رویکرد عربستان در تقابل با ایران موفق نبود

یک تحلیلگر مسائل منطقه ای به تبعات مصیبت بار آتش افروزی فرقه ای در منطقه که سعودی ها در روزهای اخیر پیشگام آن هستند، اشاره و تاکید کرد که این مصیبت حتی دامن کشورهایی که خود را از انقلاب و تجزیه دور می دانند نیز خواهد گرفت.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، عبدالباری عطوان تحلیلگر مسائل منطقه ای در مقاله ای در پایگاه اینترنتی رأی الیوم نوشت: منطقه در حال حاضر شاهد فضای جنگ سرد است که تدریجاً در نتیجه درگیری های موجود بین ایران و عربستان به سمت داغ شدن پیش می رود. این موضوع با قطع مناسبات فیمابین و توقف پروازهای هوایی بین دو طرف آغاز شده است. چیزهایی که از این اتفاقات به وجود خواهد آمد، می تواند به انحای مختلف در مسائل و جنگ های منطقه ای به ویژه در سوریه و یمن و تمامی منطقه تأثیرگذار باشد.

دیگر مانند چند هفته گذشته جنگ برای از بین بردن تروریسم داعش در صدر اولویت های منطقه ای و جهانی قرار ندارد، این در حالی است که چندی پیش امیدها برای از سرگیری مذاکرات بین دولت سوریه و مخالفان مسلح به سمت توافق برای تشکیل دولت وحدت ملی با اختیارات قابل توجه پیش می رفت تا زمینه ساز برگزاری انتخابات و تدوین قانون اساسی و رسیدن به راه حل سیاسی در منطقه شود، اما تمامی این آمال و آرزوها از بین رفت و بحران سوریه - ولو به صورت موقت هم که شده - به جای اول خود بازگشت.

ایران به دنبال آرامش در منطقه است

عربستان سعودی عمداً تنش دیپلماتیک و تحریک افکار عمومی سنی در برابر ایران را در دستور کار قرار داد، این در حالی بود که تهران برای حفظ دستاوردهای استراتژیک خود در سوریه از طریق ائتلاف با روسیه به دنبال آرامش در منطقه بود. ایرانی ها پیشروی های قابل توجهی را در عرصه میدانی به دست آورده بودند. آنها در یمن نیز موفق شده بودند رقیب سعودی خود را گرفتار کنند.

شکست توافق هسته ای هدف اصلی ریاض از بحران آفرینی های منطقه ای

روش کنونی عربستان سعودی مبتنی بر تلاش برای از بین بردن دستاوردهای ایران به علت موفقیت در عقد توافق نامه هسته ای با شش کشور غربی است که به رفع تحریم ها از این کشور و بازگشت آن به عنوان یک قدرت قابل قبول در جامعه جهانی منتهی خواهد شد. این بازگشت در ابعاد تئوریک در نیمه سال جدید میلادی اتفاق خواهد افتاد و به معنی بازگشت تهران به بازارهای نفتی و باز پس گیری میلیاردها دلار پول راکد شده این کشور و خرید تسلیحات جدید از روسیه و چین خواهد بود. 

رویکرد عربستان در تقابل با ایران موفق نبود

 رویکرد عربستان در بسیج دیگر دولت های سنی برای تقابل با ایران موفقیت آمیز نبود.

ترکیه که تنها یک هفته پیش شورای همکاری های استراتژیک با عربستان سعودی تشکیل داده بود، سفارت خود در تهران را تعطیل نکرد و سفیر خود را بیرون نکشید. بلکه روی خود را به سمت دیگری چرخاند و مواضع خود را در کناره گیری از این بحران مخفی کرد. آنکارا همچنین از آمادگی خود برای میانجیگری بین طرف های سعودی و ایرانی جهت رسیدن به سازش پرده برداشت.

کویت به عنوان عضو مؤسس شورای همکاری خلیج فارس نیز روابط خود با ایران را قطع نکرد و تنها سفیر خود در تهران را برای مشورت فراخواند. این کشور سفیر ایران را اخراج نکرد و سفارتخانه این کشور را نبست.

این در حالی بود که بحرین سفارت خود را تعطیل کرد و امارات نیز سطح نمایندگی دیپلماتیک خود در تهران را به کاردار کاهش داد.

سرخوردگی عربستان از ناتوانی در بسیج کشورهایی عربی علیه ایران

ناامیدی عربستان سعودی از رکود و سرخوردگی در محیط کشورهای خلیج خلیج فارس و عربی خود، این کشور را به سمت دو اقدام کشاند: اول اینکه خواستار برگزاری نشست فوق العاده وزرای خارجه دولت های شورای همکاری خلیج فارس در ریاض شد و در سوی دیگر خواستار تشکیل جلسه وزرای خارجه اتحادیه عرب در مقر آن یعنی قاهره شد تا به این ترتیب بتواند بسیج سیاسی عربی و کشورهای خلیج فارس برای مقابله با ایران تشکیل دهد.

فرصت راه حل سیاسی بحران سوریه به شدت کاهش پیدا کرده است

فرصت راه حل سیاسی بحران سوریه به شدت کاهش پیدا کرد و تلاش هایی که در طول نیمه دوم سال گذشته میلادی برای بهبود این فرصت انجام شده بود، به باد رفت. چرا که مخالفان سوریه به صورت عمده وابسته به عربستان سعودی هستند و مواضع خود را عمدتاً از ریاض دریافت می کنند. به این ترتیب در آینده شاهد افراط گرایی بیشتر آنها بنا به دستورات عربستان سعودی خواهیم بود و ریاض نیز به مبارزان میدانی خود قول سلاح های پیشرفته تر را خواهد داد. 

شرایط منطقه به نفع داعش و القاعده در منطقه رقم خواهد خورد

گروه های داعش و القاعده در عراق و سوریه و یمن با قدرت بیشتری از این جنگ فرقه ای و سرد که به نظر می رسد به واقعیت تحولات منطقه تبدیل شده، بیرون خواهند آمد. تحریکات فرقه ای در میان اهل تسنن از سوی عربستان سعودی احتمالاً به افزایش  حمایت اهل تسنن عراق  و سوریه از داعش منتهی خواهد شد و عناصر بیشتری از گوشه و کنار جهان اسلام داوطلب عضویت در این گروه ها خواهند بود، آن هم در شرایطی که داعش پیشتر شهر الرمادی را از دست داده و عربستان 42 عنصر القاعده را در روز شنبه گذشته اعدام کرد. این رویکرد می تواند به پایان آتش بس اعلام نشده القاعده با نیروهای ائتلاف سعودی در یمن منجر شود. در همین راستا می بینیم که تنش ها بین القاعده ضد نیروهای ائتلاف در عدن در دو روز گذشته افزایش پیدا کرده است. در این راستا استانداران عدن و لحج از تلاش برای ترور با خودروی بمب گذاری شده به صورت تعجب آوری نجات پیدا کردند.              

منطقه در حال حاضر در آستانه یک جنگ فرقه ای قرار گرفته است یا شاید بتوانیم بگوییم که چنین برنامه ای برای منطقه در نظر گرفته شده است. جنگی که اگر رخ بدهد تمامی تأسیسات منطقه را از بین می برد، مرزها را تغییر می دهد و زمینه ساز تکه تکه شدن دولت هایی خواهد بود که با تصور مصون ماندن از هرگونه انقلاب و تجزیه، آتش بیار معرکه بوده اند.