سقوط قیمت نفت با توافق هسته‌ای

نویسنده: نیک کانینگهام

دیپلماسی ایرانی: به غیر از برنامه هسته ای ایران، مذاکرات لوزان سرنوشت بهای نفت را نیز تعیین می کند. شهر لوزان سوئیس که در چند روز گذشته میزبان مذاکرات جان کری وزیر امور خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف همتای ایرانی وی بوده است، اکنون مکانی نامیمون برای بازارهای نفتی محسوب می شود. کشورهای 1+5 و ایران امیدوارند در این مذاکرات به توافقی دست یابند که تغییر تاریخی در روابط را در پی خواهد داشت.

اگرچه موضوع اصلی مورد مذاکره منع گسترش تسلیحات هسته ای است، اما یکی از عوارض جانبی قابل توجه مذاکرات، تاثیر نتیجه آن بر بهای نفت در بازارهای جهانی خواهد بود. ایران که یکی از اعضای سازمان اوپک و یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت در جهان است، هنوز هم نفوذ و تاثیر بالایی در بازارهای نفتی دارد.

در شرایط کنونی، میزان تولیدات نفتی از میزان تقاضا در بازار حدود یک و نیم میلیون بشکه در روز بیشتر است و اگر ایران و آمریکا بتوانند اختلافات خود را حل کنند، این رقم به طور قطع افزایش چشمگیری خواهد داشت.

ایران امیدوار است که بتواند در صورت حصول توافق، تولیدات نفتی را در چند ماه آتی به میزان یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد و این افزایش تولیدات ضربه ای جدید به بازار نفت وارد خواهد آورد. چشم انداز پایان دائمی تنش ها با ایران به ویژه در شرایطی که عربستان سعودی به من حمله کرده است، به کاهش بیشتر بهای نفت منجر خواهد شد.

هنوز مشخص نیست که حتی در صورت لغو کامل تحریم ها، ایران با چه سرعتی خواهد توانست فعالیت در صنعت نفت را به روال سابق بازگرداند. ایران منابع نفتی وسیعی دارد، اما قطع شدن روابط این کشور با بازارهای بین المللی بسیاری از سرمایه گذاران را نگران کرده و از سوی دیگر، میدان های نفتی ایران نیاز به نگهداری و مراقبت دارد. اما به نظر می رسد لزوم لغو تحریم ها و افزایش تولیدات نفتی ایران را به توافق با غرب ترغیب کرده است. حسن روحانی رئیس جمهور ایران به دنبال جلب شرکت های نفتی بین المللی برای بازگشت به ایران است، چرا که این اقدام کلید افزایش تولیدات نفتی محسوب می شود.

با این حال، همه این مسائل مربوط به آینده هستند. به رغم اینکه مدت زمانی طول می کشد تا ایران بتواند تولیدات نفتی خود را افزایش دهد، نمی توان تاثیر ناگهانی حصول توافق را بر بهای نفت نادیده گرفت. امضای توافق هسته ای ایران اول از همه به شرکت های نفت شیل آمریکا آسیب خواهد رساند. طبق پیش بینی تحلیلگران، کاهش 5 دلاری بهای هر بشکه نفت خام که احتمالا به محض حصول توافق روی خواهد داد و همچنین انتظار برای ارائه میزان بیشتری از نفت ایران در بازار، سبب خواهد شد بهای نفت برای مدت زمان طولانی تری پایین بماند و این مسئله بیش از همه، تولیدکنندگان نفت شیل را تحت فشار خواهد گذاشت و حتی ممکن است به ورشکستگی این شرکت ها منجر شود.

در مقابل، شکست مذاکره کنندگان در حصول توافق تاثیری عکس بر بازار خواهد داشت. اگر توافقی حاصل نشود هیچ راه مشخصی برای دستیابی به راه حلی صلح آمیز برای مناقشات میان ایران و غرب وجود نخواهد داشت. در حالی که کری و ظریف وزرای امور خارجه آمریکا و ایران در سوئیس در حال مذاکره هستند، تنش ها میان دو کشور در شبه جزیره عربی شدت گرفته است. حمله عربستان سعودی به یمن به تنهایی تاثیر شدید بر بازار نفت نخواهد داشت، اما اگر آمریکا و ایران در یمن درگیر شوند و به طور همزمان مذاکرات در لوزان شکست بخورد، آنگاه احتمال بروز جنگی تمام عیار در منطقه افزایش می یابد.

ظاهرا طرفین مذاکره در خصوص برنامه هسته ای ایران هنوز با یکدیگر بر سر مسائلی همچون زمان بندی لغو تحریم ها، با یکدیگر اختلاف نظر دارند. ایران خواستار لغو فوری تحریم هاست و از سوی دیگر می خواهد محدودیت کمتری در استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته داشته باشد. خبرهای ضد و نقیضی در مورد گفتگوها شنیده می شود و هنوز معلوم نیست مذاکرات چه نتیجه ای خواهند داشت. با این حال، توافق هسته ای برای صلح بین المللی مفید خواهد بود و امید بر این است که طرفین بتوانند اختلاف نظرهای خود را کنار بگذارند و به بهبود روابط بیاندیشند.

منبع: سی اس آر مانیتور / مترجم: طلا تسلیمی