به توفیق روحانی برای توافق هسته‌ای خوشبینم

دیپلماسی ایرانی: بخش مطالعات خاورمیانه اندیشکده «ویلسون» در واشنگتن، ویژه نامه ای را با عنوان «بعد از مذاکرات ایران و 1+5» منتشر کرده است. 32 متخصص مسائل خاورمیانه و ایران در حوزه های روابط و امنیت بین المللی با طرح نقطه نظرات خود، به نوعی آینده بعد از مذاکرات را پیش بینی کرده اند که "دیپلماسی ایرانی" طی چند روز پیاپی آنها را منتشر می کند.

دانیل برومبرگ، مشاور ویژه ایران و آفریقای شمالی در موسسه صلح ایالات متحده امریکا

اینکه نتیجه گیری کنیم که تصمیم تمدید مذاکرات هسته ای ۵+۱ با ایران تنها و تنها کمکی است به زنده نگهداشتن مریضی در حال احتضار، خیلی وسوسه انگیز است. تمدید مذاکرات در عین حال می تواند فضا را برای سوءاستفاده چی ها برای راه انداختن دردسر باز کند، اما من دلایل قانع کننده ای برای حفظ خوشبینی محتاطانه دارم.

بار ها پیش آمده که امریکا و ایران از شکست مذاکرات یا لغزیدن به مانورهای تاکتیکی بی نتیجه و بی پایان زیان دیده اند. برای هر دو شکست مذاکرات یعنی تشدید بحران میان تهران و واشنگتن؛ نتیجه ای که برای هیچ یک از طرفین با توجه به چالش های امنیتی بوجود آمده توسط دولت اسلامی مطلوب نیست. بعلاوه، برای رئیس جمهوری ایران و محمدجواد ظریف وزیر خارجه و متحدان دیپلماتیکشان در داخل، چشم اندازهای بازگشایی نظام اقتصادی و سیاسی با یک توافق هسته ای آغاز خواهد شد.

تناقض مسئله اینجاست، در حالی که پیوند میان پویش های داخلی و دیپلماسی بین المللی موجب بهبود موقعیت روحانی می شود، در عین حال نشان دهنده چالش جدی نیز هست. چشم اندازی که از موفقیت و اعتبار بدست آمده از مذاکرات موفق ترسیم می شود باعث خواهد شد که مخالفان و رقیبان روحانی در مقابل امضای چنین توافقی به مخالفت یا به نوعی مانع تراشی در مقابل آن بپردازند. به همین دلیل، روحانی و ظریف با هدف رسیدن به توافق، مصمم به راحتگیری هستند. شانس آن ها برای عبور از این تنگنا به شخص رهبری بستگی دارد. «خطوط قرمز» نهایی رهبر غیرقابل عبور است و به راحتی که بعضی ها فکر می کنیم قابل تنظیم نیست. برای رسیدن به یک توافقنامه، رهبر عالی باید یا تصمیم بگیرد یا قانع شود که توافقنامه به مسیر دوستی کامل دیپلماتیک میان امریکا و ایران نرود یا فرآیند تنش زدایی به فرآیند دوقطبی شدن صحنه سیاست داخلی ایران منجر نشود. من چنین نتیجه ای را می توانم تصور کنم، توافقی که تدریجا صحنه سیاسی داخلی ایران را باز کند. این توافق در عین حال موجب تسهیل تلاش های رهبران ایران خواهد شد که خواهان سیاست خارجی سازنده تری هستند، تلاش هایی که به دنبال تحقق اهداف دووجهی است. اما واقعا مشخص نیست که سیاست داخلی در تهران یا واشنگتن چنین نتیجه ای را رقم بزند حتی اگر چنین توافقی برای هر دو کشور بازی برد- برد باشد.

مترجم: فرنگیس بیات