آزادسازی 2.8میلیارد دلار دیگر از دارایی های ایران /ظرفیت غنی سازی و راکتور اراک اصلی ترین گره ها است

دیپلماسی ایرانی : ششمین دور از مذاکرات هسته ای میان ایران و 1+5 در وین به اتمام رسید. مهر پایان بر این دور از مذاکرات هسته ای در حالی در ساعت 12 و نیم نیمه شب روز نوزدهم جولای بر پیشانی پرونده هسته ای کوبیده شد که بسیاری از رسانه های خبری انتظار پوشش اخبار امضای پیش نویس متن جامع را می کشیدند. با اینهمه در نیمه شب روز نوزدهم جولای محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران دوشادوش کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به میان خبرنگاران حاضر در هتل کوبرگ آمده و متن بیانیه مشترک در خصوص تمدید توافقنامه ژنو را به دو زبان فارسی و انگلیسی قرائت کردند.

به گزارش خبرنگار اعزامی دیپلماسی ایرانی به وین ، پس از این نشست خبری که بدون هیچ گونه پرسش و پاسخ برگزار شد ، سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در جمع خبرنگاران ایرانی حاضر و به بیان پاره ای از توضیحات بیشتر در خصوص جزئیات مورد توافق طرفین در خصوص نحوه تمدید توافقنامه ژنو به مدت 4 ماه دیگر پرداخت. وی با بیان اینکه هدف تیم ایران از 18 روز کار فشرده در وین رسیدن به توافق جامع بود اما میزان اختلاف های میان دو طرف بسیار زیاد بوده است گفت : ما شروع به نگارش متن کردیم و در این خصوص پیشرفت خوبی هم داشتیم اما از نظر محتوا اختلافات باقی است .در حال حاضر هم در خصوص 65 درصد متن به توافق رسیده ایم اما مقدار باقیمانده  از لحاظ محتوایی بیش از 80 درصد محتوا را تشکیل می دهد.در نتیجه از آنجا که نتوانستیم اختلافات را حل کنیم و راه حل های ارائه شده هم  مشکلات را حل نکرد اما اراده برای رسیدن به راه حل در تمام طرفین دیده شد ، توافق شد که در شرایط فعلی مذاکرات را ادامه دهیم.

29 تیر مهلت پایانی مذاکرات ایران و 1+5 نبود

این عضو تیم مذاکره کننده با اشاره به اینکه بر اساس متن برنامه اقدام مشترک ایران و 1+5 برای ادامه مذاکره منعی نداشته و 29 تیر پایان مهلت مذاکراتی نبوده است، اعلام کرد که بر اساس توافق ژنو یک سال از 24 نوامبر 2013 تا 24 نوامبر 2014 فرصت وجود دارد.

وی توضیح داد: با توجه به اینکه گام اول 6 ماهه بود اگر تمدیدی صورت نمی گرفت از فردای روز 20 جولای تحریم ها به شکل خودکار به جای اول خود بازمی گشت و در نتیجه ایران هم می توانست به اقدامات خود باز گردد. در سه روز آخر زمانی که به این نتیجه رسیدیم که امکان توافق نیست بحث ها را به سمت گام اول و تمدید بردیم. معنی تمدید انجام گرفته این است که همه تعهدات طرفین به مدت 4 ماه ادامه دارد.  تحریم ها به مدت 4 ماه دیگر در حالت تعلیق باقی خواهد ماند  و این الگو در خصوص تعهدات ایران هم مصداق دارد. البته برخی  از تعهدات طرفین در طول 6 ماه گذشته تغییر ماهیت داده بود و باید در خصوص ماهیت جدید آنها مذاکراتی صورت می گرفت .

