امریکا مجبور است با ایران مذاکره کند

دیپلماسی ایرانی: برای ششمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شود که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در این جا قسمت پانزدهم آن را می خوانید: مقام سابق بسیار عالی رتبه آمریکایی که مسئولیت اداره های مهمی را در دولت آمریکا برعهده داشته و از نزدیک تعاملات بسیار نزدیکی با جهان عرب و اسلام داشته است، درباره اسرائیل گفت: «اسرائیل می خواهد که کمک های سالانه امریکا که به حدود 5 میلیارد دلار می رسد، افزایش یابد. برای این که این مبلغ بیشتر شود، نتانیاهو در توافق فروش سلاح های پیشرفته به کویت (جنگنده های اف 18) و به قطر (جنگنده های اف 15) در کنگره سنگ اندازی کرد، البته این عادت همیشگی اسرائیل است. ما مراقبیم و خواهیم دید که امور چگونه پیش خواهند رفت. به هر حال صلحی در کار نیست، اسرائیل از این بابت مطمئن است. این صحیح است که با جنگ داخلی ای که در سوریه در جریان است راحت نیست و فعالیت های داعش و تروریست ها و همچنین حزب الله با آن موشک ها و مهمات پیشرفته ای که در اختیار دارد، نگرانش کرده است، اما مطمئن است که این وضعیت ادامه می یابد و برای همین صلحی در کار نخواهد بود.»

نظر دادم: «حزب الله بارها گفته است به اسرائیل حمله نمی کند مگر آن که اسرائیل بخواهد به آن حمله کند. رهبر آن نیز حدود دو ماه پیش به تلویزیون آمد و در سخنرانی خود گفت که از بین بردن اسرائیل در حال حاضر در اولویت نیست. تو می دانی که فلسطین قضیه عربی و اسلامی است. ایران اسلامی علم دفاع از فلسطین را برافراشت نه فقط به دلیل این که به آن ایمان دارد و دفاع از آن را عین عدالت می داند بلکه به این دلیل که به واسطه این موضوع می تواند در جهان عربی و اسلامی نفوذ کند. حزب الله هم علم آن را برافراشت نه فقط به این دلیل که از لحاظ ایدوئولوژی با جمهوری اسلامی مرتبط است و به اصل ولایت فقیه اعتقاد دارد بلکه برای این که اسرائیل از دهه ها پیش اراضی گسترده ای از جنوب لبنان و منطقه بقاع در غرب این کشور را اشغال کرده است. این هم روشن است که در طول این مدت اسرائیل با لبنان جنگید و پایتخت آن را اشغال کرد. الآن امور بسیار تغییر کرده است. اسرائیل دیگر قضیه اعراب و سازمان های عربی به جز در حالت های رسمی نیست.»

جواب داد: «برای هر دو دیگر مهم نیست. اما وضعیت یکی بهتر از دیگری نخواهد بود.» گفتم: «در افق صلحی مشاهده نمی شود. حکومت خودگردان فلسطینی گرفتار است و عملا قدرتی ندارد. حماس به دلایل بسیار وضعیت مناسبی ندارد از جمله به دلیل ارتباطاتش با اخوان المسلمین و تحولات منطقه. جنبش فتح به یک گزینه اختیاری تبدیل شده است. عملا این جریان های اسلامی تندروی فلسطینی هستند که امروز بیش از همه فعالند و در اردوگاه ها و پناهگاه های فلسطینی و اردنی و همچنین در خود فلسطین حضور فعال دارند. همچنین در سینا هم همین گروه ها هستند که بیش از همه فعالیت می کنند.» در ادامه اظهار نظرم گفتم: «در موضوع اسرائیل و صلح و اوضاع منطقه، به اعتقاد من امریکا باید به هر طریقی با ایران گفت وگو کند تا بتواند بر قضایای مورد اختلاف منطقه ای از جمله درگیری فلسطین و اسرائیل تمرکز کند. ایران آماده گفت وگو در موضوع درگیری های فلسطین و اسرائیل نیست اگرچه اسرائیل ادعا می کند آمادگی آن را دارد. اما شاید در آینده آماده شود. به نظر من ایران با اسرائیل آشتی نخواهد کرد. اما به آن حمله هم نخواهد کرد مگر این که اسرائیلی ها بخواهند به ایران حمله نظامی انجام دهند که در آن صورت ایران به دفاع برخواهد خواست. ایران در گذشته مانع از گفت وگوهای متحد خود، حافظ اسد، رئیس جمهوری فقید سوریه و بعد از آن پسرش، رئیس جمهوری فعلی با اسرائیل نشد. به نظر من حتی اگر به یک صلح و راه حل مسالمت آمیز می رسیدند نیز ایران اعتراض نمی کرد.»

