بازی "تفرقه بیانداز و حکومت کن" روسیه در اروپا

در چند هفته اخیر تعدادی از رهبران جهان نظرات خود را درباره رفراندوم اتحادیه اروپا اعلام کرده اند و اکثر آن ها با خروج بریتانیا از EU مخالف اند.

به گزارش فرارو به نقل از بی بی سی، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا گفت: "اگر کشورهای نزدیک و متحد که روابط خاصی با شما (بریتانیا) دارند اصرار می کنند که ماندن در اتحادیه اروپا به نفعتان است، پیشنهادشان ارزش توجه را دارد."

دونالد تاسک رئیس شورای اروپا گفت: "انگلستان به اروپا و اروپا به انگلستان نیاز دارد."

اما ولادیمیر پوتین دراین باره چه گفته است؟

هیچ چیز. کاخ کرملین دراین باره هیچ اظهارنظری نکرده است.

اما این سکوت مانع از کشیده شدن روسیه به بحث ها نشده است. اخیراً دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا گفته است که ممکن است پوتین از خروج این کشور از اتحادیه اروپا خوشحال شود.

فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا بسیار مستقیم و رک گفت: "اگر حقیقت را بگوییم، تنها کشوری که دوست دارد ما از اتحادیه خارج شویم روسیه است. فکر می کنم همین موضوع باید برایمان کافی و روشن کننده باشد."

ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت: "روسیه در هر مسئله ای مقصر شناخته می شود. نه تنها در بریتانیا بلکه در تمام دنیا."

وی ادامه داد: "مثلاً مشغول تماشای رقابت های انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا هستیم که نام روسیه را می شنویم. دیگر برایمان غافلگیرکننده نیست. اما روسیه هیچ ارتباطی با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ندارد. ما نقشی در این فرآیند نداریم و هیچ منفعتی در آن برای کشور ما وجود ندارد."

البته درست است که روسیه "در این فرآیند دخالتی ندارد". زیرا رأی دهندگان روس نیستند که دراین باره تصمیم می گیرند. اما اینکه "هیچ منفعتی" در آن ندارند کمی جای بحث دارد.

پروفسور سرگئی مدودف از مدرسه عالی اقتصاد در مسکو گفت: "اگر بحرانی در اتحادیه اروپا وجود داشته باشد، یک پیروزی تبلیغاتی محلی محسوب می شود." مدودف اعتقاد دارد محاسبات کرملین بسیار ساده است: خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا= اتحادیه اروپای ضعیف تر= روسیه قدرتمندتر.

وی ادامه داد: "پس هرچه برای اتحادیه بد باشد، برای روسیه خوب است. به همین سادگی. آن ها به چیزهای دیگر فکر نمی کنند؛ درباره بزرگ ترین شریک تجاری، سفرهای بدون ویزا، هزینه های مبادلاتی بالاتر برای تجارت روسیه و غیره."

به عنوان بخشی از این بازی جغرافیای- سیاسی، مسکو روابط دوجانبه با کشورهایی در اتحادیه اروپا مانند یونان، اتریش، مجارستان و اسلواکی را تقویت می کند.

یکی از اهدافش به هم زدن اتفاق نظر اتحادیه اروپا در تحریم روسیه است. کاخ کرملین حتی در کشورهایی که مواضع سرسخت تری نسبت به مسکو دارند، به دنبال ایجاد روابط دوستانه می گردد.

در اوایل سال جاری، پوتین میزبان هورشت زبهوفر، منتقد سرسخت آنجلا مرکل صدراعظم آلمان بود. این میزبانی را تاکتیک قدیمیِ "تفرقه بینداز و حکومت کن" تعبیر کردند.

برخی دولت های غربی نیز روسیه را متهم کرده اند که با حمایت از احزاب ملی گرا به دنبال ایجاد تفرقه در اتحادیه اروپاست.  
 

جدای از تحریم ها، تنفر روسیه از اتحادیه اروپا دلیل دیگری نیز دارد: مسکو اتحادیه اروپا را کلوپ اختصاصیِ به حاشیه کشاندن روسیه می بیند.

اوایل امسال در نشستی در مسکو میان سناتورهای روسیه و سیاستمداران اروپایی شرکت کردم. رئیس کمیته امور خارجه مجلس سنا در سخنرانی خود ادعا کرد که اتحادیه اروپا و ناتو اساسنامه سال 1990 پاریس برای پایان دادن به جنگ سرد را نقض کرده اند.

کنستانتین کوشو گفت: "این سند به سه سازمان بین المللی که آینده اروپا و جهان را تعریف می کنند اشاره کرده است: سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری در اروپا (OSCE) و شورای اروپا. اما هیچ اشاره ای به ناتو نشده است و اتحادیه اروپا تنها یک بار در بخش اقتصاد/ تجارت ذکرشده است."

"پیش بینی شده بود که آینده اروپا را دولت های ملی تعیین می کنند. اما ناتو و اتحادیه اروپا قصد ساخت اروپایی برابر را نداشته اند."

آقای کوشو اشاره نکرد که یک سال بعد از اساسنامه پاریس، اتحاد جماهیر شوروی سقوط کرد و چهره اروپا تغییر کرد. اتحادیه اروپا در سال 1993 تأسیس و جایگزین جامعه اقتصادی اروپا (EEC) شد. و زمانی که روابط میان اتحادیه اروپا و روسیه گرم بود، مسکو نقض اساسنامه پاریس را متهم نمی کرد.

حتی اگر بریتانیا از اتحادیه خارج شود، مسکو خوب می داند که به ادامه رابطه با بروکسل نیاز دارد.

فیودور لوکیانف می گوید: "حتی یک اتحادیه اروپای ضعیف، بازهم یک اتحادیه است. برای روسیه مقابله با کشورها به تنهایی آسان تر است؛ به خصوص کشورهای بزرگِ اتحادیه اروپا. اما فکر نمی کنم کسی در مسکو معتقد باشد این کار عملی است."