آتش‌بس سوریه؛ شکننده و در آستانه فروپاشی

نویسنده: لورا روزن 

دیپلماسی ایرانی: واشنگتن اظهار نگرانی کرده است که احتمال عملیات مشترک ایران و روسیه علیه جبهه النصره در نزدیکی حلب می تواند آتش بس 6 هفته ای را در آستانه آغاز دور جدید مذاکرات در 13 آوریل برهم بزند. این هشدارها در حالی مطرح شده است که خشونت ها افزایش یافته و هر آن احتمال در هم شکستن آتش بس وجود دارد. دیپلمات ها نیز مدعی اند که دولت سوریه بار دیگر مسیر ارسال کمک های بشردوستانه را محدود کرده است.

مارک تونر سخنگوی وزارت خارجه در یازدهم آوریل در گفت وگو با خبرنگاران از افزایش خشونت ها اظهار نگرانی کرده و این اقدامات را مغایر با آتش بس خوانده است. به گفته تونر: «آتش بس ایده آل نبوده، اما توانسته به شکل قابل ملاحظه ای سطح خشونت ها را کم کند. درهم شکستن آتش بس پیش از آغاز دور جدی مذاکرات می تواند آسیب جدی به آن وارد کند.»

آمریکا و روسیه نیز گفتگوهای خود را در مورد در معرض خطر قرار گرفتن آتش بس افزایش داده اند. از آن جمله می توان به تماس تلفنی جان کری و همتای روس او، سرگئی لاوروف در دهم آوریل اشاره کرد. یکی از موضوعاتی که باعث نگرانی شده همکاری برخی از نیروهای معارض مشمول آتش بس با جبهه النصره است.

مقامات روسی به مقامات آمریکایی اعلام کرده اند که خود را متعهد به حفظ آتش بس می دانند. به گفته یکی از نیروهای معارض، مقامات روسی خطاب به مقامات آمریکایی سخنان نخست وزیر روسیه مبنی بر تدارک عملیاتی از سوی ارتش سوریه و به پشتیبانی روسیه برای آزادسازی حلب را غیرمنطقی خوانده اند.

به گفته یکی از خبرنگار ایرانی و انگلیسی پس از اظهار نگرانی آمریکا از شکست آتش بس در آستانه دور جدید مذاکرات، روسیه از پشتیبانی هوایی عملیات نیروهای ویژه ایرانی علیه جبهه النصره در اطراف حلب در یازدهم و دوازدهم آوریل امتناع کرده است.

دی میستورا روز 11 آوریل به دمشق و روز 12 آوریل به ایران سفر کرد تا با مقامات این دو کشور در مورد دور جدید مذاکرات و موضوع حساس انتقال قدرت سیاسی و موضوعات مربوط به آن مشورت کند. این در حالیست که دیپلمات های غربی مدعی اند که همکاری های دولت سوریه در ارسال کمک های بشردوستانه کاسته شده و کمترین پیشرفتی در آزادسازی بازداشت شدگان در زندان های سوریه و انتقال قدرت صورت نگرفته است.

دی میستورا پس از دیدار خود با امیرعبداللهیان در تهران گفت: «گفتگوهای ما حول کارآمدی مذاکرات آتی صورت گرفت. هر دو بر لزوم تداوم آتش بس، ارسال کمک های بشردوستانه و ضرورت ادامه روند سیاسی برای رسیدن به انتقال قدرت تفاهم داشتیم.» دی میستورا مشورت با مقامات ایرانی را به خاطر نفوذ آنها در سوریه ضروری خواند.

سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز پس از ارائه خلاصه گزارش دیدار دی میستورا به اعضای شورای امنیت از طریق ویدئو کنفرانس، از همه کشورهای دارای نفوذ در دولت سوریه خواست که در زمان حاضر از آن استفاده کنند. به گفته یکی از مقامات اروپایی که خواسته نامش فاش نشود، سوریه هم اکنون شرایط حساسی را تجربه می کند. آتش بس بسیار شکننده است و احتمال فروپاشی آن وجود دارد.

به گفته این مقام اروپایی باید بررسی کرد تا به این نتیجه برسیم که آیا می توانیم روسیه را متقاعد کنیم که به ما در کنترل انتقال قدرت در سوریه کمک کند یا خیر. روسیه نفوذ زیادی در سوریه دارد. این امکان وجود دارد که روسیه خواهان انتقال قدرت جعلی باشد به این صورت که سه یا چهار نیروی معارض را در بخش هایی از حکومت بپذیرد، اما بشار اسد را نیز همچنان حفظ کند.

به گفته وی: «باید روسیه را متقاعد کرد که جلوی آشوب در منطقه را بگیرد. ما به تغییر نیازمندیم. اگر بنا باشد اسد قدرت ارتش و سرویس های امنیتی را در دست بگیرد، تغییری صورت نخواهد گرفت. فکر نمی کنم برگزاری انتخابات در حالی که بشار اسد در قدرت باشد بتواند نتیجه بخش باشد.»

مذاکره کنندگان طرف معارضین معتقدند که آتش بس در آستانه فروپاشی قرار گرفته است و باید هر چه زودتر اقدامی در این زمین صورت بگیرد.

منبع: المانیتور / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25