جواب داد: «آن چه در دیدارهای قبلی ما گفتی صحیح است، آیت الله خامنه ای (رهبر انقلاب) و روحانی بر خلاف آن چه در غرب گمان می کنند یا از آن می ترسند اختلاف یا تناقضی با یکدیگر ندارند، امریکا با آیت الله خامنه ای گفت وگو نخواهد کرد.» نظر دادم: «به نظر من، حرفی که بسیاری می گویند، گشایش ایران به سوی غرب و رهبر آن امریکا، اگر آیت الله خامنه ای نمی خواست، انجام نمی شد. او رهبر همه طیف ها و گروه های ایرانی، اصولگرا و اصلاح طلب است. اما قبل از این که گشایشی در روابط ایجاد شود می بایست اوضاع کشورش را مدیریت کند تا گشایش در برابر غرب باعث نشود که حکومت اسلامی آزار ببیند یا تهدید شود. غرب نمی تواند به فکر گشایش در روابط با ایران بدون در نظر گرفتن رهبر آن باشد. آیت الله خامنه ای فرد جدی و شایسته ای است. او عملا کشور را اداره می کند و در تمامی جهات پیش می برد اما به آرامی و بدون این که ثبات کشور آسیب ببیند. از متحدان او شنیدم که اعتقاد داشتند که بعضی از جوان های ایرانی امریکا را دوست دارند و می گویند آن چه به آن نیاز دارند نزد امریکا است نه کشورهای بزرگ دیگر مثل چین و هند.» بعد خندید و همان حرف هایی که در دیدار اولمان زده بود را تکرار کرد، بعد گفت: «در جهان عرب ملت ها از ما متنفرند در حالی که حکومت ها ما را دوست دارند. این وضعیت در ایران بر عکس است.» بعد پرسید: «از عربستان چه خبر؟» آن چه درباره اوضاع آن در واشنگتن و پایتخت های عربی شنیده بودم و اتفاقاتی که در شیوه حکومت داری آن افتاده است و همچنین جنگ یمن و دلایل انجام آن و همچنین احتمالات موجود بر سر منفجر شدن اختلافات در درون خانواده سلطنتی را بیان کردم. پرسید: «درباره وضعیت جسانی ملک سلمان چه شنیده ای؟» جواب دادم: «آن چه در تمامی محافل دیپلماتیک زده می شود این است که بعضی وقت ها دچار فراموشی می شود. اما دیگران این حرف را رد می کنند و می گویند که حافظه اش بسیار هم خوب است.» بعد پرسید: «چرا عربستان پول های خود به لبنان (سه میلیارد کمک تسلیحاتی به ارتش) را قطع کرد؟» جواب دادم: «برای این که احساس می کند جنگ نیابتی با ایران دارد. خیال می کند که تهدیدی که از سوی ایران احساس می کند، جدی است. برای اثبات ادعای خود هم به تحولات سوریه اشاره می کند. از متحدانش در لبنان می خواهد که برایش بجنگند و فقط حرف نزنند، می گوید که دیگر نمی تواند مثل سال های گذشته حمایت مادی ولی بی ثمر از آنها بکند.»