یک مقام آگاه: هیچ پیشرفتی در مذاکرات نداشتیم؛آنان زیاده خواه هستند

سومین روز از چهارمین دور مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هسته ای کشورمان در حالی با نشست های دوجانبه با هیات های اروپایی در حالی بدون تعیین زمان برگزاری دور بعدی مذاکرات به پایان رسید که بر اساس گفته های طرفین، در چهارمین دور مذاکرات به پیشرفتی دست نیافته است.

به گزارش «تابناک»، مذاکرات وین در راستای رسیدن به راه حلی جامع در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سرگرفته شد که اکنون پس گذر سه دور از این گفت وگوها برگزار شده، طرفین در دور چهارم این مذاکرات، درباره چهارچوب متن توافق نامه اصلی برای برداشتن «گام نهایی» و حل مشکلات به وجود آمده برای برنامه صلح آمیز هسته ای ایران به گفت و گو نشسته اند.

پس از دو روز مذاکرات نفس گیر در چهارمین دور از مذاکرات وین، سومین روز از مذاکرات با نشست های دوجانبه هیأت ایرانی با اعضای هیات های اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلستان) از ساعت 8 صبح جمعه مذاکرات آغاز شد تا هیات ایرانی درباره برخی از جزئیات توافق هسته ای با نمایندگان کشورهای حاضر در این مذاکرات به گفت و گو بنشیند. با وجود آغاز مشخص روز سوم و پایانی مذاکرات، پایان این روز مشخص نیست و احتمالاً یکی از دشوارترین روزها برای مذاکره کنندگان خواهد بود.

محمدجواد ظریف صبح جمعه بار دیگر با بیان اینکه تهران با اراده و مصمم وارد مذاکرات هسته ای شده، ابراز امیدواری کرده است که طرف مقابل نیز به همین میزان برای رسیده به توافق مصمم باشد. وزیر امور خارجه ایران در صفحه توئیتر خود نوشته است: «اراده مهمترین مولفه برای موفقیت هر مذاکره ای است. ما مصمم هستیم، امیدواریم همتایانمان هم، همینطور باشند.»

در سومین روز از چهارمین دور مذاکرات، «تابناک» لحظه به لحظه از وین به پوشش این رویداد مهم خواهد پرداخت و علاوه بر اخبار، مواضع صاحب نظران را برایتان گرد خواهد آورد.

11:49: دیدارهای دو جانبه هیات ایرانی با هیات های اروپایی به پایان رسید و سپس دیدار دوجانبه هیات ایران با هیات آمریکایی آغاز شد.

11:50: بر اساس اخبار غیررسمی دیدار سید عباس عراقچی و هلگا اشمید معاونین هیات های مذاکره کننده در چارچوب گفت وگوهای ایران و 1+5 صبح روز جمعه در هتل کوبورگ (محل اقامت هیات های مذاکره کننده) انجام شده است.

12:00: سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از پایان دور دوم مذاکرات ایران و 1+5 در وین به خبرگزاری ایتارتاس گفته است: در این دور از مذاکرات جو حاکم متغیر است. تلاش های جدی برای نوشتن پیش نویس در برخی ابعاد انجام می شود اما نکته اصلی این است که پارامترهای توافق آینده به طور فشرده مورد بحث قرار گرفته است اما هنوز مباحث بسیاری باقی مانده است. منطق مذاکرات به این شکل است که اگر طرف های درگیر در مذاکرات با مشکلات جدی روبه رو شوند، کار بر روی متن توافق به صورت اتوماتیک کندتر می شود. همه به دنبال یافتن راهی برای برون رفت از این فضا هستند زیرا همه می دانند که زمان می گذرد و مشکلات ممکن است باعث شود که مذاکرات در این گام بماند. این امیدواری وجود دارد که ساختار و نوشتار کلی توافق آینده مورد تایید دو طرف قرار گیرد. رویکرد هیات های 1+5 و ایران یکسان است. ما به ساختارهای کلی برخی مسائل دست یافتیم اما هنوز حرکتی رو به جلو انجام نشده است.

