مقتدا صدر ایثار سیاسی کرده است؟

حسین رویوران، کارشناس مسایل خاورمیانه

دیپلماسی ایرانی: آنچه امروز در صحنه سیاسی عراق شاهد هستیم، نطفه آن در تابستان سال گذشته گذاشته شده است. مردم نسبت به ارایه نشدن خدمات از جمله برق، آب و مساله امنیت، تظاهرات کردند. به باور مردم 13 سال از سقوط رژیم صدام حسین می گذرد اما در این زمان، دولت اقدامی در راستای رفاه اجتماعی انجام نداده است. بنابراین بخشی از اعتراضات مردمی به خواسته های به حق اجتماعی بر می گردد. مردم خواستار ارایه خدمات از سوی دولت هستند. اقدام طرفداران مقتدی صدر و شخص او نیز بر آمده از خواست مردمی است. او بر همین خواسته سوار شده و خواهان توجه به آن است. تحلیلگران نسبت به این مساله که اشکال ناکارآمدی دولت ناشی از چیست، و اینکه دولت چرا بعد از 13 سال نتوانسته اقدام قابل توجهی انجام دهد، پرسش هایی را مطرح می کنند. جمع بندی ها به این رسیده که دولت های فاسد در عراق مانع از شکل گیری دولت کارآمد شده است. در نهایت این مساله سبب متراکم شدن مشکلات شده و اعتراضات گسترده مردمی را به همراه داشته است. از این رو اعتراضات طرفداران مقتدی صدر و شخص او بر آمده از مطالبات مردمی است. چنین دیدگاهی مثبت است. مقتدی صدر بر این عقیده است که ساختار دولت فاسد بوده بنابراین باید چنین دولتی منحل، و یک دولت کارآمد با افراد پاک دست بر مسند قدرت بنشینند. او ایثار سیاسی کرده است. او از ائتلاف صدرهای که در حاکمیت هستند و چند وزارتخانه در ید اختیارات آنهاست، خواسته استعفا دهند. او به آقای عبادی گفته که کابینه خارج از چارچوب سهم خواهی تشکیل دهد. تصور ائتلاف مقتدی صدر بر این است که سهم خواهی احزاب و تعیین وزرا از احزاب عملا منجر به جلوگیری از مفاسد افراد به دلیل حمایت های حزبی نمی شود و کسی نمی تواند آنها را مجازات کند. به همین دلیل نیز مقتدی صدر از وزرای خود خواستار استعفا شده است. این نشان از یک فرایند طبیعی و مثبت دارد که در راستای منافع ملی عراق است. اما مشکل و ایراد کار در زمان اقدام چنین عملی است. زمانی که عراق در جنگ علیه تروریسم و داعش بوده، چنین اقدامات اعتراضی، جنگ با تروریسم را زیر سوال می برد. دیگر آنکه حمله به ساختمان پارلمان، نخست وزیری و موسسات دولتی یعنی هرج و مرج که قابل قبول نیست. چنین شیوه ای مورد اعتراض برخی از بخش های جامعه عراق است. نخست وزیر حیدر العبادی نیز چنین اقداماتی را محکوم کرده است. گرچه بخش های اجتماعی خواستار مبارزه با فساد هستند اما موضوع اصلی زمانبندی و نوع رفتار با چنین مساله ای است.

عده ای بر این عقیده اند، اقدامات مقتدی صدر در صحنه سیاسی عراق، متاثر از این امر است که در پشت پرده اقداماتی برای حذف او و ائتلاف صدر صورت گرفته است. چنین برداشتی صحیح نیست. صدری ها نزدیک به 44 کرسی مجلس را در اختیار دارند و بعد از حزب الدعوه _ که 88 کرسی دارد_ دومین ائتلافی هستند که در ساختار حاکمیت حضور قوی دارند. آنها در چارچوب ائتلاف ملی، حیدرالعبادی را به عنوان نخست وزیر معرفی کردند. بنابراین مشکل آنها بودن یا نبودن در ساختار قدرت نیست، بلکه توجه به خواست اجتماعی و نه حزبی است. 

انتشار اولیه: یکشنبه 2 خرداد 1395 / انتشار مجدد: یکشنبه 9 خرداد 1395