اوباما در ریاض یکی به نعل زد یکی به میخ

دیپلماسی ایرانی: باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا در سفر خود به عربستان سعودی تلاش کرد کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را راضی کند که نسبت به آنها توجه دارد و تاکید کند که مواضع کشورش در بسیاری از موارد از جمله در مورد ایران با آنها هم سو است. او برای رسیدن به این هدف تعمدا از اشاره به مسائل حساس کشورهای این منطقه مثل حقوق بشر یا حمایت آنها از افراط گرایی خودداری کرد.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، او همه این کارها را کرد تا اظهارات گذشته اش که به نوعی بوی تمایل به ایران می داد را پاک کند و تاکید کند که پیمان استراتژیکش با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برای دهه ها ادامه خواهد داشت.

ناظران بر این اعتقادند که فرصت های موفقیت اوباما برای رسیدن به این هدف چند ماه بیشتر نیست، و این در حالی است که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در دو سال اخیر وارد رقابت منطقه ای شدند تا دست برتر را در نقش آفرینی های منطقه ای با اتکا به توانایی های داخلی و ایجاد پیمان های جدید که مبتنی بر رویکرد پان عربیسم باشد، ایجاد کنند.

باراک اوباما نگرانی خود را نسبت به آن چه تحرکات تهران در "بی ثباتی کردن" منطقه نامید، مخفی نکرد و به همتایان عرب خود پیشنهاد کمک های نظامی بیشتر برای نظارت بر تحرکات کشتی های ایرانی داد. اما در عین حال تاکید کرد، به مصلحت هیچ کشوری نیست که به جنگ با ایران برود که در حقیقت این پیام را به ایرانی ها داد که ایالات متحده هیچ برنامه ای برای رویارویی با ایران در آینده ندارد، و چندان هم مخالفتی با نفوذ روز افزون ایران در کشورهایی مثل یمن و سوریه و عراق ندارد. وی در کنفرانس مطبوعاتی خود در ریاض نیز گفت: «اختلاف های تاکتیکی با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در مورد ایران داریم. این نگرانی بر سر این است که گفت وگوهای ما با ایران باعث شود که این کشور جرات بیشتری پیدا کند و به رفتارهایی که کشورهای عربی از آن نگرانند ادامه دهد. من این نگرانی را درک می کنم اما تاکید می کنم که این گفت وگوها با ایران با طرف هایی در داخل ایران انجام می شود که عقلانیت بیشتری دارند.»

فیلیپ لی، عضو مجلس عوام و نایب رئیس شورای خاورمیانه در حزب محافظه کار انگلیس در واکنش به اظهارات متناقض اوباما در ریاض گفت: «کشورهای غربی در حال حاضر با توجه به این سوال سیاست خود را در رابطه با ایران پیگیری می کنند که آیا از عملیات اصلاحات گسترده در ایران حمایت کنیم یا دوباره ایران را منزوی کنیم و امور را به سمت ایجاد شورشی علیه نظام متمایل سازیم؟ به اعتقاد من غرب در حال حاضر متمایل به گزینه اول است. یعنی از اصلاحات در ایران حمایت می کند. اما کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می گویند یک دقیقه صبر کنید، از دور ننشینید و حرف بزنید، بیاید و کناری ما زندگی کنید تا به چشم خود ببینید که هر روز چه چیزی را مشاهده می کنیم و باید با چه چیزهایی مواجه شویم. با وجود این که من معتقد به گفت وگو با ایران هستم اما معتقدم که باید به حرف متحدانمان نیز به خوبی گوش کنیم و نگرانی های آنها را بفهمیم.»

در همین رابطه رابرت بن رودس، معاون امنیت ملی امریکا درباره تغییر مواضع ایالات متحده نسبت به متحدانش در شورای همکاری خلیج فارس گفت: «باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا و ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان روز چهارشنبه دو ساعت پشت درهای بسته نشستند و تشکیل جلسه دادند و طولانی ترین دیدار میان دو رهبر را انجام دادند. در این جلسه بحث های صریح و صادقانه ای صورت گرفت که شامل تمامی قضایایی که باعث نگرانی ها و تنش ها شده است، می شد.»

روزنامه تایمز لندن نیز در سرمقاله روز پنج شنبه خود نوشت که ایالات متحده و متحدان عربش در شورای همکاری خلیج فارس به صراحت با یکدیگر گفت وگو کردند اما این نگرانی وجود دارد که این صراحت لحن مشکلات بیشتری را باعث شود. این روزنامه می نویسد که عربستان سعودی احساس می کند که خارج از دایره امنیت امریکا قرار گرفته و دیگر ایالات متحده توجهی به آن نمی کند، به ویژه از زمانی که ایالات متحده توانست برای نخستین بار نفت صخره ای استخراج کند، عربستان احساس می کند دیگر امریکا به آن نیاز ندارد و برای همین از دایره توجهات امریکا خارج شده است. این روزنامه انگلیسی تاکید می کند، دقیقا الآن زمان آن فرا رسیده است که در روابط خود با اعراب بازنگری کنیم. دو طرف در حال حاضر بیش از هر زمانی از یکدیگر انتقاد می کنند. زمانی دو طرف می توانند به دوران سابق خود باز گردند که هر دو سیاست روشنی را در برابر یکدیگر در پیش بگیرند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11