اشتباهاتی که باعث شکست سلطان شدند

دیپلماسی ایرانی: هیچ کس نمی تواند منکر اهمیت و نقش ترکیه به عنوان کشوری محوری و موثر در سطح جهانی شود. تاثیر ترکیه نه تنها بر منطقه عربی بسیار بالا است بلکه بر اتحادیه اروپا و آسیای میانه نیز تاثیر به سزایی دارد. ترکیه کشوری است صاحب تاریخ و تمدن و از ملتی برخوردار است که در گذشته تاریخی خود توانسته اند یکی از بزرگترین امپراتوری ها را در طول تاریخ بسازند.

در روزهای اخیر ترکیه شاهد تغییرات شدیدی در نقشه سیاسی خود بوده است. حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم بر کشور بخش مهمی از جایگاه مردمی خود را از دست داد و این مساله سبب شد تا بسیاری از کرسی های خود را در پارلمان ترکیه از دست بدهد.

شکی نیست که چند دستگی بسیاری برای قضاوت بر سر شخصیت رئیس جمهوری ترکیه، رجب طیب اردوغان در ترکیه وجود دارد. او انسانی است که در جاه طلبی ها و بلندپروازی هایش مبالغه می کند و تلاش دارد تصویر سلطان های عثمانی قرن هجدهم ترکیه را احیا کند. در ابتدا تلاش کرد خود را به عنوان رهبر ترکیه جا بزند اما در آخر سر از کاخ های آن چنانی در آورد و سعی کرد حال و هوای دوران عثمانی از لحاظ لباس و سرباز و نگهبان ها را احیا کند. اما از همه اینها مهمتر این است که این مرد تلاش می کرد قانون اساسی را تغییر دهد تا صلاحیت های بیشتری به خود بدهد تا بیشتر دیکتاتور و مستبد شود.

حقیقت این است که اردوغان فرصت را از دست داد و به نظر می رسد که دیگر نتواند با توجه به عدم برخورداری از اکثریت در پارلمان اختیارات بیشتری را برای خود در نظر بگیرد مگر از طریق استبداد.

آن نمونه عثمانی که رئیس جمهور اردوغان در ذهن می پروراند عبث و بیهوده از کار در آمد و اکنون روشن شده که بزرگترین آرزوی او قابل تحقق نیست، دنیا تغییر کرده، بسیاری چیزها هم تغییر کرده اند. حتی قدرت و معادلات و پازل سیاسی و مناطق تحت نفوذ نیز تغییر کرده است.

اختلافات بسیاری بر سر شخصیت اردوغان با توجه به شیوه ای که در پیش گرفت و غرور بالایی که دارد و همچنین توجه بسیارش به راهی که ترکیه قدیم پیمود که در آخر به کاخی منتهی شد که هزار اتاق دارد، وجود دارد. گویی که سلطان سلیم دوباره بازگشته است، همان طور که در سریال حریم سلطان بازگشت.

هیچ کس نفهمید چرا رئیس جمهور اردوغان خود را تا این درجه درگیر مساله مصر کرد و کاری کرد تا مصری ها در برابر سیاست های ترکیه در قبال کشورشان دو دوسته شوند. آیا رویای تبدیل شدن به خلیفه اسلامی را با شراکت یا بند و بست با اخوان المسلمین در ذهن می پروراند؟ آیا تصور می کرد که امپراتوری عثمانی با آن ارتش هایش بار دیگر دروازه های شرق جهان عرب را خواهد کوبید و عراق و سوریه و لبنان و اردن و دیگر پایتخت های عربی را تصرف خواهد کرد؟

رویاهای توسعه طلبانه اردوغان بودند که باعث شدند او را ملامت کنند، به خصوص که به آنها ادامه داد و اشتباه کرد و مشکلات بسیاری را بر ملت ترکیه تحمیل کرد.

بر خلاف آن چه بعضی ها تصور می کنند اردوغان سقوط نخواهد کرد اما قطعا می توان گفت که او در پیگیری رویاهایش ناکام مانده است و دیگر نمی تواند آنها را دنبال کند. گویا مرحله پاییزی سرنوشت این مرد آغاز شده است.  

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11