سلطان قابوس خود را مدیون تهران می‌داند

دیپلماسی ایرانی: سرکیس نعوم، روزنامه نگار مشهور لبنانی در روزنامه النهار در گفت وگو با مقام سابق امریکایی عالی رتبه که در کاخ سفید سمت بالایی داشته درباره اعراب و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس پرسیده، وی در پاسخ گفته است: «مشکلی در تعاملات شورای همکاری خلیج فارس وجود دارد. روابط دیپلماتیک عربستان سعودی و بحرین و امارات متحده عربی با قطر قطع شده است. راستی در قطر چه خبر است؟ به نظر می رسید که امیر جدید، تمیم خوب باشد. چه شد؟»

نعوم که نامی از این سیاستمدار امریکایی نیاورده در پاسخ به سوال وی می گوید: «تمیم به محض این که پدرش از قدرت کنار رفت به عربستان رفت و با آنها توافق کرد تا سیاست کشورش را در برابر اخوان المسلمین که فعالیت آنها مورد اعتراض عربستان است، تغییر دهد. عملا، بعد از این که از دوحه بازگشت به وعده هایش عمل کرد، شبکه الجزیره از پایبندی اش به اخوان کاست و بیشتر معتدل شد. در این جا بود که "امیر والد" وارد شد و از او خواست که از سیاست هایش در برابر این موضوع و قضایای دیگر عدول کند. همچنین از او خواست که گذرنامه قطری ای که به دکتر یوسف القرضاوی، شیخ اخوان داده شده بود و از او بعدا گرفتند را پس دهند. این اخبار موثق است و یکی از رهبران اخوانی به اطلاع من رساند.»

این مقام سابق سپس می پرسد: «آیا قرضاوی اردنی الاصل است؟» سرکیس نعوم می گوید: «نه. اصالت مصری دارد.» پژوهشگر امریکایی سپس می گوید: «گفته می شود دوست حمد بن جاسم، نخست وزیر و وزیر امور خارجه سابق قطر بود که هم زمان با امیر والد از قدرت کنار رفت. شاید اکنون آماده باشد که نقشی مهم در کنار امیر جدید، تمیم بازی کند.»

سپس موضوع عربستان سعودی به میان می آید و این مقام سابق رده بالای امریکایی می گوید: «نوعی از درگیری یا رقابت بر سر قدرت در آن جریان دارد. کسی نمی داند بر سر ملک عبدالله به دلیل بیماری و سن بالایش چه خواهد آمد. امیر محمد بن نایف علی رغم این که سفر اخیرش به امریکا موفق بود به مقام های ارشد امریکایی نگفت که ممکن است جای او بنشیند یا خیر. امیر بندر بن سلطان به طور کامل از پرونده سوریه دور شد. اخیرا از سمت ریاست سازمان امنیت نیز کنار گذاشته شد. بسیاری می گویند که مشکلات جسمی دارد و اخیرا هم عملی روی کتفش انجام داد. پادشاه بیمار است و ولیعهد نیز بیمار است.»

سپس بحث به ایران رسید و این مقام امریکایی نظر نعوم را درباره اوضاع ایران و بحث مذاکراتش با جامعه جهانی از جمله امریکا بعد از سال ها ممانعت می پرسد. نعوم می گوید نظرم را گفتم که ایران دیگر هسته ای شده است و از قدرت بالای نظامی برخوردار است و بیش از هر کشور عربی دیگری قدرتمند است. این مقام امریکایی در پاسخ بر لزوم رسیدن به توافق نهایی با ایران تاکید می کند و می گوید که رسیدن به این توافق بسیار مهم است. سپس درباره نقش عمان در تسهیل گفت وگوهای بین المللی و امریکایی صحبت می شود که این مقام امریکایی می گوید: «عمان زمینه گفت وگوهای امریکایی – ایرانی را فراهم کرد و میزبان هر دوی آنها برای مذاکره بود. اما این که چرا این کار را کرد؟ سلطان قابوس آدم حکیمی است و هم زمان خود را مدیون ایران می داند. زمانی که چند دهه پیش می رفت تا انقلابی علیه او شود و عرش و حکومتش را مورد تهدید قرار دهد و روز به روز می رفت تا مخالفانش پیروزی بیشتری به دست آورند و او را به زیر آورند از ایران کمک خواست، ایران به او کمک کرد و وی توانست بر مخالفانش فایق آید. این امریکا بود که بمب های "ناپالم" را به او داد. شاهدان عینی آن هستند که من آنها را خیلی خوب می شناسم. از آن موقع روابط عمان و ایران علی رغم تغییر حکومت در ایران خوب بوده است.»

وی سپس به عراق و کویت نیز در این گفت وگو پرداخته است و می گوید: «عملا ارتشی در عراق وجود ندارد با وجود این که نزدیک به یک میلیون و 250 هزار نفر افسر و سرباز دارد. نه سلاح دارند نه آموزش جدی دیده اند و از لحاظ لجستیکی نیز چیزی به این معنا وجود ندارد.»

درباره کویت نیز می گوید: «کویت مشکل دارد. مورد تهدید انفجارها و عملیات تروریستی است اما مورد تهدید جنگ داخلی نیست. اسلام گراهای تندرویی از سنی و شیعه دارد. این اعتقاد وجود دارد که پارلمانش دموکراتیک است اما فقط مجلسی است برای سرنگونی دولت ها. و ما نمی دانیم که خاندال آل الصباح چگونه می خواهد با حکمت و تدبیر کشور را اداره کند. به نظر من منطقه کلا رو به بدتر شدن است.»

این مقام درباره اوکراین و مشکلش با روسیه نیز می گوید: «کرم روسی است. از این جا می توانی بفهمی که دو کشور در اوکراین وجود دارد. آنچه روس ها از نئونازی ها و فاشیست ها در اوکراین می گویند صحیح نیست. امریکا نمی بایست اجازه می داد که پیمان ناتو به مرزهای روسیه برسند. بلکه می بایست اتحادیه اروپا را تشویق می کرد که به کشورهای شرق اروپا کمک های اقتصادی کنند. من بعید می دانم که روسیه اوکراین را اشغال کند. و فکر هم نمی کنم واکنش مشابهی نسبت به انضمام کریمه به روسیه وجود داشته باشد.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11