نگاه ویژه اعراب به دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران

دیپلماسی ایرانی: این روزها دریابان علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان مورد توجه افکار عمومی عربی قرار گرفته است و بسیاری از رسانه های عربی توجه ویژه ای به او می کنند. البته این توجه از زمان آغاز به کار او در سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی کشورمان وجود داشت. به گونه ای که بسیاری از تحلیلگران عرب این گونه می پنداشتند که انتخاب او به این سمت بتواند تاثیر به سزایی در کاهش تنش ها در روابط ایران و عربستان از یک سو و ارتقای روابط تهران با جهان عرب از سوی دیگر داشته باشد. با سفر شمخانی به عراق وی بیش از پیش مورد توجه رسانه های عربی قرار گرفته است. اکنون بسیاری ابراز امیدواری می کنند که او بتواند نقشی موثر در بهبود روابط ایران با جهان عرب به ویژه در زمینه های امنیتی ایفا کند. کسی که بسیاری او را معمار معاهده های امنیتی ایران با کشورهای عربی از جمله عربستان در زمان محمد خاتمی می دانند، آیا اکنون نیز می تواند معمار احیای روابط ایران با جهان عرب به ویژه عربستان شود؟

روزنامه لبنانی النهار که از روزنامه های نزدیک به جریان 14 مارس از جریان های نزدیک به عربستان است در یادداشتی به قلم خانم مونالیزا فریحه به این موضوع می پردازد و تلاش دارد به نوعی به این پرس پاسخ دهد. وی در این باره می نویسد: بعد از انتخاب علی شمخانی به دبیری شورای عالی امنیت ملی ایران خوش بینی ها نسبت به رویکرد سیاسی جدید تهران در قبال جهان عرب افزایش یافت. رابطه تاریخی شمخانی با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان خوش بینی ها نسبت به شکست دیوار دشمنی و بی اعتمادی میان عربستان سنی با جمهوری اسلامی ایران شیعی را افزایش داده است. ارتباطات شمخانی با عراقی ها و تماس هایش با مقام های عراقی در بغداد و نجف و اربیل برای پایان دادن به بحران حکومت در عراق باعث شده است تا بیش از پیش نام او در عرصه دیپلماسی روابط ایران و اعراب مطرح شود. بسیاری از کارشناسان شمخانی را مردی واقع گرا در دنیای سیاست توصیف می کنند و می گویند که او فردی است که تلاش دارد پرونده های مختلف منطقه ای را با آرامش و به دور از تنش پیش ببرد.

مونالیزا فریحه در ادامه یادداشت خود اصالت عربی خوزستانی شمخانی را مساله ای بسیار برجسته و مهمی توصیف می کند و می نویسد: «با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری ایران، ایرانی ها نشان دادند که به دنبال آغاز دوره جدیدی در روابط خود با جهان هستند. دوره ای که قرار است در آن ایران از انزوای بین المللی خارج شود. جایگاه ویژه ای که اکنون شمخانی در دولت جدید ایران به دست آورده است و همچنین رویکرد مثبتی که جهان عرب نسبت به او دارد، می تواند روحانی را در رسیدن به این هدف بسیار یاری رساند. شمخانی که نشان ویژه ملک عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان را دارد می تواند فردی موثر در تغییر رویکرد اعراب به ویژه عربستانی ها به ایران محسوب شود.

وی تاکید می کند، شمخانی علی رغم این که در دولت خاتمی فعال بوده است اما حمایت آیت الله خامنه ای رهبر ایران را نیز پشت سر خود دارد.

روزنامه نگار روزنامه النهار در ادامه یادداشت خود نقش شمخانی را در تغییر مالکی و به روی کار آمدن حیدر العبادی بسیار موثر می داند و می نویسد: با این کار شمخانی از یک سو توانست طیف دولت روحانی اعتدال گرا را در رسیدن به دستاوردی مهم یاری رساند و از سوی دیگر ثابت کند که در سایه تحولات جاری میدانی و روند مبارزه با داعش ایران همچنان حامی تحولات مثبت سیاسی از جمله در عراق است.

وی در پایان می نویسد: اکنون همه امیدوار هستند که به رغم اظهارات آتشینی که ایران و عربستان علیه یکدیگر بیان می کنند، تحولی در روابط دو کشور به وجود بیاید و تهران و ریاض بتوانند علی رغم اختلاف های موجود در جهان عرب به ویژه در سوریه به یکدیگر نزدیک شوند. در این جا نیز انتظار می رود که شمخانی بتواند نقش آفرینی کند و از ظرفیت های خود در این زمینه استفاده کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11