«چالش تفسیرها» از بیانیه لوزان

 

به گزارش فرارو، پس از گذشت دو روز از تفاهم در وقت اضافه ایران و گروه ۱+۵ در مذاکرات لوزان۲، که منجر به صدور بیانیه ای مشترک که حکایت از حصول توافق بر سر راهکارهای فنی و حقوقی به منظور دستیابی به «توافق جامع» داشت، تفسیرهای متفاوت و متناقضی از این بیانیه ارایه شده است. 

 

برای نمونه از یک سو تیم مذاکره کننده هسته ای ایران تاکید دارد که در پایان توافق جامع تمام تحریم های اعمال شده علیه کشورمان در رابطه با موضوع هسته ای لغو خواهد شد و از سوی دیگر اطلاعیه وزارت خارجه آمریکا درباره تفاهم هسته ای حاصل شده با ایران در جریان مذاکرات لوزان حکایت از آن دارد که قرار نیست این تحریم ها یکباره لغو شود. 

 

در خصوص صدور قطعنامه شورای امنیت برای لغو قطعنامه های پیشین شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریم های ذیل آن ها علیه کشورمان، نیز تیم مذاکره کننده هسته ای ایران تاکید دارد که در پایان توافق جامع چنین قطعنامه ای قرار است صادر شود. 

 

این در حالی است که در اطلاعیه وزارت خارجه آمریکا آمده است که «تمامی قطعنامه های پیشین شورای امنیت سازمان ملل مرتبط با مسئله هسته ای ایران همزمان با تکمیل اقدامات مرتبط با هسته ای که نگرانی های کلیدی (غنی سازی، فردو، اراک، ابعاد احتمالی نظامی و شفافیت) را پاسخ دهد، برداشته می شود.» 

 

در حالی که بیانیه صادر شد و در پایان مذاکرات ۸ روزه لوزان که توسط محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرائت شد تا حدود زیادی بر صحت اظهارات تیم مذاکرات کننده هسته ای ایران تاکید دارد. 

 

ارایه تفسیر متفاوت از توافقات و تفاهمات به خصوص میان ایران و آمریکا موضوع تازه ای محسوب نمی شود چرا که پیش از این نیز پس از توافق اولیه هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵ در ژنو۳ موسوم به برنامه اقدام مشترک، آمریکایی ها تفسیر خاص خود را در قالب فکت شیت ارایه کردند. 

 

اجرای برنامه اقدام مشترک هم تناقض در توافق با اظهارات مقامات آمریکایی را اثبات کرد. به طوری که فکت شیت آمریکایی ها درباره برنامه اقدام مشترک تفاوت زیادی با واقعیت توافق میان ایران و گروه ۱+۵ داشت. 

 

عمده دلیل ارایه چنین تفسیرهای متفاوتی از تلاش برای اقناع افکارعمومی داخلی و به خصوص مخالفان تندروی جمهوری خواه با این هدف که نشان داده شود آمریکا در حصول توافق، دست بر تر را با اعطای حداقل و کسب حداکثر امتیاز داشته است؛ ناشی می شود. 

 

بر این اساس تفسیرهای متفاوت آمریکایی ها از توافقات و تفاهمات هسته ای بیشتر مصرف داخلی دارد. هر چند گاهی خوراکی که از سوی دولت آمریکا ارایه می شود در خارج و به خصوص در ایران نیز مصرف می شود. 

 

در همین حال در ایران تندروهای داخلی که از ابتدای آغاز به کار دولت روحانی به دلیل اختلاف عقیده سیاسی و جناحی منتقد رویکرد متفاوت دولت در مذاکرات هسته ای بوده اند بیش از آنکه به تیم مذاکره کننده و دولت ایران اعتماد کنند به تفسیر متفاوت آمریکایی ها استناد می کنند. 

 

از این رو در حالی که از تفاهم صورت گرفته از سوی مردم، ائمه جمعه، برخی مقامات و کار شناسان و صاحب نظرات کشورمان مورد استقبال قرار گرفته است، تندرو ها و دلواپسان داخلی با استناد به تفسیرهای ارایه شده از سوی آمریکایی ها دولت و تیم مذاکره کننده را متهم به پنهان کاری یا همان دروغ گویی می کنند. 

 

در همین حال روزنامه کیهان در سرمقاله خود مدعی شده است که در مذاکرات لوزان کلاه سرمان رفت. در بخشی از این سرمقاله حسین شریعتمداری نوشت: فقط نیم نگاهی به متن توافق لوزان به وضوح نشان می دهد امتیازاتی که ایران سخاوتمندانه تقدیم حریف کرده است، شفاف و قابل اندازه گیری است اما، آنچه حریف بر عهده گرفته است، مبهم، چندپهلو و تفسیرپذیر است به گونه ای که «وعده نسیه» گویا ترین تعریف برای آن است. 

 

وطن امروز هم در گزارش نخست ذیل تیتر ۱+۱۲ مدعی شد که اسناد مکتوب از عدم توازن فاحش داده ها و ستانده های توافق لوزان حکایت می کند. 

 

برخی نمایندگان مجلس در گفت و گو با خبرگزاری ها مدعی شدند که این توافق منجر به انهدام برنامه هسته ای ایران شده است. 

 

این در حالی است که منتقدان خارجی برنامه هسته ای ایران از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گرفته تا ری تکیه محقق شورای روابط خارجی آمریکا معتقدند که این تفاهم نه تنها برنامه هسته ای ایران را به عقب نرانده است بلکه مهر تاییدی بر حقانیت ایران برای استفاده از برنامه صلح آمیز هسته ای زده است. 

 

در همین حال علی خرم، کار شناس مسائل بین الملل در سرمقاله روزنامه اعتماد نوشت: آنچه دکتر ظریف تاکنون مذاکره و تفاهم کرده، ضامن حفظ صنعت هسته ای و حفظشان و قدر و منزلت جمهوری اسلامی ایران در سطح بین المللی است. وی توانسته تحریم ها را ملغی کرده و ایران را شریک بین المللی کشورهای هسته ای قرار دهد. 

 

بر این اساس به نظر می رسد که بار دیگر تمام آنچه که از سوی منتقدان هسته ای با استناد به تفسیر متفاوت ارایه شده از سوی آمریکایی ها دارد ریشه در اختلافات سیاسی و جناحی و نگرانی از مختومه شدن پرونده هسته ای در دولت رقیب دارد. 

 

این در حالی است که امروز محمد باقر قالیباف شهردار تهران در سرمقاله روزنامه همشهری این روکرد را خیانت به آرمان های دانست و نوشت: موضوع مذاکرات هسته ای یک موضوع ملی و فراجناحی است و تحلیل و موضع گیری درباره آن از عینک منافع و مصالح گروهی و جنــــاحـی بزرگ ترین خیانت به آرمان های انقلاب و آینده این ملت و سرزمین است.