استراتژی فشار به ایران از سوی مخالفان توافق

نویسنده: جنیفر روبین

دیپلماسی ایرانی: در شرایطی که عمده تمرکز دستگاه سیاست خارجی آمریکا روی مبارزه با داعش و به طور ویژه شکست آن معطوف است، رابرت منندز، رهبر سابق اقلیت در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا موضوع پرونده هسته ای ایران، گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ابعاد نظامی احتمالی این پرونده و رای شورای حکام مبنی بر بسته شدن آن را مورد توجه قرار داده است.

منندز در بیانیه مکتوب خود آورده است: «من نمی توانم بپذیرم که آژانس بین المللی انرژی هسته ای به طور کامل و شایسته در گزارش خود به ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران در گذشته پرداخته باشد. این گزارش کامل و دقیق نبود و به طور قطع نمی تواند دیدگاه درستی در مورد برنامه هسته ای ایران در گذشته و آینده به ما اعطا کند. آمریکا نباید با بسته شدن پرونده پی.ام.دی ایران بر اساس یک گزارش سطحی و ناکامل موافقت کند.»

منندز در ادامه بیانیه خود مدعی شده است که: «این گزارش سابقه بدی برای آژانس بین المللی انرژی اتمی در بازرسی از برنامه هسته ای سایر کشورها به جای می گذارد و بدتر آن که، اطلاعات لازم در مورد پیشرفت برنامه هسته ای ایران را – اطلاعاتی که برای هدایت بازرسی های آژانس ذیل برجام ضروری است- در اختیار آمریکا قرار نمی دهد. این گزارش همین طور می تواند چراغ سبزی برای ایران باشد که در حال آزمایش حدود برجام و حد حساسیت جامعه بین المللی به روی اجرای تعهدات خود است.»

منندز به همراه حامی همیشگی خود، سناتور مارک کرک خواهان تصویب قانونی برای ایجاد آمادگی در مقابل تخطی های احتمالی ایران از تعهدات خود در آینده شده اند. استدلال بنیادین کرک و منندز توجیه شده به نظر می رسد، اما تحریم ها بیشتر باید در راستای محدود کردن ویورهای اجرایی (اختیارات رئیس جمهور برای لغو اجرای تحریم ها) و تصویب تحریم هایی به دلیل رفتار ایران در حوزه های غیر هسته ای صورت بگیرد.

در مورد عملکرد ایران و تخطی های آن از قانون، می توان به آزمایش موشکی اخیر ایران اشاره کرد که به تصریح سازمان ملل تخطی از قطعنامه شورای امنیت است. این آزمایش حتی به مذاق دموکرات های کنگره که از حامیان توافق با ایران بودند نیز خوش نیامده است.

سناتور کریس کونز در همین زمینه می گوید: «نگرانی من این است که ایران با اقداماتی از این دست بخواهد نشان بدهد که قوانین بین المللی و محدودیت ها را نادیده می گیرد و عدم اقدام جدی ما نیز منجر به تداوم و تشدید این اقدامات از سوی ایران شود.»

سناتور کونز و سایر سناتورهای آمریکایی بر این اعتقاد هستند که در صورت عدم پاسخگویی موثر سازمان ملل- از طریق شورای امنیت- آمریکا باید به صورت یکجانبه وارد عرصه عمل شود.

ایلیوت کوهن، ری تکیه و اریک ادلمن که از کارشناسان منتقد توافق هستند، بر این اعتقادند که تمامی سیاست های فعلی ایران در تعارض با برجام است. به عقیده این کارشناسان توافق باید مورد بازنگری قرار بگیرد: «در دوران مذاکرات کنترل تسلیحات با اتحاد جماهیر شوروی سابق، اصحاب رسانه ریگان را برای پافشاری بر خروج همه موشک های میان برد شوروی از اروپا مورد انتقاد قرار داده و وی را ساده لوح خواندند. شوروی که درگیر مشکلات داخلی گسترده ای بود، هیچ چاره ای جز مذاکره نداشت و بالاخره در 1987 شوروی همان کاری را انجام داد که آمریکا از آن خواسته بود. در مورد ایران هم همین الگو، با اعمال فشار بیشتر از سوی آمریکا، باید تکرار شود.»

به نظر این نویسندگان فشار بیشتری باید بر ایران اعمال شود و این اعمال فشار باید علاوه بر تغییر در توافق هسته ای شامل تنبیه ایران برای رفتارهای منطقه ای خود، حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر شود. در این راستا باید با حفظ ساختار تحریم ها، تا حد امکان ایران را از اقتصاد جهانی دور نگاه داشت و با ایجاد کمپینی سیاسی، دلزدگی مردم ایران از نظام خود را بیشتر کرده و زمینه های بروز تفرقه در حلقه سیاسی این کشور را فراهم کرد. این افراد به طور ویژه بر شناسایی سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی تاکید دارند. به این ترتیب تمامی شرکت های بین المللی که با این سازمان ارتباط تجاری- اقتصادی برقرار کنند، دسترسی خود به بازار آمریکا را در معرض خطر قرار می دهند.

این افراد همچنین به شکل دهی به ائتلاف بین المللی علیه ایران، برای خنثی کردن فعالیت های منطقه ای آن تاکید دارند. در این راستا برکناری بشار اسد از قدرت در سوریه و کاهش نفوذ ایران در این کشور، حمایت از ترکیه در جنگ علیه اسد، ایجاد منطقه پرواز ممنوع، کاهش نفوذ ایران در عراق، تقویت اتحاد با دول سنی و تقویت جایگاه گروه های سنی مذهب در عراق و حمایت از نیروهای عرب به کمک نیروهای آمریکایی است. رئیس جمهور بعدی باید به جای تظاهر به اینکه اسد متحد آمریکا است و یا روسیه در حال جنگ با داعش است، بر نقش رهبری آمریکا تاکید کند و به مبارزه با نفوذ ایران به عنوان مبارز اصلی در میدان جنگ با داعش بپردازد.

در شرایطی که کلینتون به عنوان نامزد پیشتاز دموکرات ها برنامه ای برای اصلاح وضعیت حاضر ندارد، نامزدهای جمهوری خواه ریاست جمهوری باید استراتژی های خود را برای اصلاح میراث دموکرات ها با دقت تدوین کنند.

منبع: واشنگتن پست/ ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 25