12:38: یکی از سخنگوهای آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفت وگو با خبرگزاری شینهوا روز پنج شنبه گفت: آژانس گزارش محرمانه ای را درباره اجرای گام های 7 گانه توسط ایران، اطلاعاتی را به اعضای خود ارائه می دهد اما اکنون در این باره نمی توان اظهارنظری کرد.

ایران و آژانس در 20 بهمن ماه سال گذشته درباره 7 موضوع توافق کردند که شامل:

1- ارایه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریت شده مرتبط با معدن ساغند یزد.
2- ارایه اطلاعات مورد توافق دو طرف و دسترسی مدیریت شده مرتبط با کارخانه تغلیظ اردکان.
3- تحویل پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) بروز شده راکتور IR-40 (اراک).
4- اتخاذ اقدام در جهت به نتیجه رسانیدن رهیافت پادمان برای راکتور IR-40 (اراک).
5- ارایه اطلاعات مورد توافق دو طرف و تنظیم بازدید فنی از مرکز لیزر لشکرآباد.
6- ارایه اطلاعات مواد چشمه source material، که هنوز به ترکیب و خلوص لازم برای ساخت سوخت و یا غنی سازی نرسیده است، شامل واردات چنین موادی به ایران و استخراج اورانیوم از فسفات توسط ایران.
7- ارایه اطلاعات و توضیحات به آژانس به منظور ارزیابی اظهاریه ایران در مورد نیاز یا کاربرد توسعه EBW (نسل جدید چاشنی های ایمن). 

رویترز دیروز گزارش داده بود، برخی منابع دیپلماتیک، 6 مورد اول توافق را مهم برآورد نکرده و تنها بحث جنبه های احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران را مهم خوانده اند.

13:10: برخی گزارش ها حکایت از آن دارد که یک مقام ارشد آمریکایی که خواست نامی از وی برده نشود با اشاره به مذاکرات هسته ای میان ایران و 1+5 در وین، امروز (جمعه) گفته است: اختلاف ها و شکاف های مهمی بین مواضع دو طرف (ایران و 1+5) وجود دارند. مذاکرات این هفته سخت و کند پیش می رود. ایران کماکن باید تصیمات سختی بگیرد. ما نگرانیم که پیشرفت نداریم و وقت باقی مانده کوتاه است.

13:26: حضور پررنگ نیروهای امنیتی در محل آستراسنتر حاکی از آن است که دور چهارم مذاکرات احتمالا امروز به پایان خواهد رسید و مقامات دو طرف برای کنفرانس خبری میان خبرنگاران می آیند. این در حالی است که خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از منابع دیپلماتیک نوشته که ممکن است مذاکرات تا شنبه و حتی یکشنبه نیز ادامه پیدا کند. پیش از این اعلام شده بود که گفت وگوها عصر جمعه جمع بندی می شود.

14:50: نشست دوجانبه هیات ایران و هیات آمریکایی که ساعاتی پیش در سطح معاونین و میان سیدعباس عراقچی و وندی شرمن برقرار بود، به پایان رسید.

15:29: «مری هارف» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پس از دیدار هیئت این کشور با نمایندگان ایران، مباحث صورت گرفته را «جدی و صریح» توصیف کرد. هیئت های ایران و آمریکا امروز نشستی دو ساعت و نیمه را برگزار کردند. این نشست به ریاست «عباس عراقچی» و «وندی شرمن» معاونین وزرای خارجه ایران و آمریکا برگزار شد. اندکی پس از پایان این نشست، شبکه «العربیه» به نقل از یک مقام آمریکایی مدعی شد که نشست دوجانبه با شکست مواجه شده است. هارف به این خبر واکنش نشان داد و آن را «به کلی نادرست» و «غلط» خواند.
 

 

15:40: با وجود برخی اخبار جسته و گریخته، اطلاعات رسیده حاکی از آن است که این دور مذاکرات عصر همین امروز تمام خواهد شد. این در حالی است که برخی اخبار حکایت از تمایل هیات آمریکایی به ادامه مذاکرات برای یک یا دو روز آینده (شنبه و یکشنبه) دارد.