آغاز آزادسازی مطالبه جدید ایران از اول آگوست

عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایرانی در مقام  بیان جزئیات بیشتر مورد توافق ایران و 1+5 در تمدید توافقنامه ژنو گفت : یکی از مباحث کلیدی پرداخت مبلغ 4.2 میلیارد دلار از سوی 1+5 در مقابل تبدیل مواد از سوی ایران بود. همانطور که در متن برنامه اقدام مشترک قید شده بود ایارن در ازای تبدیل اورانیوم غنی سازی شده 20 درصد خود این مبلغ را دریافت کرد. اعتقاد ما این بود که که در 4 ماه آینده هم باید به همان میزان منابع  مالی ایران آزاد شود. بر این اساس از آنجا که برای 6 ماه 4.2 میلیارد دلار از موجودی ایران به شکل نقد ازاد شده بود برای 4 ماه آینده نیز ما مطالبه ازادسازی 2 میلیارد و 800 میلیون دلار به شکل نقد را داشتیم که برآورده شد. این مبلغ در 4 ماه آینده در 4 قسط 500 میلیون دلاری و دو قسط 400 میلیون دلاری و کلا در 6 قسط پرداخت می شود.مبنای کار این است که از اول ماه آگوست هر 20 روز یا سه هقته این مبلغ به حساب بانک مرکزی واریز می شود.

معاون وزیر خارجه در ادامه با اشاره به اینکه ایران و 1+5 این بار تلاش کردند تا برخی ابهام ها و ایرادهای موجود در متن برنامه اقدام مشترک اولیه را رفع کنند، تاکید کرد که مشابه Non – paper  که برای آن برنامه وجود داشت برای این مدت 4 ماهه هم لحاظ شده است تا به نوعی بررسی عملی نحوه اجرای تعهدات در چند ماه آتی هم صورت بگیرد.

وی با بیان اینکه در متن جدید برخی اقدام هایی که ایران قصد انجام آن را داشته است به شکل شفاف تر مطرح شده افزود: تولید سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران طبق جدول زمان بندی ایران ادامه می یابد و تبدیل پسماندهای مواد غنی شده به اورانیوم طبیعی که آماده غنی سازی مجدد شود نیز مشمول همین قاعده خواهد شد. هدف از این شفاف سازی ها هم حفظ فضای مثبت مذاکرات برای ادامه یافتن آن بود.

معاون وزیر امور خارجه ایران در خصوص نحوه برگزاری جلسات آتی مذاکره میان تهران و 1+5 گفت: دو تا سه هفته آینده در حقیقت به نوعی تنفس برای طرفین به حساب خواهد امد. پس از آن مذاکرات در سطوح مختلف ادامه پیدا خواهد کرد. پیش بینی می شود که دیدار بعدی میان خانم اشتون و اقای ظریف در اواخر آگوست یا هفته ابتدایی سپتامبر باشد.

وی با بیان اینکه احتمال برگزاری مذاکرات چند و دو جانبه در چهار ماه آتی وجود دارد تاکید کرد که زمان دقیق و محل مذاکرات  مشخص نیست و این مسایل به جنس مذاکراتی بستگی دارد که برگزار خواهد شد.

 سید عباس عراقچی در پاسخ به این پرسش که ایران در برابر رقم جدیدی که آزاد خواهد شدف متعهد به انجام چه کاری خواهد بود ، گفت : ما تعهد جدیدی نداده ایم اما در خصوص کارهایی که در برنامه کاری خود داشتیم شفاف سازی های بیشتری کردیم. از جمله این موارد این است که ایران 25 کیلوگرم از اورانیوم غنی شده 20 درصد خود را که بر اساس تعهد داده شده در  توافقنامه ژنو به اکسید تبدیل شده است در چهار ماه آتی به سوخت مورد نیاز راکتور تهران تبدیل خواهد کرد. مازاد این رقم هم در ماه های آتی بنابر صلاحدید ایران به سوخت تبدیل خواهد شد. برنامه دیگری که ایران در این دور از مذاکرات به شفاف سازی در خصوص ان پرداخته است چگونگی تبدیل پسماندهای مواد غنی شده به اورانیوم طبیعی در راستای اماده سازی برای غنی سازی خواهد بود. بر اساس برنامه اعلام شده از سوی ایران در 4 ماه آتی ما باید 3 تن از پسماندهای موجود خود را به مواد غنی شده به اورانیوم طبیعی تبدیل کنیم.

