انتظارات ناممکن کشورهای عربی از توافق هسته‌ای ایران
به گزارش «تابناک»، روزنامه «تلگراف» در مطلبی به بررسی دیدگاه کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس درباره مذاکرات هسته ای ایران پرداخته و می نویسد، در حال حاضر، به هیچ وجه این احتمال که توافق هسته ای ایران موجب رضایت خاطر این کشور ها شود، وجود ندارد. رهبران کشورهای عربی، از نقش ایران در منطقه نگران هستند. به همین سبب، آن ها توافق هسته ای را فرصتی برای مهار این قدرت منطقه ای رقیب می بینند.
با این حال، توافقی که آن ها به دنبال آن هستند، توافقی است که ایران هرگز با آن موافقت نخواهد کرد. کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس خواستار توقف برنامه هسته ای ایران و بستن هرگونه مسیر احتمالی این کشور به سوی بمب هستند. به طور خاص، آن ها می خواهند ایران غنی سازی اورانیوم را متوقف کرده و تأسیسات هسته ای فردو و همچنین تأسیسات آب سنگین اراک را تعطیل کند.
کشورهای عرب منطقه همچنین ادعا می کنند، نسبت به امنیت تأسیسات هسته ای ایران نگرانند. در سطح منطقه ای، آن ها خواستار کاهش نفوذ و مداخله ایران در سوریه، یمن، عراق و لبنان و توقف آنچه آن ها «توسعه طلبی» ایران می خوانند، هستند.
کشورهای منطقه از این می ترسند ایران و آمریکا پس از حصول توافق هسته ای به یکدیگر نزدیک تر شوند. از دید آن ها، برقراری روابطی تازه میان ایران و آمریکا، تعهد ایالات متحده به امنیت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را کاهش می دهد. همکاری محدود اما موفق تاکتیکی میان ایران و آمریکا در مبارزه با داعش در عراق، سبب تشدید این نگرانی ها شده است.
همین امر توضیح می دهد که چرا مقامات کشورهای منطقه در نشست خود با رئیس جمهور آمریکا در کمپ دیوید، خواستار تعهد بیشتر آمریکا نسبت به امنیت خود هستند. البته منظور آن ها از تعهد آمریکا، چیزی بیش از تأمین سلاح از سوی واشنگتن است. از سوی دیگر، این کشور ها خواستار دریافت تعهداتی بیش از آن چیزی هستند که ایران تمایل به واگذاری آن در چهارچوب توافق هسته ای دارد.
ایران توافقی را نخواهد پذیرفت که برنامه غنی سازی اش را به کلی متوقف سازد؛ اما برقراری محدودیت های مشخص را خواهد پذیرفت. بر اساس مفاد تفاهم هسته ای لوزان، شمار سانتریفیوژهای ایران ۶۸ درصد و میزان ذخایر اورانیوم غنی شده این کشور نیز ۹۷ درصد کاهش خواهد یافت و تعهدات دیگری نیز در موضوع هسته ای از سوی ایران ارائه خواهد شد.
اما حصول توافق هسته ای با ایران در پایان ماه ژوئن، یکی از بزرگ ترین نگرانی های کشورهای عرب منطقه را برطرف خواهد کرد؛ زیرا دستیابی ایران به سلاح هسته ای را غیرممکن خواهد ساخت. هیچ گونه توافقی وجود نخواهد شد که بر اساس آن، محدودیتی بر برنامه هسته ای ایران اعمال نشود، بازرسی از تأسیسات هسته ای ایران وجود نداشته باشد و در نتیجه، ایران امکانی برای ساخت احتمالی سلاح هسته ای داشته باشد.
از سوی دیگر، توافقی که حاصل می شود، تنها به موضوع هسته ای اختصاص دارد. نه آمریکا و نه ایران آماده پرداختن رسمی به موضوعات مربوط به امنیت منطقه در چهارچوب توافق نیستند. اگر هم چنین بود، ایران هرگز چیزی که به محدود شدن نفوذش در منطقه منجر می شد، امضا نمی کرد.
اما کشورهای منطقه اشتباه می کنند که می پندارند توافق نهایی هسته ای، عامل تعیین کننده جایگاه ایران در منطقه است. فارغ از هرگونه توافق، ایران هم اکنون قدرتی مسلط در خاورمیانه است و به عنوان کشوری بزرگ و غنی از لحاظ منابع طبیعی، قابل نادیده گرفتن نیست. آنچه توافق هسته ای انجام خواهد داد، این است که جلوی توسعه بیشتر برنامه هسته ای را خواهد گرفت و راه را برای تعامل سازنده با قدرت های منطقه ای و بین المللی فراهم خواهد کرد.
در خاورمیانه، اینکه پیروزی واقعی به چه معناست، معمولاً نادیده گرفته می شود: پیروزی موقعیتی است که در آن، هر دو طرف با چیزی کمتر از آنچه در ابتدا می خواسته اند، عرصه را ترک می کنند. در حالی که توافق نهایی هسته ای با ایران ممکن است همه موضوعات را مورد توجه قرار ندهد، بهترین نتیجه ای خواهد بود که هرکسی در منطقه می تواند منطقاً انتطار آن را داشته باشد.
گفتنی است، به جز روزنامه «تلگراف»، روزنامه «نیویورک تایمز» نیز امروز گزارشی را درباره درخواست های کشورهای عربی منطقه از آمریکا منتشر کرده و در آن، از «سوگند اعراب برای مسابقه هسته ای با ایران» خبر داده است.
این روزنامه می نویسد، دیروز که سران عرب برای ناهار در کاخ سفید گردهم آمده بودند تا در نهایت امروز در کمپ دیوید نشست برگزار کنند، باراک اوباما با مسأله ای مهم مواجه شد: عربستان و بسیاری از کشورهای کوچک عربی سوگند می خورند آن ها به هر میزان که ایران اجازهٔ غنی سازی اورانیوم پیدا می کند، غنی سازی کنند.
به نوشته این روزنامه، یکی از سران عرب که آمادهٔ دیدار با اوباما می شد گفت: «ما نمی توانستیم سر جای خود بنشینیم و نظاره گر این باشیم که ایران اجازه پیدا می کند توانایی های هسته ای خود را حفظ کند و به تحقیق در این زمینه ادامه می دهد». با این حال، به عقیده «نیویورک تایمز»، از آنجا که کشورهای غربی حاضر نخواهند بود فن آوری های حساس هسته ای را در اختیار کشورهای عربی بگذارند، احتمالاً آن ها برای این منظور متوجه پاکستان و کره شمالی خواهند شد.
نظر شما :