16:30: تیم آمریکایی در تلاش برای القای این مطلب است که دلیل کند‬ پیش رفتن مذاکرات‬ ‫این است که ایران باید «تصمیمات سختی» اتخاذ کند؛‬ ‫این در حالی است که منابع نزدیک به تیم مذاکره کننده ایرانی تأکید کرده اند‬ ‫که ایران به تمام تعهدات خود در چارچوب توافق ژنو عمل کرده‬ ‫و اینک این طرف غربی است که باید برای پیشبرد روند مذاکرات اقدام به اتخاذ تصمیمات جدی کند‬.

16:32 دیدار دوجانبه معاونان وزرای خارجه ایران و روسیه ساعت 14:30 به وقت وین برگزار و پس از آن دیدار دوجانبه ایران و چین در سطح معاونان انجام می شود.

16:50: برخی رسانه ها روایت کرده اند بحث بر سر تعداد سانتریفیوژها صحت دارد اما می گویند تکمیل تر آن این است که «ایران می گوید ما نیازهای اساسی مان برای میزان غنی سازی مشخص است پس تعداد سانتریفیوژها و نیز درصد غنی سازی نیز بر اساس همین نیاز قابل تعیین است، طرف مقابل اما می گوید ما نیازهای شما و پس از آن تعداد سانتریفیوژها را تعیین خواهیم کرد». همچنین نوع و مدت زمان رفع تحریم ها نیز جزو موارد محل اختلاف است؛ «طرف مقابل می گوید تحریم ها به صورت پله ای و گام به گام با اقدامات اعتمادساز ایران برداشته خواهد شد، ایران اما می گوید توافق را در صورت رفع کامل تحریم ها امضا خواهد کرد».

روز گذشته المانیتور به تحلیل دور چهارم مذاکرات و چالش های پیش روی طرفین پرداخته و به نقل از یک منبع آگاه ایرانی نوشته بود: «...سه چالش اصلی در مذاکرات وجود دارد:

۱ـ تعیین نیاز های عملی انرژی ایران که تعیین کننده سانتریفیوژهای مورد نیاز ایران برای حفظ و توسعه برنامه صلح آمیز هسته ای است،
۲ـ ابعاد برنامه غنی سازی اورانیوم در ایران،
۳ـ و محدوده زمانی انجام توافق نهایی و نحوه رفع تحریم ها...»

17:02: مایکل مان سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در صفحه توئیتر خود نوشت: «بعد از دیدارهای دوجانبه صبح، هیاتهای گروه 1+5 به رایزنی داخلی پرداختند و اکنون کارشناسان فنی در حال دیدار و گفت وگو با یکدیگر هستند.»

17:10: ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اشاره به مذاکرات ٣ ساعته میان ایران و آمریکا بر روی صفحه توییترش نوشت: «مباحث جدی و بی پرده در این مذاکرات مطرح شد».

معاون ظریف در خصوص سرنوشت توافق ژنو با بیان اینکه 30 تیر گام اول توافق ژنو پایان می یابد، اظهار داشت: اگر تا 30 تیر به نتیجه نرسیم هنوز شش ماه وقت داریم مذاکرات را ادامه داده و به سرانجام برسانیم. امیدواریم تا قبل از 30 تیر توافق نهایی حاصل شود. همه مایلند این توافق انجام شود البته به شرط اینکه تامین کننده خواسته های ما و رعایت حقوق هسته ای مردم ما باشد. در آن صورت ما به توافق رضایت خواهیم داد. مهم این است که طرف مقابل با جدیت در صحنه مذاکره است. امیدواریم مذاکرات به شکل منطقی، معقول و واقع بینانه ادامه یابد و در موعد مقرر به نتیجه مطلوب برسد.

