چرا مذاکرات در عمان؟

سخنگوی پیشین وزارت خارجه با اشاره به برگزاری مذاکرات ایران و 1+5 در مسقط، پایتخت عمان اظهار کرد که برخی معتقدند مذاکرات هسته ای از چندماه قبل از شروع به کار دولت یازدهم در عمان شروع شده و قرار است در عمان هم ختم شود.

حمیدرضا آصفی در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: رابطه ایران با عمان به نسبت رابطه ای که با کشورهای حوزه خلیج فارس بعد از انقلاب وجود داشته، بسیار متمایز و دوستانه تر بوده است. عمانی ها در روابط با ایران همیشه عاقلانه و منطقی برخورد کرده اند و این پشتوانه خوبی برای روابط دو کشور بوده است.

وی با بیان اینکه مذاکرات هسته ای طی یک دهه گذشته در مکان های مختلف از جمله پایتخت کشورهای اروپایی، قزاقستان، ترکیه، عراق و آمریکا برگزار شده است، گفت: برگزاری مذاکرات این بار در عمان به خودی خود یک موضوعیت دارد و آن این است که عمان در برخی موضوعات و پرونده های خاص میان ایران و آمریکا دخالت مثبت داشته است و از این جهت مسقط جای خوبی برای مذاکرات هسته ای است.

آصفی با بیان اینکه «اولین دور مذاکرات هسته ای که در دولت یازدهم نیز ادامه یافته است در دوره تصدی آقای علی اکبر صالحی در وزارت خارجه و در عمان کلید خورد» افزود: جرقه دور جدید مذاکرات در دولت یازدهم و حل و فصل موضوع هسته ای 7 الی 8 ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در عمان آغاز شد. از این رو برخی معتقدند مذاکرات هسته ای از عمان شروع شده است و در عمان هم ختم خواهد شد. البته این نگاه خوش بینانه است.

سفیر پیشین ایران در امارات متحده عربی افزود: عمان می تواند نقشی موثر و کاتالیزور در موضوعات مختلف از جمله مسائل ایران و آمریکا داشته باشد اما برای حل موضوع هسته ای، نقش کشورهای 1+5 بسیار برجسته تر و پررنگ تر از نقش میزبان مذاکرات مسقط است با پذیرش حقوق هسته ای ایران. اگر آنها (1+5) این حق را به رسمیت بشناسند مداخله عمان روند را تسریع می کند، اما اگر آنها به این باور نباشند و هم چنان بخواهند زیاده خواهی کنند طبیعی است که نقش میزبان، هر کشوری که باشد کمرنگ و حاشیه ای خواهد بود.

وی در پاسخ به این پرسش که برخی معتقدند برگزاری مذاکرات به طور غیرمنتظره در عمان برای تاثیرگذاری بیش از پیش این کشور بر دو طرف مذاکرات به ویژه ایران است تا امتیازات بیشتری را به طرف مقابل بدهد؟ با بیان این که این روزها علائمی که از غرب می آید خیلی مثبت نیست گفت: اظهارات وزیر خارجه آلمان مبنی بر اینکه اگر مذاکرات به نتیجه نرسد تحریم ها بیشتر می شود و یا انتخابات کنگره و سنای آمریکا که اوباما در هر دو انتخابات بازنده بوده است و همچنین برخی اظهارات برخی مقامات آمریکایی که به ظاهر گوش نواز است اما نوعی تهدید را در خود دارند، اظهارات روشنی برای رسیدن به توافق نیست اگر این طور باشد طبیعی است که عمان باید روی طرف مقابل فشار آورد نه ایران. چون ایران همواره به تعهدات و تکالیفش براساس ان پی تی عمل کرده است.

آصفی با بیان این که ظرفیت عمان برای بازی کردن این نقض مهم محدود است، چون 1+5 در همه زمینه ها از عمان تاثیر نمی پذیرند افزود: عمان باید طرف مقابل را متقاعد کند که پذیرش حقوق هسته ای ایران به نفع منطقه و همه کشورها است. اما روشن است که ظرفیت عمان و یا هر میزبانی نامحدود نیست.

این مقام پیشین وزارت خارجه در پاسخ به اینکه در حالی که ایران و آمریکا به طور مستقیم بر سر موضوع هسته ای در حال مذاکره هستند چه نیازی به نقش آفرینی یک کشور میانجی در این بحث وجود دارد؟ گفت: ظرفیت عمان برای بازی کردن این نقش مهم بسیار محدود است چرا که 1+5 در همه زمینه ها از عمان تاثیر نمی پذیرد. عمان باید بتواند طرف مقابل را به پذیرش حقوق هسته ای ایران به عنوان عاملی به نفع منطقه و همه کشورها روشن کند. البته باید تاکید کرد که ظرفیت عمان یا هر میزبان دیگری در این خصوص محدود است.

وی در پاسخ به این پرسش که در حاشیه مذاکرات هسته ای به طور رسمی از طرح موضوعاتی از جمله پیگیری سرنوشت شهروندان آمریکایی که در زندان های ایران به جرم جاسوسی زندانی اند، صحبت شده است با بیان این که احتمال طرح این موضوعات در عمان وجود دارد گفت: طرف آمریکایی ممکن است این موضوعات را مطرح کند و بعید نیست. همواره در مواضع رسمی شان به این موضوعات اشاره کرده اند اما روشن است که موضوع مورد بحث در عمان مساله هسته ای است و موضوعات دیگر باید در جای دیگری مورد توجه قرار گیرد، از سویی طرح این موضوعات در حیطه مسئولیت قوه قضاییه است.

آصفی در پاسخ به اینکه اخیرا شاهد طرح مسائلی درباره مذاکرات هسته ای در رسانه های آمریکایی و غربی به ویژه درباره تعداد سانتریفیوژها هستیم گفت: از ابتدای کار آمریکایی ها مذاکرات را به رسانه ها کشاندند و اساسا شیوه کار آن ها این است. آمریکا علاوه بر جنگ روانی و رسانه ای که شروع کرده و درخصوص طرح این موضوع ها که سخنگوی وزارت خارجه کشورمان این موارد را رد کرده است، به نظر می آید طرح این مسائل در رسانه ها برای تست کردن ایران و عکس العمل احتمالی آن در مذاکرات است یا اینکه می خواهند در پیشنهادشان با توجه به عکس العمل ایران تجدیدنظر کنند و برای تغییر پیشنهاداتشان زمان کافی داشته باشند.

او تاکید کرد: طرح این موضوعات در رسانه ها علاوه بر جنگ روانی، یک سناریو سازی برای انجام مذاکره و تست ایران برای دریافت واکنش احتمالی آن است.