اتحادیه اروپا باید قبل از آمریکا تحریم‌های ایران را بردارد

 

به گزارش «تابناک»، با وجود تمرکز کلی تحلیل ها و گمانه زنی ها درباره مذاکرات بر رویکرد ایران و آمریکا، این حقیقت که مسئولیت هماهنگی اعضای 1+5 با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست و سه کشور از مجموع شش کشور عضو این گروه را نیز اروپایی ها تشکیل می دهند، توجه به نقش اتحادیه اروپا را ضروری ساخته است.

 

به هر حال، در گزارشی که از سوی شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا تهیه شده و قرار است روز پنجشنبه منتشر شود، منافع و اهداف اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته ای با ایران مورد توجه قرار گرفته است. خلاصه ای از این گزارش، امروز در «وال استریت ژورنال» منتشر شده است.

 

این گزارش در اصل ناظر بر این است که چگونه کشورهای اروپایی می توانند در مسیر رسیدن به توافق موفقیت آمیز در موضوع هسته ای، منافع خود را نیز مورد توجه قرار داده و تأمین نمایند. در این راستا، بیان شده که رسیدن به توافق با ایران، به شدت به نفع اتحادیه اروپاست. چنین توافقی خطر اشاعه هسته ای را کاهش می دهد، خطر وقوع یک فاجعه نظامی را کاهش می دهد، سبب بهبود روابط اروپا با ایران می شود و نیز به اتحادیه اروپا اجازه می دهد در موضوعات امنیتی منطقه ای، مانند سوریه و مبارزه با القاعده، با ایران وارد تعامل شود.

 

در بخش دیگری از این گزارش، به نقشی که اروپا باید در قبال مذاکرات هسته ای ایران ایفا کند، در قالب چهار سناریوی متفاوت اشاره شده است:

 

1- اگر تا تاریخ 20 ژوئیه دو طرف بتوانند به توافق نهایی دست پیدا کنند، اروپا باید به سرعت نسبت به کاهش تحریم های ایران اقدام کند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که برداشتن محدودیت های اقتصادی وضع شده بر ایران، چند سال طول می کشد و این پروسه در آمریکا سخت تر از اروپا انجام می پذیرد. اروپا انعطاف پذیری بیشتری در موضوع برداشتن تحریم ها دارد. اتحادیه اروپا همچنین باید آماده باشد تا به سرعت نسبت به همکاری با ایران در حل و فصل موضوع سوریه اقدام کند.

 

2- اگر دو طرف توافق کنند که دوره مذاکرات شش ماه دیگر ادامه پیدا کند، اروپا می تواند از طریق برداشتن بخشی از تحریم های ایران، مشوقی در این زمینه ایجاد نماید. بعید است که واشنگتن تمایل داشته باشد در چنین حالتی امتیاز جدیدی به ایران ارائه دهد، اما کشورهای اروپایی می توانند چنین اقدامی را انجام دهند.

 

3- اگر مذاکرات به کلی با شکست مواجه شود، اتحادیه اروپا باید به نقشی که پیش از شکل گیری روند واقعی گفت و گوها میان دو طرف ایفا می کرد، بازگردد. در این صورت، هدف باید استمرار گفت و گو با همه طرف ها به منظور جلوگیری از برخورد نظامی و باز نگه داشتن مسیر دیپلماسی باشد. 

 

4- سناریوی چهارم، حالتی است که در آن، ایران و 1+5 به توافقی دست یابند، اما کنگره آمریکا با برداشتن تحریم های ایران مخالفت کرده و به این ترتیب سعی در ایجاد مانع در مقابل توافق کند. در چنین حالتی، اتحادیه اروپا نباید وارد درگیری اوباما و کنگره شود و باید با اتخاذ یک رویکرد فعال، از فروپاشی روند دیپلماتیک جلوگیری کند.

 

در این صورت، اروپا باید یک «بسته اقتصادی جدی» به ایران ارائه کند که شامل کاهش تحریم های مالی و برداشتن تحریم صادرات نفت ایران باشد. حتی تهدید چنین اقدامی نیز می تواند روند امضای توافق را تسهیل کند؛ زیرا کنگره خواهد فهمید که در صورت مخالفت با توافق، باعث فروپاشی یکباره رژیم تحریم ها می شود.

 

از سوی دیگر، در این حالت کشورهای اروپایی باید برای جلوگیری از هدف قرار گرفتن شرکت هایشان از تحریم های یکجانبه آمریکا، به رویه های سیاسی و حقوقی بازگردند که پیش از این علیه تحریم های فرامرزی آمریکا به کار می گرفتند. این امر می تواند شامل نپذیرفتن ماهیت بیرونی تحریم های آمریکا و نیز بی اثر کردن تأثیر فرامین دادگاه های آمریکا بر شرکت های اروپایی باشد. شکایت از آمریکا به سازمان تجارت جهانی، می تواند یکی دیگر از ابزارها باشد.

 

به هر حال، در صورتی که کنگره آمریکا منافع کشورهای اروپایی و همچنین رئیس جمهور ایالات متحده را نادیده بگیرد، این رویکرد مستقل و فعال نسبت به تنش زدایی با ایران، رویکردی است که اروپا باید به طور جدی در پیش بگیرد.