عراقچی در پاسخ به سوالی در خصوص اختلافات سیزده گانه تصریح کرد: نمی دانم این اختلافات سیزده گانه از کجا آمده است. بار قبل گفتم بسیار بیشتر از اینهاست. اگر بشماریم بیشتر از اینهاست. اگر اختلاف وجود نداشت نیاز به مذاکره نبود. وظیفه ما رفع اختلافات و رسیدن به متن واحد است. در جلسه اول پیشرفت خاصی نداشتیم امیدواریم در جلسات دیگر برسیم. بحث تجهیزات دفاعی ما به هیچ وجه قابل بحث در مذاکره نیست.

معاون وزیر خارجه درباره حضور وندی شرمن در آخرین دور مذاکرات ظریف و اشتون گفت: علت خاصی ندارد. ما با طرف آمریکایی بیشتر از بقیه طرف ها در 1+5 مذاکره داریم چون بخش نسبتا قابل توجهی از تحریم ها، تحریم هایی است که آمریکایی ها اعمال کردند.

عراقچی در پاسخ به سؤالی تصریح کرد: دوستان به گمانه زنی هایی که درباره اختلافات، چگونگی اختلافات، تعداد سانتریفیوژها و ارقام مختلف توجهی نکنند. چه در خارج از کشور و چه در داخل هیچ کدام از اینها صحت ندارد. مذاکرات ادامه دارد و اختلافات هم هست و تلاش ما نزدیک کردن دیدگاه ها به همدیگر است.

معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که فشار خاصی برای اینکه مذاکرات تا 30 تیر به نتیجه برسد، وجود ندارد. ما به توافقی رضایت می دهیم که خواسته هایمان تمام و حقوق ملت تامین شود. همه معتقدند تا پایان 30 تیر فرصت برای رسیدن به توافق فراهم تر است. تلاش همه ما رسیدن به توافق تا قیل از پایان شش ماه اول است. در عین حال که این زمان برای شش ماه قابل تمدید است. البته همه معتقدند اگر توافق در شش ماه اول به نتیجه برسد بهتر است چون ممکن است در اروپا و آمریکا تحولاتی رخ دهد. اینکه شش ماه دوم چگونه تمدید شود هنوز در باره آن به جمع بندی نرسیدیم.

عراقچی درباره برگزاری نشست کارشناسی قبل از نشست بعدی ایران و 1+5، گفت: مذاکرات را در همه سطوح ادامه خواهیم داد. بسته به این است که چه نیازی برای چه موضوعی تعریف شود. مذاکرات هر میزان که لازم باشد باید ادامه یابد، آمادگی داریم و برنامه ریزی هایی در این زمینه شده است. 

وی درباره تاثیر بحران اوکراین بر مذاکرات ایران و 1+5 با بیان اینکه این موضوع جدی بین المللی است، گفت: تاثیری از این بحران بر مذاکرات را ندیدیم. خواسته همه طرف های مذاکره کننده از جمله طرف روسی همین است که هیچ موضوع دیگری از جمله موضوع اوکراین بر مذاکرات تاثیر نگذارد و مذاکرات مسیر خود را بدون تاثیر عامل خارجی ادامه دهد.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به سوالی گفت: در خصوص چشم انداز کلی، چارچوب و اصول آن قبلا در توافق ژنو توافق صورت گرفته است. موضوعاتی در دست مذاکره است که در سه دور وین اینها را بحث و با دیدگاه های هم آشنا شدیم. در این دور از مذاکرات تصمیم ما این است که وارد نگارش متن بشویم. این هدف ما در این دوره از مذاکرات بود که چندان محقق نشد. اختلاف نظرها کماکان بعضا اینقدر گسترده بود که اجازه نداد شروع کنیم به نگارش متن. تا وقتی در هر موضوعی به دیدگاه واحد نرسیم طبعا نگارش متن مقدور نخواهد بود.