ظرفیت غنی سازی هنوز اصلی ترین مشکل است

عراقچی در ادامه با اشاره به دلایل عدم به توافق رسیدن ایران و 1+5 برای امضای متن توافق جامع گفت : مهم ترین موضوع اختلاف بر سر میزان و ظرفیت غنی سازی است. برنامه هسته ای ما یک چشم انداز صنعتی دارد که تحت هیچ شرایطی حاضر به کوتاه امدن از این چشم انداز نیستیم. ما از پس از این برنامه هسته ای تنها به چشم اندازی تحقیقاتی بسنده نخواهیم کرد. مساله دومی که در مذاکرات به یکی از اصلی ترین گره ها تبدیل شده است بحث راکتور اراک و اعمال تغییرات در این راکتور به گونه ای که هم ماهیت آب سنگین آن حفظ شود و هم دغدغه ها در خصوص پلوتونیوم تولیدی رفع گردد، بستگی دارد.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که بحث مدت زمان اعتمادسازی تا چه اندازه میان ایران و 1+5 جدی و مورد اختلاف است گفت : تاکنون به شکل جدی وارد این فاز از بحث نشده ایم اما اصلی ترین مشکل ما دو مورد ظرفیت غنی سازی و راکتور اراک است که اگر حل شود طرفین در خصوص مابقی اختلاف ها راحت تر می توانند مذاکره کنند. با اینهمه هم در مورد دوره زمانی گام اعتماد ساز و هم دوره زمانی آغاز صنعتی شدن رسمی برنامه هسته ای ایران اختلاف هایی وجود دارد.

با پرانتز و نقطه چین های بسیاری روبه رو هستیم

این عضو تیم مذاکره کننده ایرانی با اشاره به اینکه از پرانتزهای موجود کاسته و به سه نقطه ها در متن اضافه شده است گفت : ما در حال حاضر با با یک متن 8 یا 9 صفحه ای مواجهیم که دو برابر این رقم هم ضمیمه داردو اختلاف های باقی مانده بیشتر در خصوص مسایل محتوایی است. پرانتزها به اختلاف های محتوایی ما برمی گردد و سه نقطه ها به ارقام و اعدادی که مورد توافق نیست.

وی درباره پررنگ شدن بحث ها در خصوص اعلام رقم 190 هزار سو از سوی ایران و تاکید بر غیرقابل پذیرش بودن این رقم از سوی امریکایی ها تاکید کرد که رقم اعلام شده از سوی ایران نیاز امروز این کشور نیست بلکه نیازی است که ایران در خصوص سالهای آتی برنامه هسته ای خود به ان اشاره کرده است . فراموش نکنیم که یافتن راهکاری برای این مساله با ایجاد رابطه معقول میان 19 هزار سانتریفیوژ  موجود ایران و 190 هزار سو نیاز آتی این کشور با در نظر گرفتن بازده های زمانی متفاوت و متناوب ممکن است .

عضو تیم مذاکره کننده ایرانی در پاسخ به پرسشی در خصوص اینکه اگر در 4 ماه آتی مانند چندماه گذشته باز هم برخی شرکت ها و اشخاص ایرانی مورد تحریم امریکا قرار بگیرند ، چه راهکاری پیش روی تهران خواهد بود گفت : دقت به این نکته ضرورت دارد که در 6 ماه گذشته طرف مقابل تحریم جدیدی علیه ایران صادر نکرده و تحریم هایی که وضع شده بر شرکت ها یا افرادی بوده که تحریم های پیشین یک یا چندجانبه اعمال شده از سوی امریکا را زیر پا گذاشته اند. بر این اساس ما همواره تاکید کرده ایم که این قبیل حرکات نه در تضاد با توافقنامه ژنو که در تضاد با روح این توافقنامه است .

جداسازی تحریم ها را نمی پذیریم

وی درباره جدول لغو تحریم ها گفت: جدول لغو تحریم ها یکی از بحث های مورد اختلاف است . ما معتقدیم که همه تحریم ها باید یک جا رفع شود و تقسیم تحریم ها را به بخش های مختلف به هیچ وجه نمی پذیریم.

معاون وزیر امور خارجه درباره دلیل مذاکرات دوجانبه طولانی مدت میان ایران و امریکا برخلاف دورهای پیشین مذاکرات گفت : هم بیشترین میزان اختلاف با آمریکا است و هم بیشترین تحریم ها توسط امریکا اعمال شده است. بنابراین طبیعی است که بیشترین گفتگوها و تلاش ها برای نزدیک تر کردن دیدگاه ها هم با این کشور صورت بگیرد.