کردهای مقاوم در برابر داعش

نویسنده: کریستین کریل

دیپلماسی ایرانی: اقدامات اخیر داعش نگرانی هایی را در سطح بین المللی در پی داشت. بریدن سر دو مرد بی گناه ژاپنی به اندازه کافی ناراحت کننده بود و اندکی بعد، تصاویر ویدیویی کشتار وحشیانه خلبان اردنی منتشر شد. در روزهای اخیر نیز داعش ادعا کرد گروگان 26 ساله آمریکایی در حمله هوایی اردن کشته شده است. لازم به اشاره نیست که رهبران داعش تمایل شدیدی به فیلمبردای از اعدام های وحشیانه و انتشار آنها در اینترنت دارند.

واکنش ها به خشونت های داعش قابل پیش بینی بود: باراک اوباما داعش را گروهی بی رحم و شرور توصیف کرد. اما مسئله اینجاست که آمریکا چه اقدامی در مقابله با داعش انجام داده است؟! اشتون کارتر این هفته تصریح کرد آمریکا می بایست داعش را با «شکستی دائمی» مواجه سازد و بخشی از اقدامات در این زمینه به حمایت از «شرکای حاضر در میدان جنگ» مربوط می شود. منظور وی از این اظهارات به اردن بود، کشوری که مردم آن به شدت از کشته شدن هم وطن خود وحشت زده شده اند. حمایت آمریکا از مردم اردن هیچ مشکلی ندارد، اما جای تعجب است که چرا اشتون در اظهارات خود هیچ اشاره ای به کردها نکرد: مردمانی که به رغم داشتن منابع محدود، جنگی تمام عیار علیه داعش آغاز کرده اند.

در چند هفته گذشته کردها توانستند تنها پیروزی جهانیان را در مقابل داعش رقم زنند. نیروهای کرد در سوریه در ماه ژانویه و پس از چندین هفته درگیری خشونت آمیز، در نهایت داعش را از شهر مرزی کوبانی بیرون راندند. نیروهای پیشمرگ کردستان عراق نیز در روزهای گذشته موفق شدند از جنگجویان داعش که حمله ای ناگهانی علیه شهر کرکوک آغاز کرده بودند، پیشی بگیرند.

تلاش های نیروهای کرد در منطقه از هر جهت پیروزی بزرگی در مقابل داعش محسوب می شود، اما این پیروزی ها بهای سنگینی داشتند. به گفته کاروان زبری سخنگوی دولت کردستان در واشنگتن، از زمان آغاز درگیری ها با داعش از تابستان گذشته تاکنون حدود هزار نیروی کرد جان خود را از دست دادند. زبری تصریح کرد تلفات به شدت بالا بود چرا که بسیاری از نیروهای پیشمرگ تجهیزات کافی برای شرکت در درگیری نداشتند. (در مقایسه می توان به این مسئله اشاره کرد که تلفات نیروهای آمریکایی در 12 سال گذشته در عراق به 4491 کشته رسید.)

در تابستان گذشته، زمانی که داعش جهانیان را با حمله در سراسر مرزهای سوریه و اشغال شهر موصل، دومین شهر مهم در عراق غافلگیر کرد، آمریکا و دیگر اعضای ائتلاف علیه داعش خیلی سریع از برنامه ارسال سلاح و تجهیزات برای کردها و حمایت هوایی خبر دادند. حمایت هوایی به اجرا گذاشته شد و حتی پنتاگون برنامه ای را برای آموزش نظامی نیروهای کرد آغاز کرد. اما ارسال سلاح به منطقه به چند هزار جعبه مهمات و اسلحه محدود شد که بیشتر آنها نیز توسط آلمان و متحدان ناتو در شرق اروپا تامین شده بود.

کردها که داعش را از روی تجربه ای ناخوشایند می شناسند، با دشمنی مواجه هستند که زرادخانه ای از سلاح ها و تانک های ساخت آمریکا در اختیار دارد. آنچه که کردها به آن نیاز دارند تسلیحات سنگین، موشک های ضد تانک و تانک است. نیروهای کرد در شرایطی به جنگ با داعش ادامه می دهند که گاهی تنها سلاح آنها، تفنگ های به دست آمده از جنازه داعشی هاست.

لازم به توجه است که کردها وفادارترین متحدان واشنگتن در خاورمیانه بوده اند. آمریکا در هشت سال جنگ در عراق حتی یکی از نیروهای خود را در مناطق تحت تسلط کردها از دست نداد. همچنین در میان مسلمانان سنی، کردها به شدت با جهادگرایی های افراطی مخالف هستند. اگرچه منطقه کردستان مشکلات مخصوص به خود را دارد، اما شرایط در دیگر مناطق در عراق به مراتب وخیم تر از منطقه کردستان است.

اما اکنون سوال اینجاست که چرا آمریکا به وعده های خود در حمایت از نیروهای کرد عمل نمی کند؟! پاسخ همانند همیشه مسائل سیاسی است: آمریکا نمی خواهد عراق تجزیه شود و از این رو از قدرت دادن به کردها در شمال عراق خودداری می کند. در ظاهر امر، این سیاست به خوبی قابل درک است. قدرت گرفتن کردها در شمال عراق و خطر تجزیه این کشور، توازن قدرت را در کل منطقه بر هم خواهد زد و حتی ممکن است بر شدت بی ثباتی در منطقه ناآرام خاورمیانه بیافزاید. از این رو، واشنگتن برای بغداد حق وتوی ارسال سلاح برای کردها را در نظر گرفت.

اما در واقعیت، کردها در شمال عراق خودمختاری تشکیل داده اند و احتمال اینکه دولت مرکزی عراق تصمیم بگیرد برای مقابله با کردها به منطقه نیرو اعزام کند، بسیار اندک است. کردها نشان داده اند که تا زمانی که برای تصمیم گیری در مورد امور خود آزادی عمل داشته باشند، تمایلی به اعلام استقلال ندارند. این مسئله به نفع همه خواهد بود و بغداد و اربیل نیز در همین راستا توافقنامه ای امضا کردند. از سوی دیگر، اثبات شده است که دولت مرکزی عراق و نیروهای کرد توانایی همکاری موثر در میدان جنگ را دارند.

از این رو، راه حل مقابله با جنگجویان داعش ساده است: واشنگتن می بایست کمک ها به نیروهای کرد را افزایش دهد و اگر واقعا قصد شکست دادن داعش را دارد، بهترین گزینه حمایت از نیروهای کرد در میدان های جنگ است.

منبع: فارن پالسی / مترجم: طلا تسلیمی