مایکل مان: باید پیچیدگی های مذاکرات هسته ای را درک کرد

امید هسته ای : مایکل مان سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در طول برگزاری سلسله مذاکرات هسته ای ایران و گروه کشورهای 1+5 همواره سعی در ایفای نقشی فعالانه داشته است. تلاش مایکل مان برای حضور در جمع خبرنگاران مستقر در محل مذاکرات و ارائه نخستین تصویر مطبوعاتی و رسانه ای به آنها از مهم ترین مسائلی است که در رفتار و رویکرد مایکل مان ظهور و بروز دارد. یکی از اصلی ترین خصوصیات مایکل مان، عدم پاسخگویی صریح و جزئی به سوالات خبرنگاران است. "من در جریان جزئیات مذاکرات نیستم"، جمله کلیدی در کنفرانس های مطبوعاتی سخنگوی اشتون محسوب می شود. در حاشیه برگزاری مذاکرات وین 5 گفت و گویی با مایکل مان ترتیب دادیم که از نظرتان می گذرد:

فضای مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 را چگونه ارزیابی می کنید؟ مذاکرات وین 4 عملا به نتیجه نرسید، با این حال به نظر می رسد در این دور از مذاکرات پیشرفتهایی حاصل شد. روند مذاکرات را به صورت کلی چگونه تحلیل می کنید؟

مذاکرات ایران و اعضای 1+5 به صورتی جدی میان دو طرف در حال برگزاری است. این مذاکرات وارد مرحله ای جدی و حساس شده است. باید حساسیت مذاکرات دو طرف از سوی همه درک شود. در این میان اختلافاتی نیز میان دو طرف باقی مانده است که بعضا این اختلافات حول موضوعاتی اساسی می باشد. در چنین فضایی ما مذاکرات را ادامه می دهیم و نقطه نظرات خود را مطرح می کنیم. هر اندازه مذاکرات دقیق تر می شود ، بر شدت و سختی آن هم افزوده می شود. البته به نظر من این سختی با توجه به حساسیت مذاکرات کاملا طبیعی است.

مطابق توافقنامه ژنو و مهلت شش ماهه مقرر، ایران و اعضای 1+5 باید مذاکرات هسته ای را تا رسیدن به توافق جامع هسته ای تا تاریخ 20 ژوئیه ادامه دهند. در غیر این صورت تمدید مهلت مذاکرات و در حقیقت تمدید توافقنامه ژنو مطرح خواهد بود. آیا به نظر شما امکان رسیدن به توافق نهایی میان دو طرف تا تاریخ 20 ژوئیه وجود دارد؟ ضمن اینکه قرار است دور آخر مذاکرات 20 روزه و فشرده باشد.

در پاسخ به سوال شما لازم است به نکته ای مهم اشاره کنم. ایران و اعضای 1+5 هر دو می خواهند تا پایان20 ژوئیه به توافقی نهایی برسند. به عبارت بهتر، در عین باقی ماندن اختلافات میان دو طرف، هر دو مصمم هستند که بتوانند تا پایان تاریخ ذکر شده به نتیجه برسند. فشرده بودن مذاکرات از اول تا 20 ژوئیه نیز نشان دهنده جدیت دو طرف برای رسیدن به توافق نهایی محسوب می شود. جدیت فاکتور و عاملی مهم در رسیدن به توافق نهایی محسوب می شود. این فاکتور در برهه فعلی باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

در خصوص اختلافات میان ایران و اعضای 1+5 سخن گفتید. اختلافاتی که به قوت خود باقیست و در اظهارات مختلفی که از سوی مقامات ایرانی و دیگر اعضای 1+5 وجود داشته نیز مورد تاکید قرار گرفته است. در خصوص این اختلافات صحبت کنید.

من وارد جزئیات نمی شوم واقعیت امر این است که اختلافات میان ایران و اعضای 1+5 بر سر برخی موضوعات و موارد همچنان وجود داشته و به قوت خود باقی است. اما مهم این است که برای حل این اختلافات تا چه اندازه ای جدیت وجود داشته باشد. به نظر من این جدیت وجود دارد و دو طرف برای حل اختلافات سخت کار می کنند. تمرکز اصلی ما هم اکنون بر روی رسیدن به توافق نهایی تا 20 ژوئیه است.

