وقتی تحریمی ها هم گروه می شوند

دیپلماسی ایرانی: استراتژی دولت اوباما برای تنبیه روسیه با تحریم های اقتصادی به دلیل نقش مسکو در بحران اوکراین با یک پیچیدگی جدید برخورد کرده است. روس ها در حال مذاکره با ایران بر سر یک قرارداد انرژی 8 تا 10 میلیارد دلاری هستند.این در حالی است که ایران خود یکی از کشورهای هدف تحریم هاست که کارآمدی تحریم های اعمالی علیه آن تا حدود زیادی به همکاری مسکو بستگی دارد.

این قرارداد انرژی روسیه و ایران که رسانه های ایرانی خبر آن را منتشر کرده اند، دومین همکاری اقتصادی مهم است که بین دو کشور در حال مذاکره قرار دارد و می تواند کارآمدی تحریم ها علیه ایران را زیر سئوال ببرد. برخی ادعا می کنند تاثیر این تحریم ها بوده است که تا کنون ایران پای میز مذاکره باقی مانده است. اما مقامات تهران این ادعا را رد کرده و می گویند تحریم ها تاثیر گذار نبوده اند.

به گزارش نیویورک تایمز، مقامات خزانه داری آمریکا که تحریم ها را علیه ایران اعمال می کنند تا کنون در کورد این همکاری تهران – مسکو واکنش نداده اند. آنها پرسش این روزنامه آمریکایی که آیا از نظر تکنیکی این قرارداد نقض تحریم ها به شمار می رود یا خیر را بی پاسخ گذاشتند.
گزارش ها حاکی از آن است که با نهایی شدن قرارداد تهران و مسکو، 500 مگاوات از برق روسیه به ایران صادر می شود و نیروگاه های هیدرو الکتریک و گرمایی جدید و شبکه انتقال احداث خواهد شد.

این روزنامه آمریکایی در ادامه می نویسد، دولت اوباما نارضایتی خود را در گذشته در مورد قرارداد دیگری اعلام کرده بود که گفته می شد مذاکرات ایران و روسیه در مورد آن پیشرفت داشته است. این قرارداد تهاتر نفتی به ارزش 20 میلیارد دلار روزانه 500 هزار بشکه نفت ایران را در مقابل واردات کالاهای روسی به روسیه انتقال می داد. مقامات دولتی خاطرنشان کرده بودند که چنین تهاتر نفتی نقض تحریم ها علیه ایران است. البته هنوز هیج نشانه ای دال بر نهایی شدن این قرارداد وجود ندارد.

روسیه یکی از اعضای گروه 1+5 است که با ایران دستیابی به یک توافق هسته ای نهایی مذاکره می کند. ایران و گروه 1+5 در نوامبر گذشته به توافق هسته ای مقدماتی دست یافتند که به موجب آن بخشی از فعالیت های هسته ای ایران متوقف می شود و در مقابل بخشی از تحریم ها لغو خواهد شد و 4 میلیارد و 200 میلیون دلار از اموال نفتی بلوکه شده ایران نیز به تدریج آزاد می شود. با این حال بخش قابل توجهی از تحریم ها شامل محدودیت فروش نفت ایران و جلوگیری از استفاده ایران از شبکه های بانکداری بین المللی همچنان برقرار است. 
موضوع همکاری های اقتصادی ایران و روسیه در حالی مطرح می شود که این دو کشور تاریخی طولانی از روابط دشوار دارند. در جریان جنگ جهانی دوم، نیروهای روسیه نیمی از ایران را تحت اشغال خود درآوردند و نیمه دیگر نیز تحت سلطه نیروهای بریتانیایی قرار گرفت.

پس از انقلاب اسلامی باتوجه به اینکه دسترسی به اقتصادهای غربی بسیار محدود بود، مقامات تهران به شدت به سوی روسیه متمایل شدند و روس ها نیز نفع زیادی از این رویکرد بردند. مشهورترین قرارداد تجاری روسیه در ایران، احداث نیروگاه بوشهر است که نخستین و تنها راکتور هسته ای تجاری ایران به شمار می رود. این راکتور سرانجام پس از سال ها تاخیر و افزایش هزینه ها از سوی روسیه، در سال 2013 راه اندازی شد. این راکتور همچنان به سوخت روسیه متکی است.

این در حالی است که ایران در بحث نظامی هم از روسیه ضربه خودره است. ایران و روسیه در سال 2007 قراردادی را امضاء کردند که به موجب آن دست کم پنج سیستم دفاعی موشکی اس 300 باید به ایران تحویل داده می شد، اما روس ها هیچگاه این سامانه موشکی را تحویل نداده و مدعی شدند قطعنامه های سازمان ملل مانه از تحویل این موشک ها به ایران می شود.بسیاری از ایرانیان در مورد روس ها دچار تردید هستند، اما مقامات کنونی ایران با جبهه ای که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه علیه آمریکا و غرب اتخاذ کرده است، میانه خوبی دارند.
تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10