با سفر امیرعبداللهیان نوبت به ریاض رسید

دیپلماسی ایرانی: در حالی که مقام های رسمی عربستانی چیزی درباره نتایج جلسه حسین امیر عبداللهیان، معاون وزیر امور خارجه ایران با سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان در جده منتشر نکرده اند، حمیدرضا دهقانی، سفیر ایران در مقر سازمان کنفرانس اسلامی در جده گفت که این جلسه «بسیار خوب و مثر ثمر» بوده است.

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، خبر رسمی این دیدار را نخستین بار خبرگزاری عربستان منتشر کرد و گزارش داد که در طول این مذاکرات درباره چگونگی گسترش روابط ایران و عربستان و همچنین قضایای مختلف منطقه ای و بین المللی مورد توجه دو کشور بحث و تبادل نظر شد. در حالی که حمیدرضا دهقانی جزئیات بیشتری از این مذاکرات گفت و توضیح داد: «ما در گفت وگو با بردارانمان در عربستان سعودی درباره روابط دو جانبه و همچنین تحولات جاری در منطقه و آخرین اتفاقات و مشکلاتی که در منطقه با آنها مواجه هستیم مثل افراط و هجوم وحشیانه اسرائیل به ملت مظلوم فلسطین بحث و تبادل نظر کردیم.» وی همچنین گفت که در این مذاکرات درباره «چگونگی برخورد با افراط و تروریسم و ضرورت اتحاد کشورهای اسلامی و ملت های مسلمان برای مبارزه با مشکلات موجود نیز بحث و تبادل نظر شد.»

بی شک عربستانی ها چیزی درباره جزئیات نشستشان با مسئول ایرانی که از آغاز بحران سوریه در سال 2011 تا کنون برای نخستین بار است که مقامی در این سطح از سوی ایران به عربستان سفر می کند، نمی گویند. آنها منتظرند ببیند که نتایج ایجابی این جلسه چه خواهد بود و معاون وزیر امور خارجه ایران در بازگشت به کشورش چه چیزی را به اطلاع مقام های ارشد کشورش می رساند و این که بازخورد انتقال صحبت های سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان به تهران چه خواهد بود. اگر بازخوردها ایجابی بودند نشانه آن با اعلام سفر وزیر امور خارجه ایران به عربستان مشخص خواهد شد.

ریاض در ماه آوریل گذشته از محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان برای سفر به عربستان دعوت کرده بود که این سفر به دلایل روشنی انجام نشد. در آن موقع حکومت سوریه دستاوردهای بزرگ نظامی در میدان های جنگ در مبارزه با تروریسم و گروه های مخالف خود به دست آورده بود و از سوی دیگر ایران و غرب به ویژه ایالات متحده پیشرفت های ملموسی در گفت وگوهای خود بر سر پرونده هسته ای ایران به دست آورده بودند. تهران از آن موقع تا کنون بر این باور است که در موضع قدرت قرار دارد و برای همین باید تنها در صورتی که عملا طرف عربستانی قدرت ایران را به رسمیت بشناسد، انجام سفر دیپلماتیک آن هم در سطح وزیر امور خارجه به این کشور را بپذیرد.

آیا اکنون اوضاع تغییر کرده است که تهران معاون وزیر امور خارجه اش را به عربستان اعزام می کند؟

ناظران بر این اعتقادند که اوضاع نه تنها به واسطه داعش که به یک شبکه تروریستی که امنیت کل منطقه را تهدید می کند، تغییر کرده است بلکه فراتر از آن هر دو طرف احساس می کنند که در موضع قدرت هستند و می توانند با یکدیگر وارد گفت وگو شوند. ایران خود را در موضع قدرت می بیند چرا که هم در بحث غزه به دستاوردهای زیادی رسیده و توانسته جایگاه متحد فلسطینی خود در غزه را تثبیت کند هم در سوریه توانسته بشار اسد را در قدرت نگه دارد و سایه بحران ها را از سر سوریه دور کند و هم در عراق توانسته با حفظ مواضع خود به روند تغییر دولت در این کشور کمک کند. عربستان نیز خود را در موضع قدرت می بیند چرا که احساس می کند اکنون با رهبری مصر توانسته است محوری قدرتمند در برابر تحولات منطقه ایجاد کند و با کمک این محور می تواند به مبارزه با داعش و گروه های حامی آن برود. هر دو طرف می دانند که برای مبارزه با داعش به کمک هم نیاز دارند.

این صحیح است که عربستان به سوی ایران دست دوستی دراز کرده اما این ایران است که با اعزام معاون وزیر امور خارجه اش به جده حسن نیت خود را نشان داده است. قطعا به زودی وزیر امور خارجه ایران نیز به عربستان سفر خواهد کرد و رسما گشایشی در روابط دو کشور ایجاد خواهد شد. اما در پاسخ به این حسن نیت عربستان نیز باید گامی بلند بردارد. شاید این اتفاق با مهیا کردن زمینه های لازم برای سفر محمد جواد ظریف به ریاض یا دیدار او با سعود الفیصل، همتای عربستانی اش در سازمان ملل در ماه آینده میلادی رخ دهد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه : پنجشنبه 6 شهریور 1393 / باز انتشار : سه شنبه 11 شهریور 1393