اعراب نمی‌توانند از امریکا دل بکنند

دیپلماسی ایرانی: به رغم این که هر از گاهی وانمود می شود که روابط عربستان با ایالات متحده شکراب است و دو طرف اختلاف هایی بر سر مسائل منطقه ای دارند، روابط کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از جمله عربستان با امریکا همچنان استراتژیک و تاریخی باقی مانده است، برای این که شش کشور عربی این حوزه به هیچ وجه حتی یک روز هم نمی توانند تصور کنند که حمایت امریکا از منطقه خلیج فارس قطع شود.  

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، شعار «تامین امنیت خلیج فارس را باید ساکنان آن تامین کنند» که همیشه عبدالله بشاره، دبیر کل سابق شورای همکاری خلیج فارس از زمان تاسیس آن در سال 1981 می زد بعد از حمله عراق به کویت در زمان صدام حسین، رئیس جمهوری سابق عراق در سال 1990 عملا از بین رفت.

از آن تاریخ تا کنون کشورهای عربی حوزه خلیج فارس قدرت های نظامی محدودی در اختیار دارند و مسئولیت تامین امنیت منطقه را به جامعه جهانی و به طور خاص امریکا سپرده اند.

از این رو هیچ مانعی برای کشورها نیست که بخواهند از نیروهای امریکایی در خاک خود استقبال نکنند، حتی از این فراتر کشورهایی مثل کویت هزینه این حضور را خود تقبل کرده اند.  

از اگوست 1990 ناوگان ها و نیروهای امریکایی منطقه را قرق کرده اند و دیگر هیچ کشور عربی را در خلیج فارس نمی توان یافت که این پایگاه ها را در خود جای نداده باشد یا تسهیلاتی برای نیروهای امریکایی در خاک خود فراهم نکرده باشد. پایگاه های امریکایی را نه تنها در قطر بلکه در هر شش کشور عربی حوزه خلیج فارس می توانیم ببینیم، تنها حجم و نوع آنها با یکدیگر فرق دارند. در قطر پایگاه «العیدید» بزرگترین پایگاه نظامی امریکایی ها در منطقه است و در بحرین مرکز فرماندهی ناوگان پنجم امریکا مستقر شده است. در امارات متحده عربی نیروهای نظامی شبه دائمی بر روی کشتی های امریکایی حضور دارند و نیروهای مارینز بر روی کشتی های امریکایی در بنادر این کشور پهلو گرفته اند همچنین فرودگاه های نظامی در اختیار آنها قرار دارد. کشور سلطنتی عمان تسهیلات دریایی و نظامی در اختیار کشتی های امریکایی قرار می دهد. در کویت شاهدیم که نیروهای نظامی امریکایی در حالی که در شمال این کشور مستقر هستند کویت همچنان احساس خطر از همسایه شمالی اش می کند. در عربستان همچنان پایگاه هوایی «الخرج» در جنوب ریاض در اختیار نیروهای امریکایی است علی رغم این که نیروهای آن در سال 2002 به قطر منتقل شدند. نیروهای امریکایی مستقر در این پایگاه همچنان به عنوان مشاوران نظامی فعالیت می کنند. حتی از شهر نظامی ملک فیصل در شهر خمیس مشیط در جنوب این کشور پهپادهای امریکایی به پرواز در می آیند و ماموریت های ویژه خود را انجام می دهند.

برای همین می توان گفت که اختلاف های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با ایالات متحده امریکا تاثیر چندانی بر روابط و همکاری های استراتژیک به ویژه در زمینه های نظامی و امنینی دو جانبه آنها نگذاشته است.

حقیقت این است که اختلاف های اعراب خلیج فارس با امریکا فقط منحصر به عربستان است، و الا هیچ اختلاف دیگری میان کشورهای عربی این حوزه با کاخ سفید نمی بینیم.

اختلاف های اخیر عربستان با کاخ سفید به ریاست باراک اوباما بر سر پرونده های مهم منطقه ای در راس آنها سوریه و همچنین ایران و مصر است.

صرف نظر اوباما از حمله نظامی به حکومت بشار اسد در سوریه بر سر ادعای استفاده آن از تسلیحات شیمیایی تاثیرات تلخی بر عربستانی ها گذاشت، در پی این تصمیم آنها به این تصور رسیدند که کاخ سفید فرصت سرنگونی بشار اسد را از دست داد و در عین حال این پیام را به عربستان فرستاد که این کشور جدیت و مصداقیتی که عربستان بتواند برای حفظ امنیت خود و نفت خود به آن کند را ندارد.

عبدالله العسکر، رئیس کمیسیون سیاست خارجی در مجلس شورای عربستان در این باره می گوید: « اوباما نه تنها در سوریه بلکه در هر جایی دیگر آن اراده لازم سیاسی را ندارد. اظهارات اوباما بیش از پیش مفهوم عمومی دارد و دیگر نمی توان برداشتی که برای ریاض اطمینان بخش باشد از آن کرد. حتی شایعاتی وجود دارد که ایالات متحده دیگر توجهی به منطقه خاورمیانه نمی کند.»

البته امریکا تلاش هایی را برای راضی کردن عربستان انجام داده اما هیچ کدام از این تلاش ها تا کنون راه به جایی نبرده است. حوادث اخیر عراق و موفقیت هایی که جماعت مسلح وابسته به دولت اسلامی عراق و شام موسوم به داعش به دست آورده و توانسته بر بخش های مهم از خاک عراق مسلط شود و برای خود «خلافت» راه بیندازد بیش از پیش بر نگرانی عربستانی ها افزوده است. آنها اکنون می گویند که امریکا دست بسته گوشه ای نشسته و تنها نظاره گر ویرانی خاورمیانه است.  

این نگرانی نزد عربستانی ها زمان بیشتر می شود که می بینند نفوذ ایران در منطقه روز به روز بیشتر می شود و امریکا می رود که با این نفوذ کنار بیاید و حتی در جاهایی آن را به رسمیت بشناسد.

با وجود همه این احساس خطرها کشورهای عربی حوزه خلیج فارس هیچ کدام از آنها حتی عربستان نمی توانند از هم پیمانی خود با امریکا فاصله بگیرند حتی اگر اعتمادی به نیات امریکایی ها نداشته باشند و بی اعتمادی بر روابطشان حاکم شود، چرا که خوب می دانند عدم حمایت امریکا از آنها به معنای سقوط حکم رانی شان است.  

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11