لغو آهسته تحریم‌ها، فرصتی برای آمریکا

نویسنده: تیموتی ترنبال

دیپلماسی ایرانی: پل پیلار (استاد دانشگاه و عضو سابق آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا) ادعا می کند که ماهیت پیچیده تحریم های ایالات متحده، مانند آنچه که علیه ایران اعمال شده است، می تواند در آینده از نفوذ آمریکا بر کشورهای هدف تحریم و حتی متحدان واشنگتن بکاهد. استدلال پیلار این است که ساختار پیچیده رژیم تحریم ها از میان برداشتن آن ها را دشوار کرده و در نتیجه این مسئله بر بهبود روابط تجاری ایران و اروپا تاثیر گذاشته است. به اعتقاد پیلار نگرانی اروپایی ها از نقض احتمالی مقررات ایالات متحده باعث شده که در فضای پسابرجام نیز با افزایش روابط مالی و تجاری با ایران با احتیاط برخورد کنند، شرایطی که نه تنها انتقاد دولتمردان در تهران بلکه متحدان اروپایی را نیز در پی داشته است. بنابراین، اگر ایالات متحده به دنبال این است که بتواند همچنان از اهرم تحریم استفاده کند، باید درک کند که کمک کردن به رفع تحریم ها، به اندازه اعمال تحریم ها در سیاست خارجی اهمیت دارد.

در شرایطی که روند برچیده شدن تحریم ها بسیار کند بوده (اما به هر حال فرایندی است که در جریان است)، پیلار هیچ دلیل منطقی ارائه نمی کند که چرا از نفوذ اهرم ایالات متحده (در سیاست خارجی) کاسته خواهد شد. در عوض، او استدلال خود را بر روی یک پیش بینی و اما و اگر بنا می کند: «اگر مخاطبان تحریم های آینده باور کنند که قرار نیست تحریم ها آن طور که دولت ایالات متحده می خواهد در زمان کوتاهی لغو شود، بعید است که سیاست های مورد مناقشه خود را تغییر دهند.» این دیدگاه به چند دلیل اشتباه است:

نخست، مشخص نیست چرا کشوری که پیش تر هدف تحریم قرار گرفته ممکن است به جای رفع آهسته اما پیوسته تحریم ها، گزینه تحریم های طاقت فرسای بیشتر یا حتی جنگ را انتخاب کند. دوم، فاصله تاخیری که میان لغو تحریم ها و افزایش تجارت خارجی و سرمایه گذاری وجود دارد اساسا ماهیت یک رژیم تحریم را تغییر نمی دهد. پیلار اعمال تحریم ها و رفع تحریم ها را به عنوان سیاست هایی متمایز در نظر می گیرد که رویکردی قابل فهم است. با این حال، نارضایتی از تحریم به عنوان بخشی از یک استراتژی کلی، تاثیر قهری تحریم ها را خنثی نمی کند، بلکه تنها موجب بیشتر شدن افق زمانی یک رویداد تحریمی می شود.

علاوه براین، این بیشتر شدن افق زمانی تحریم، خود به چند روش باعث تقویت اهرم فشار واشنگتن می شود. همان طور که برخی مطالعات نشان می دهد تهدید به تحریم از اعمال تحریم به مراتب موثر تر است. اگر کشورهای دیگر متوجه باشند که نه تنها تحریم ها اعمال خواهند شد بلکه تا زمان رفع (کامل) آن ها آسیب اقتصادی و اعتباری بیشتری نیز متحمل خواهند شد، شاید تمایل بیشتری برای حل و فصل مسائل پیش از اعمال تحریم ها داشته باشند.

همچنین این فاصله زمانی آغاز فرایند لغو تحریم ها تا رفع کامل آن ها، می تواند فرصتی برای ایالات متحده باشد که روابط دیپلماتیک خود با کشوری که پیش تر تحریم کرده بود را (از سر گرفته و) تقویت کند. در مورد ایران نیز در شرایطی که تهران تلاش دارد تا به بازارهای مالی غرب دسترسی داشته باشد، برچیده شدن آهسته رژیم تحریم ها می تواند فرصتی برای واشنگتن به منظور تعامل بیشتر با ایران باشد. (به همین دلیل) ایالات متحده با تلاش برای همکاری با نهادهای مالی اروپایی و رفع نگرانی آنان نسبت به نقض احتمالی مقررات آمریکا در صورت همکاری با ایران، تلاش دارد تا به تهران نشان دهد که نسبت به تعهدات خود برای تشویق طرف های خارجی به تعامل با ایران پایبند است.

علاوه براین، واشنگتن و متحدان اروپایی قطعا امیدوارند که ببینند ایران در زمینه مقابله با پولشویی مدرن و قوانین مقابله با تامین مالی تروریست ها با آن ها همراه می شود. افزایش تعامل با ایران به صورت ارائه مشاوره به شرکت های ایرانی و دولت ایران در زمینه بهترین راه های جذب سرمایه گذاری خارجی و تجارت در بازارهای خارجی می تواند باعث تقویت نفوذ ایالات متحده در منطقه شده و همچنین منافع اقتصادی و امنیت ملی آمریکا را تامین کند.

پیلار همچنین نتیجه گیری می کند که ساختار پیچیده تحریم های آمریکا می تواند باعث شود که کشورهای قدرتمند اقتصادی به دنبال راهی برای تغییر سیستم مالی بین المللی باشند. سناریویی که تبدیل شدنش به واقعیت بعید به نظر می رسد.

در مجموع، این استدلال که یک فرایند بهبود اقتصادی کُند حاصل از لغو تدریجی تحریم ها، به دلیل افزودن بر درد و رنج کشورهای تحریم شده، می تواند از نفوذ ایالات متحده بکاهد، در واقع نادیده گرفتن راه های مختلفی است که به شرایط فعلی ختم شده است. این مسئله بیشتر شبیه داستان فردی است که از یک شکستگی و جراحت بسیار سخت رنج می برد. راه بهبودی جا انداختن استخوان شکسته و بخیه زدن زخم است. این درمان فیزیکی دردآوری است که چشم انداز آینده را تعیین می کند. در مورد ایران، ایالات متحده می تواند و البته باید از زمان آغاز فرایند لغو تحریم ها (تا رفع کامل آن ها) استفاده کرده، گفت وگو و تعامل خود را با ایران بیشتر کند. واشنگتن باید با نهادهای مالی کشورهای متحد خود همکاری نزدیکی داشته باشد و به تهران اطمینان دهد که در بازگرداندن ایران به عرصه اقتصاد جهانی جدی است.

منبع: نشنال اینترست/ ترجمه: بهاره محبی