وی اضافه کرد: در مذاکرات قبلی همه اختلافات بحث شده بود. از این جلسه بنای ما بر این بود که در موضوعاتی که به راه حل نزدیک شدیم نهایی کرده و نگارش کنیم دنیا به آخر نرسیده و شاید انتظار زیادی باشد که در این جلسه به نگارش برسیم. در جلسات قبل صرفا تبادل ایده می کردیم. روند مذاکرات سازنده و خوب هست، ولی به نتیجه مشخصی نرسیده است. مذاکرات کاملا جدی است در جریان است و ادامه می یابد. این بدان معنا نیست که مذاکرات به شکست انجامیده است. در ماه خرداد دو دور در نظر گرفته شده که زمان یک دور آن قطعی شده و دور بعدی نیز به محض قطعی شدن اعلام خواهد شد. 

وی بدون اشاره به جزییاتی درباره تاریخ برگزاری مذاکرات در خرداد ماه، تاکید کرد: مذاکرات ادامه خواهد یافت.

وی در پاسخ به سوالی درباره اینکه تیم مذاکره کننده 1+5 قدرت تصمیم گیری نداشتند و لحظه به لحظه موارد را با پایتخت هایشان چک می کردند که همین باعث کند شدن مذاکرات شده، گفت: در هر مذاکراتی این گونه نیست که هیات های مذاکره کننده با اختیار صد در صد در همه موضوعات حاضر باشند. باید بحث ها را با پایتخت ها کنترل کنند ولی اینکه لحظه به لحظه باشد این گونه نیست، نه هیات ما اینگونه است نه هیات های آنها. اینکه شش کشور برای هر موضوعی مجبورند مواضعشان را هماهنگ کنند مقداری در کار ما کندی ایجاد می کند که اجتناب ناپذیر است. ما با شش کشور مذاکره می کنیم که باید با موضع واحد با ما صحبت کنند.

21:45: مرتضی غرقی در گفت و گو با «تابناک» عنوان داشت: دو طرف در این مذاکرات دست بالا را گرفته و بالاترین خواسته های خود را مطرح کرده اند. این عادت طرف غربی است که تلاش کند با طرح خواسته های حداکثری ایران را تحت فشار قرار دهد ولی عدم پیشرفت به معنای شکست مذاکرات نیست و و عزم دو طرف برای ادامه گفتگوها نشانه مثبتی است.

22:10: یک مقام ارشد آمریکایی نزدیک به مذاکرات هسته ای وین پس از پایان این نشست اعلام کرد مذاکرات سختی بود اما همچنان می توان به توافق رسید. همه اینجا جدی بودند ولی به واقع گرایی بیشتری نیاز داریم. ما در مورد راه های کاهش اختلافات گفتگو کردیم. بحث و بررسی موضوعات از مطرح کردن آن ها در مذاکرات مشکل تر است. تنها درصد (پیشرفت مذاکراتی) که به فکر آن هستیم 100 درصد است؛ زمان نامحدود نیست، اما ما باور داریم که همچنان می توانیم این کار را انجام دهیم.

این مقام آمریکایی نزدیک به مذاکرات در ادامه اعلام کرد: اینجا و در اتاق مذاکرات حس فوریت وجود داشت و ما در حال حرکت به سوی 20 جولای هستیم. نگرانی های گذشته و کنونی بایستی مورد بررسی قرار گیرند، اما جزئیاتی بیشتری نمی توانم ارائه کنم. سه ساعت مذاکره دوجانبه بین ایران و ایالات متحده برگزار شد، اما از جرئیات نمی توانم سخن گویم.

این مقام ارشد امریکایی در ادامه افزود: این یک لحظه سخت است، اما غیر قابل انتظار نبود. (اما) در این (وضعیت همچنان) یک راه رو به جلو وجود دارد. ما نشست های متعدد دیگری خواهیم داشت و باید زمان بسیار زیادی را در وین صرف کنیم. (برای ما) این یک هفته سخت  بود، اما همچنان می توان به توافق رسید.

22:45: ال بی سی گزارش داد، روسیه ساعتی پس از پایان مذاکرات هسته ای بین ایران و 1+5 در وین مذاکرات هسته ای با ایران را مفید توصیف کرد.