دارد.»

به گفته برخی از مقامات آمریکایی که نخواسته اند نامشان فاش شود، هماهنگی های لازم در پایگاه نظامی ایران به سرعت و به احتمال زیاد در طول شب انجام شده است.

مقامات روسی اعلام کرده اند که به پرواز در آوردن جنگنده های روس از خاک ایران می تواند هزینه های آنها را کاهش داده و بازدهی عملیات را افزایش دهد.

تونر اعلام کرده است که استفاده روسیه از پایگاه ایران مانع از همکاری مسکو و واشنگتن نخواهد شد. اما این ترتیبات در صورتی که به معنای نوعی همکاری میان روسیه-آمریکا و ایران باشد، دشوارتر می شود.

تونر همچنین روسیه را به نقض قطعنامه شورای امنیت علیه ایران مبنی بر منع فروش و انتقال هواپیماهای جنگی به ایران بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل متهم کرده است.

منبع: پی.بی.اس / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25

انتشار اولیه: شنبه 30 مرداد 1395 / انتشار مجدد: شنبه 13 شهریور 1395