هم اکنون نظام بین الملل در وضعیت آشفته ای به سر می برد. تحرکات گروه های تروریستی و داعش در عراق منجر به ایجاد ناامنی در این کشور شده است. از سوی دیگر،بحران اوکراین نیز به قوت خود باقیست و اختلافات میان کاخ سفید و اتحادیه اروپا با کاخ کرملین روز به روز در این خصوص بیشتر می شود. به نظرشما آیا این موارد بر روی مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 تاثیرگذار نیست؟

باید بگویم خیر! تاکنون هیچ نشانه ای مبنی بر تاثیرگذاری این موارد بر میدان مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 مشاهده نشده است. مذاکرات هسته ای موضوعی مستقل محسوب می شود و دیگر تحولات بین المللی باید در جای خود تعریف شود. در خصوص تحولات اوکراین و عراق و ...نیز این موضوع کاملا صادق است. نباید فراموش کرد که مذاکرات هسته ای ایران مدتهاست ادامه دارد و موضوعی حقوقی و فنی محسوب می شود. در خصوص آنچه در عراق می گذرد نیز ما قبلا مواضع خود را اعلام کرده و تحرکات تروریستی در این کشور را محکوم کرده ایم. در هر حال مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 در قالب و چارچوب مخصوص خود پیش می رود.

هم اکنون این امیدواری وجود دارد که مذاکرات وین 6 در حقیقت آخرین دور از مذاکرات نهایی هسته ای میان ایران و اعضای 1+5 باشد. شاید برای برخی قابل تصور نباشد که اختلافات میان ایران اعضای 1+5،که بنا به گفته طرفین در برخی موارد عمیق و زیاد است طی یکماه آتی قابل حل باشد. با این حال برخی دیگر نیز در این خصوص نگاهی خوشبینانه دارند. نظر شما در این خصوص چیست؟

من در این خصوص اشاره کردم که این موضوع بستگی به نحوه و نوع ادامه مذاکرات و اراده دو طرف دارد.دوباره تاکید می کنم که ایران و گروه 1+5 هر دو برای رسیدن به توافق نهایی جدی هستند و مذاکرات نیز در همین راستا پیش می رود.با این حال در کنار جدیت دو طرف،دشواری هایی نیز در ادامه مسیر وجود دارد. از این رو باید دشواری مذاکرات و جدیت دو طرف در این راستا را به صورت همزمان در نظر گرفت.

به نظر من در این خصوص یکی از مهم ترین فاکتورها جدیت طرفین برای رسیدن به توافق نهایی است. ایران و اعضای 1+5 برای رسیدن به تفاهم و توافق نهایی جدی هستند و ما نیز برای رسیدن به توافق تا موعد مقرر( زمان مقرر شده در توافقنامه ژنو) تلاش می کنیم.در هر حال باید بر روی رسیدن به توافق نهایی تا تاریخ 20 زوئیه به صورتی جدی تمرکز و تلاش کنیم.

پس باید شما را جزو خوشبین ها قرار بدهیم؟

در هر صورت نباید فراموش کنم که مذاکرات هسته ای آسان نیست. در این خصوص دو طرف مراحل سختی پیش رو داشته و دارند. باید تلاش کنیم مواردی را که طی ماههای گذشته و در جریان بعد از انعقاد توافقنامه ژنو مطرح شده است را در کنار یکدیگر بیاوریم . در این خصوص لازم است مذاکرات بسیار زیادی صورت گیرد تا فاصله هایی که میان دو طرف وجود دارد کم شود. مذاکرات به هیچ عنوان آسان نیست و دارای پیچیدگی هایی است. این پیچیدگی ها باید درک شود. دو طرف لازم است به توافقی محکم برسند که هر دو نسبت به انعقاد آن رضایت داشته باشند. موضوعات متعددی در مذاکرات ایران و اعضای 1+5 مورد بحث قرار گرفته است. بحث بر سر نحوه ادامه فعالیت آب سنگین اراک و غنی سازی اورانیوم، برخی از این موضوعات هستند در هر صورت باید در خصوص فعالیت های مختلف مربوط به برنامه هسته ای ایران میان دو طرف نوعی اتفاق نظر و تفاهم صورت گیرد. این تنها در سایه اراده جدی طرفین و همکاری هر دو امکان پذیر خواهد بود و من نسبت به این مهم ناامید نیستم.